رویداد۲۴ حقوق زن بعد از فوت شوهر یکی از مسائل مهم برای خانم‌ها است. عقد نکاح علاوه بر ایجاد رابطه زوجیت میان زن و شوهر، پاره‌ای از حقوق و تعهدات مالی و غیرمالی را در روابط میان آن‌ها ایجاد می‌کند.
سهم‌الارث یکی از حقوق زن بعد از فوت شوهر است. بر اساس قانون مدنی هر یک از زن یا شوهر که در حین فوت دیگری زنده باشند و در عقد دائم دیگری بوده باشند می‌توانند از متوفی ارث ببرند. بر اساس قانون مدنی درصورتی‌که مردی فرزند داشته باشد و فوت کند، زن او حق مطالبه سهم‌الارث به میزان یک‌هشتم از اموال منقول و قیمت اموال غیرمنقول وی را خواهد داشت؛ ولی درصورتی‌که شوهر فوت شده فرزندی نداشته باشد سهم‌الارث زن میزان یک‌چهارم از اموال منقول و قیمت اموال غیرمنقول شوهر است.
یکی دیگر از شرایط حقوق زن بعد از فوت شوهر گرفتن جهیزیه زن بعد از فوت شوهر است. در بسیاری از نقاط کشور مرسوم است که خانم‌ها موقع ازدواج وسایلی را با خود به منزل شوهر می‌برند که جزو جهیزیه زن است. در واقع مالکیت آن‌ها با خود زن است. بنابراین، به دلیل اینکه مالکیت جهیزیه به زن تعلق دارد بر اساس قانون، زن هر زمان که بخواهد می‌تواند نسبت به استرداد جهیزیه خود یا حتی فروش آن اقدام نماید. البته لازم به ذکر است که اگر در خصوص جهیزیه زن بعد از فوت شوهر اختلافی ایجاد شود، زن باید دادخواست استرداد جهیزیه را ارائه نماید. همچنین مالکیت خود بر جهیزیه را به اثبات برساند.
یکی از موارد حقوق زن بعد از فوت شوهر مهریه زن است که حین عقد ازدواج تعیین شده است. مرد به‌صورت رسمی و قانونی این تعهد را پذیرفته است که مبلغی را تحت عنوان مهریه یا صداق به همسر خود بپردازد. بسیاری از افراد تصور می‌کنند که حق مهریه زن بعد از مرگ شوهر از بین می‌رود. چون متوفی دیگر قادر به پرداخت مهریه همسر خود نیست، زن نیز حق مطالبه مهریه بعد از فوت شوهر را ندارد.
درحالی‌که چنین تصوری صحیح نیست. چرا که زن همان لحظه عقد (چه دائم و چه موقت) مالک اموالی شده است که شوهر مهریه وی کرده است. شوهر نیز متعهد به پرداخت مهریه به زن است. حتی در صورت فوت شوهر، کماکان این دین به عهده وی قرار داشته و مانند سایر بدهکاری‌های متوفی باید پرداخت شود.
یکی دیگر از موارد حقوق زن بعد از فوت شوهر نفقه زن است. شاید این سؤال مطرح شود که آیا زن بعد از مرگ شوهر هم حق نفقه دارد؟ پاسخ به این سؤال مثبت است. با این توضیح که دریافت نفقه بعد از فوت شوهر در قانون مدنی، در دو مورد خاص پیش‌بینی‌شده است.
نخست زمانی که شوهر فوت می‌کند، علی‌القاعده زن موظف است به مدت چهار ماه و ده روز عده وفات شوهر را نگه دارد. در طول این مدت زن نمی‌تواند با مرد دیگری ازدواج نماید. به همین دلیل در طول مدت عده وفات شوهر برای اینکه زن با مشکل مالی مواجه نشود می‌تواند در طول مدت عده از اموال به‌جای‌مانده از شوهر یا ارثیه وی نفقه خود را مطالبه نماید. علاوه بر این درصورتی‌که مرد در طول مدت حیات خود بنا به دلایلی نفقه زن خود را با وجود تمکین وی نپرداخته باشد و سپس فوت کند؛ باز هم زن می‌تواند اقدام به مطالبه نفقه بعد از فوت شوهر نماید.
درصورتی‌که زن کارهایی را که شرعاً به عهده وی نبوده مثل آشپزی یا نظافت منزل را به دستور شوهر انجام داده و قصد تبرع یا نیکوکاری هم نداشته باشد و این موضوع برای دادگاه اثبات شود، زن می‌تواند اجرت‌المثل ایام زناشویی خود را مطالبه کند؛ بنابراین فوت یا حیات شوهر در خصوص مطالبه اجرت‌المثل زن تأثیرگذار نیست. زن می‌تواند همچون نفقه، مهریه یا سهم‌الارث خود نسبت به مطالبه اجرت‌المثل ایام زندگی مشترک بعد از مرگ همسر نیز اقدام نماید.
منبع: مجله دلتا