رویداد۲۴ لیلا فرهادی: با اظهارات معاون وزیر بهداشت بعد از دو ماه، پرده از راز مسمومیت سریالی مدارس دخترانه قم برداشته شده و مشخص شد این ماجرا ناشی از رویکرد متحجرانه گروه‌های افراطی در ارتباط با تحصیل دختران است. یونس پناهی عاون تحقیقات و فناوری وزیر بهداشت درمان و آموزش پزشکی کشور گفته «پس از مسمومیت چندین باره دانش آموزان در مدارس قم، مشخص شد افرادی دوست داشتند که تمامی مدارس، به خصوص مدارس دخترانه تعطیل شوند.»
پیش از این تصویر شبنامه گروهی تندرو در توییتر منتشر شده بود که در آن تحصیل دختران را حرام خوانده و خواستار تعطیلی مدارس دخترانه ایران شده بود. تا کنون اسامی و جریان متبوع این «افراد» که دوست دارند مدارس دخترانه در ایران تعطیل شوند مشخص نشده اما آنچه مسلم است این است که این تفکر این افراد موضوع تازه‌ای نیست و این بار هم روش آنها هم تازگی نداشته است. سال‌های ۲۰۱۲، ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ حوادث مشابهی در افعانستان رخ داده است.
ماه می سال ۲۰۱۲ چند صد دانش‌آموز دختر با تجربه مشابه مسمومیت راهی بیمارستان شدند. مقامات محلی و پلیس استان «تخار» که بیشترین مسمومیت در آن رخ داده بود، انگشت اتهام را رسما به سمت طالبان گرفتند. آژانس اطلاعات افعانستان اعلام کرد که طالبان خواستار تعطیلی مدارس دخترانه بوده است و با همین هدف هم از یک پودر مشترک مسموم کننده در هوای کلاس‌های درس استفاده کرده و منجر به مسمومیت دانش‌آموزان شده است. آنها میخواهند خانواده دانش آموزان دختر بترسند و دخترانشان را به مدرسه نفرستند.
بیشتر بخوانید: آیا پرونده مسمومیت سریالی مدارس دخترانه قم بدون رسیدگی، مختومه میشود؟
دیده‌بان حقوق بشر افغانستان در آن زمان گزارشی منتشر کرد و در آن به رویکرد طالبان در مورد آموزش دختران اشاره کرد. دراین گزارش گفته شد که آموزش دختران نماد قدرتمندی از تغییر بعد از سقوط طالبان است و همین مساله هم توسط طالبان تحمل نمی‌شود. سال ۲۰۱۲ هم ناتو و هم دولت افغانستان خون دانش آموزان مسموم شده را مورد آزمایش قرار دادند، اما ردپایی از مسمومیت پیدا نکردند. گمانه‌زنی آنها این بود که بعد از شدت گرفتن مسمومیت‌ها، نوعی هیستری جمعی بین دختران دانش‌آموز افغان اتفاق افتاده و برخی از موارد بستری به دلیل ترس دختران از بروز مسمومیت بوده است. در آن سال وزارت آموزش و پرورش افغانستان مجبور شد ۵۵۰ مدرسه را در ۱۱ استانی که بیشترین جمعیت هوادار طالبان را داشتند تعطیل کند.
به گزارش رویداد۲۴ سال ۲۰۱۵ هم این حادثه تکرار شد. صد‌ها دانش آموز دختر به دلیل استنشاق یک گاز سمی راهی بیمارستان هرات شدند. این اتفاق در مدارس مختلف و طی بیش از یک ماه ادامه پیدا کرد. رئیس آموزش و پرورش استان هرات در آن زمان اعلام کرد این حوادث توسط دشمنان تحصیل و رشد اتفاق افتاده و مردم باید آگاه باشند. سال ۲۰۱۵ هم هیچ گروهی رسما مسئولیت مسمومیت‌های سریالی دانش آموزان دختر را قبول نکرد، اما انگشت اتهام به سمت طالبان بود.
سال ۲۰۱۶ یک بار دیگر این حادثه تکرار شد و بیش از صد دانش آموز دختر در ولایت فراه افغانستان در زمان حضور در کلاس به دلیل استنشاق گاز سمی مسموم شدند. برخی منابع دولتی پس از تحقیقات مفصل اعلام کردند احتمالا این وضعیت ناشی از یک سوء قصد نه بلکه تلقین گروهی یا هیستری جمعی بوده است.
در مورد تلقین گروهی هم سناریوی مقامات دولتی افغانستان با ادبیات برخی مسئولان ایران مشترک است. بعد از انتشار شبنامه توسط گروه بنیادگرای افراطی در ایران علیه تحصیل دختران، برخی مسئولان و نمایندگان استان قم که پیش از این از عمدی بودن حوادث زنجیره‌ای در استان خبر داده بودند ناگهان تغییر عقیده دادند و خبر‌ها درباره این ماجرا را «بزرگنمایی» دانش آموزان و ناشی از «فوبیا» خواندند.
احمد امیرآبادی فراهانی نماینده استان قم دانش‌آموزان را به بزرگنمایی متهم کرده و گفته «می‌توانیم این موضوع را با یک مثال تحلیل کنیم، مثلا در یک جمعی ۸ تا ۱۰ نفر بگویند که ما در حال خفه شدن هستیم. افراد دیگر که بیماری زمینه‌ای داشته باشند نیز احساس خفگی به آنها دست میدهد و می‌گویند که ما در حال خفه شدن هستیم. بر این اساس این موضوع را می‌توان فوبیا عنوان کرد.»