رویداد۲۴ نازنین احمدی: کارت ملی به عنوان مهمترین و اصلی ترین سند هویت ایرانیان اولین بار در سال ۱۳۷۰ صادر شد و از آن پس به تدریج به جای دیگر اسناد هویتی به صورت گسترده در ادارات ایران مورد استفاده قرار گرفت.
طبق قانون تمامی افراد بالای ۱۵ سال ابتدا باید برای عکسدار کردن شناسنامه خود اقدام کنند و پس از عکسدار کردن شناسنامه حتماً باید کارت ملی داشته باشند. ارائه کارت ملی برای تمامی کارهای اداری الزامی است و انجام بسیاری از کارها بدون ارائه کارت ملی با مشکل مواجه خواهد شد. کارت ملی در ابتدا به صورت یک برگ عکس دار شامل اطلاعات هویتی اصلی بود و تا سال ۱۳۹۶ مورد استفاده قرار گرفت و اعتبار داشت.
در سال ۱۳۹۲ کارت ملی هوشمند به عنوان یک طرح اجباری همگانی ابلاغ شد و طبق این طرح همه ایرانی های داخل و خارج کشور باید برای تعویض کارت ملی قدیمی به کارت ملی هوشمند اقدام می کردند. تعویض کارت ملی توسط اداره ثبت احوال صورت می گیرد و به دلیل اجباری بودن استفاده از کارت ملی هوشمند، لازم است که همه افراد برای تعویض کارت ملی قدیمی خود اقدام کنند.
همانطور که گفته شد استفاده از کارت ملی هوشمند در سال ۹۲ آغاز شد اما به دلیل زمان بر بودن صدور کارت ملی هوشمند برای تمامی ایرانیان، اعتبار کارت ملی های قدیمی تا سال ۱۳۹۶ تمدید شد اما پس از آن دیگر این کارت ها اعتبار نداشتند و برای تمامی کارهای اداری نیاز به ارائه کارت ملی هوشمند بود.
تمامی کارهای مربوط به تعویض کارت ملی و یا تمدید آن توسط اداره ثبت احوال صورت می گیرد و افراد باید برای تعویض کارت ملی به ثبت احوال شهر محل سکونت خود مراجعه کنند.
البته در سال های اخیر، ثبت احوال بخشی از کار های مربوط به صدور کارت ملی را به دفاتر پیشخوان دولت واگذار کرده است و افراد می توانند برای صدور کارت ملی هوشمند به دفاتر پیشخوان دولت نیز مراجعه نمایند.
به دلیل زمان بر بودن صدور کارت ملی هوشمند و کمبود بدنه کارت ملی، سامانه ای توسط دولت طراحی شده است تا افراد بتوانند بدون مراجعه به اداره ثبت احوال و به صورت غیرحضوری نسبت به ثبت درخواست صدور کارت ملی هوشمند اقدام کنند و از طریق این سامانه برای مراجعه به اداره ثبت احوال نوبت گیری نمایند.
کسانی که هنوز کارت ملی قدیمی خود را به کارت ملی هوشمند تغییر نداده اند و یا کسانی که به تازگی به سن ۱۵ سالگی رسیده اند و می خواهند برای اولین بار کارت ملی دریافت کنند، می توانند به سامانه www.ncr.irمراجعه کرده و با تکمیل چند فرم و پرداخت مبلغ، نسبت به ثبت درخواست خود برای صدور کارت ملی هوشمند اقدام کنند. پس از آن تاریخ و محل مراجعه شما برای دریافت کارت ملی اعلام می گردد و لازم است که در تاریخ اعلام شده نسبت به دریافت کارت ملی خود و یا ارائه مدارک به صورت حضوری اقدام نمایید.
به گزارش رویداد24 برای تعویض کارت ملی نیاز است که به محل اعلام شده در سامانه www.ncr.ir مراجعه کرده و مدارک هویتی خود شامل اصل شناسنامه عکس دار، کد پستی، آدرس دقیق محل سکونت، شماره تلفن همراه و شماره تلفن ثابت را همراه خود داشته باشید. در تمامی مراکز صدور کارت ملی هوشمند، تجهیزات عکسبرداری وجود دارد و در همان مکان تصویر مورد استفاده روی کارت ملی گرفته می شود.
فرایند صدور کارت ملی المثنی همانند دریافت یک کارت ملی جدید است و مدارک استفاده شده همان مدارکی است که برای صدور اولین کارت ملی هوشمند نیاز است.
کارت ملی هوشمند برخلاف کارت ملی قدیمی، یک برگه هویتی ساده نیست و یک چیپ الکترونیکی در میان آن وجود دارد که در آن اطلاعات مختلفی مثل اثر انگشت، محل سکونت و … نگهداری می شود. بنابراین کارت ملی هوشمند همانند کارت ملی قدیمی نیازی به تعویض زودهنگام ندارد اما کارت ملی هوشمند نیز یک مهلت اعتبار دارد که پس از تمام شدن مهلت اعتبار باید برای تمدید کارت ملی هوشمند خود اقدام کنید.
سازمان ثبت احوال اخیرا اعلام کرده است که به دلیل ناتوانی این سازمان در تهیه بدنه کارت ملی هوشمند، اعتبار کارت هایی که تا سال ۱۴۰۳ مهلت داشته اند، تا سال ۱۴۰۵ تمدید میشود.
همانطور که پیشتر نیز گفته شد، صدور کارت ملی هوشمند در سال های اخیر به مشکل خورده است و سازمان ثبت احوال نتوانسته به مقدار لازم بدنه کارت ملی تهیه کند. حتی افرادی که جدیداً اقدام به دریافت اولین کارت ملی هوشمند خود می کنند، نیاز به منتظر ماندن برای زمانهای طولانی برای دریافت کارت ملی خود دارند و حداقل چند ماه باید در نوبت باشند. به همین دلیل تاکنون دولت تصمیم به تمدید کارت ملی هوشمند نگرفته و هنوز هیچ طرحی برای تمدید این کارت ها اعلام نگردیده است.
کارت ملی های هوشمندی که پیش از این صادر شده اند، همگی تمدید اعتبار می شوند و تا زمان اعلام رسمی دولت نیازی به مراجعه به ثبت احوال برای تمدید کارت ملی هوشمند وجود ندارد.
در بخش های قبل گفتیم که مدت زمان صدور کارت ملی ممکن است به چند ماه و حتی چند سال برسد. برای اینکه افراد نیاز به مراجعه حضوری برای پیگیری وضعیت صدور کارت ملی خود نداشته باشند، می توانند پیگیری کارت ملی را به صورت غیر حضوری انجام دهند و با مراجعه به سامانه www.ncr.ir و کلیک روی گزینه مشاهده وضعیت، آخرین وضعیت کارت ملی هوشمند خود را مشاهده کنند.
مرجع صدور و تمدید کارت ملی هوشمند، سازمان ثبت احوال در داخل ایران و سفارت های ایران برای افراد مقیم در کشورهای دیگر است. برای تمدید کارت ملی هوشمند باید اصل شناسنامه و اصل کارت ملی هوشمندی که اعتبار آن تمام شده است را به همراه داشته باشید. ارائه این دو مدرک برای صدور کارت ملی جدید کافی است. البته در محل صدور کارت ملی هوشمند، یک تصویر از صورت شما گرفته خواهد شد و به این ترتیب عکس روی کارت ملی هوشمند به روز رسانی می گردد.
در صورتی که هر یک از ویژگی های هویتی شما مثل نام یا نام خانوادگی یا اطلاعاتی مثل کد پستی و … تغییر پیدا کرده است، باید تغییرات صورت گرفته در کارت ملی شما نیز اعمال گردد و پیگیری این کار در اداره ثبت احوال الزامی است.