رویداد۲۴ نازنین احمدی: در سال های اخیر، مخصوصاً بعد از شیوع همه گیری کرونا، توجه به سطح اکسیژن خون بسیار بیشتر از گذشته شده است و میزان اکسیژن خون به یک معیار برای سنجش سلامت بدن تبدیل شده است. در مقایسه با معیارهای دیگر مثل میزان فشار، قند خون و چربی خون، سطح اکسیژن خون یک معیار ناشناخته تر است و اغلب افراد آشنایی چندانی با آن ندارند. سوال هایی مثل اکسیژن نرمال خون چند است یا سطح اکسیژن خون چقدر باید باشد و … این روزها بسیار شنیده می شوند و جزء پرجستجو ترین سوالات پزشکی در اینترنت هستند. در این مقاله کوتاه به بررسی سطح نرمال اکسیژن خون و روشهای اندازه گیری آن می پردازیم.
به صورت کلی دو روش برای اندازه گیری اکسیژن خون وجود دارد که عبارتند از آزمایش ABG و استفاده از اکسیمتر.
آزمایش ای بی جی ABG دقیق ترین و مطمئن ترین شیوه اندازه گیری اکسیژن خون است که توسط پزشکان و معمولاً در بیمارستانها انجام می گیرد. در این روش از از یک سرخرگ که معمولاً روی دست است، نمونه خون تهیه می شود. سپس با انجام آزمایش های مختلف روی نمونه خون، میزان اکسیژن خون به صورت دقیق محاسبه می شود.
آزمایش ABG یک آزمایش تخصصی است و افراد عادی قادر به انجام آن نیستند. همچنین به دلیل نیاز به گرفتن نمونه خون، نمی توان در بازه های زمانی کوتاه مدت از این روش برای اندازه گیری سطح اکسیژن خون استفاده کرد. در مقابل استفاده از اکسیمتر یک روش بسیار آسان و بدون درد است که میتوان به دفعات مختلف از آن استفاده کرد.
در روش اندازه گیری میزان اکسیژن خون با استفاده از اکسیمتر، نیازی به گرفتن نمونه خون وجود ندارد و تنها چیزی که شما نیاز دارید یک دستگاه کوچک به اندازه دو بند انگشت است که روی نوک انگشت اشاره قرار گرفته و به سرعت سطح اکسیژن خون فرد را نشان می دهد. دستگاه اکسیمتر همچنین قادر به نمایش تعداد نبض نیز است و می توان به جای انگشتان دست، آن را به گوش یا انگشتان پا نیز متصل کرد.
شما برای استفاده از اکسیمتر نیازی به مراجعه به بیمارستان ندارید و این دستگاه در همه درمانگاه ها و مطب های پزشکی وجود دارد و حتی خود شما نیز می توانید این دستگاه را خریداری کرده و در منزل خود اقدام به اندازه گیری سطح اکسیژن خون کنید. اکسیمتر نتیجه را به سادگی و به صورت یک عدد روی نمایشگری که دارد نشان می دهد بنابراین برای تفسیر نتایج آن نیاز به دانش پزشکی وجود ندارد. البته باید توجه داشته باشید که اکسیمتر دقت آزمایش ABG را ندارد و دقت نتایج آن به دلایل مختلف مثل وجود لاک ناخن یا شدت نور یا کثیف بودن انگشتان قابل تغییر است.
واحد اندازه گیری سطح اکسیژن خون، میلی متر جیوه است و هنگامی که از آزمایش ABG برای اندازه گیری سطح اکسیژن خون استفاده میشود، نتایج به صورت میلی متر جیوه بیان می گردد.
میزان اکسیژن نرمال خون بین ۷۵ تا ۱۰۰ میلی متر جیوه است. البته در سنین مختلف و شرایط جسمی متفاوت، متغیر است اما به صورت کلی هنگامی که سطح اکسیژن خون کمتر از ۶۰ میلی متر جیوه باشد، به معنی کمبود اکسیژن در خون است و فردی که چنین شرایطی دارد باید از اکسیژن مکمل استفاده کند.
وجود سطح اکسیژن پایین در یک شخص، یکی از نشانه های اصلی وجود مشکل مرسومی به نام هیپوکسمی است. بدن کسانی که چنین مشکلی دارند قادر به اکسیژن رسانی مناسب به تمام سلول ها و بافت های بدن نیست و باید حتماً تحت درمان قرار بگیرند.
هنگامی که از اکسی متر برای اندازه گیری سطح اکسیژن خون استفاده میشود، نتیجه به صورت درصد روی نمایشگر دستگاه نشان داده میشود. در این حالت سطح اکسیژن خون نرمال بین ۹۵ تا ۱۰۰ درصد است و کسانی که نتیجه تست سطح خون آنها با اکسیمتر کمتر از ۹۵ درصد است، دچار کمبود اکسیژن هستند.
به گزارش رویداد24 مثل فشار خون و چربی خون، کمبود اکسیژن خون نیز علائمی دارد که در هنگام بروز این علائم باید حتماً به پزشک مراجعه کرده و نسبت به اندازه گیری سطح اکسیژن خون خود اقدام کنید تا از بروز بیماری های مختلف در زمان مناسب جلوگیری نمایید. علائم و نشانه های داشتن سطح اکسیژن خون پایین عبارتند از: سردرد، تنگی نفس، بی قراری، سرگیجه، تنفس سریع، درد در قفسه سینه، فشار خون بالا، اختلالات بینایی، تپش قلب بالا و احساس گیجی.
علائم کم اکسیژنی خون در بسیاری از موارد با مشکلات دیگر مربوط به خون مثل فشار خون یا چربی خون مشابه است بنابراین نمی توان صرفاً با بروز چنین علائمی از وجود کمبود اکسیژن در خون اطمینان حاصل کرد و حتما لازم است که آزمایش های تخصصی صورت بگیرد.
بیماری های مختلفی هستند که به کمبود اکسیژن خون منجر می شوند از جمله معروف ترین و شناخته شده ترین این بیماری ها می توان به آسم و کرونا اشاره کرد. علاوه بر این وجود مشکلات جسمی مثل انسداد یک شریان در ریه یا وجود گاز در قفسه سینه و یا وجود مایع در ریه نیز باعث کمبود سطح اکسیژن خون میشود.
علاوه بر بیماری ها، عوامل محیطی و عادت های فردی مختلفی هستند که منجر به کمبود اکسیژن خون می شوند که سیگار کشیدن یا قرار گرفتن در معرض دود و آلودگی هوا از اصلی ترین آن ها هستند.
در صورتی که مشکلات جسمی باعث کمبود اکسیژن خون شده باشند ممکن است دارو و عمل های جراحی برای رفع این مشکل تجویز شود. به غیر از این ترک عادت های بد فردی مثل سیگار کشیدن و تحرک پایین تاثیر بسیار بالایی روی افزایش سطح اکسیژن خون خواهد داشت. استفاده از غذا های مقوی و سالم و ورزش کردن به صورت منظم می تواند کمک شایانی در افزایش سطح خون باشد.
در صورتی که در شهر های پرجمعیت با آلودگی هوای بالا زندگی می کنید، استفاده از ماسک های تنفسی یک راه عالی برای جلوگیری از مبتلا شدن به بیماری های تنفسی و کمبود اکسیژن خون است. دستگاه های اکسیژن ساز نیز وسیله های بسیار خوبی هستند که می توانید آن ها را خریداری کرده و در منزل خود به کار بگیرید تا اکسیژن بیشتری وارد بدن خود کنید.