رویداد۲۴ ارث فرزند نامشروع یکی از مسائلی است که در قانون به آن پرداخته شده است. باوجوداینکه فرزند حاصل رابطه نامشروع یا فرد زنازاده، بهواسطه خون با متوفی ارتباط دارد اما ارث فرزند نامشروع یا زنازاده، قواعد مخصوص به خود را داشته و شرایط ارثبری وی، مانند سایر وراث نسبی نیست.
گاهی، علیرغم رابطه خویشاوندی، به دلیل وجودداشتن موانع ارث، افراد، از یکدیگر، ارث نمیبرند. موانع ارث در قانون مدنی، مشخص شده است. بر اساس قانون مدنی، کفر، لعان، قتل مورث (متوفی) جنین، غایب مفقودالاثر و زنازاده بودن از موانع ارث، در قانون مدنی هستند و در صورت وجود آنها ارثبری وجود ندارد.
البته قانونگذار برای برخی از موانع ارث، شرایطی را در نظر گرفته که در صورت وجود آنها، با وجود مانع ارث، ارثبری، وجود خواهد داشت.
همانطور که گفتیم، یکی از موانع ارثبری، زنازاده بودن است. ماده ۸۸۴ قانون مدنی نیز حکم قانونی فرزند زنازاده در خصوص ارث را ذکر کرده است. این ماده، در خصوص ارث فرزند نامشروع، مقرر میدارد: “ولدالزنا، از پدر و مادر و اقوام آنان، ارث نمیبرد”؛ بنابراین، شخصی که حاصل رابطه نامشروع بوده، از والدین خود و از اقوام آنان نیز ارث نخواهد برد؛ اما قانونگذار در ارث فرزند نامشروع، استثنائاتی قائل شده و شرایط وراثت ولدالزنا، را پیشبینی کرده که در صورت وجود آن، شرایط، ارثبری، جایز است.
بر اساس ماده فوق شرایط وراثت ولدالزنا، عبارت است از اینکه: رابطه زنا، نسبت به یکی از والدین طفل، اثبات شده و نسبت به والد دیگر، به دلیل اینکه زنا بهاکراه بوده یا شبهه در آن وارد است و به عبارتی، فرزند ناشی از آن، ولد به شبهه است، اثبات نگردد.
درصورتیکه مرتکب فعل زنا، هنگام ارتکاب آن، در اشتباه باشد و نداند عمل ارتکابی، نسبت به او ممنوع است، زنا واقع نشده و در این صورت، طفل متولد از این رابطه، ولد به شبهه، نامیده میشود.
در چنین حالتی، فرزند ناشی از این رابطه، با شخصی که در شبهه یا اشتباه بوده است یا زنا نسبت به او، با اکراه صورتگرفته، نسب قانونی خواهد داشت و از او ارث میبرد.
اگر هم هر دوی زن و مرد، در شبهه باشند، عمل انجام شده، نسبت به هیچکدام از آنها زنا نیست و طفل متولد شده دارای نسب قانونی با هر دوی آنها خواهد بود و بدین ترتیب توارث میانشان برقرار میگردد.