رویداد۲۴ حسن بهشتیپور کارشناس مسائل بینالملل با اشاره به توافق ایران و عربستان به رویداد۲۴ میگوید: عربستان ۷ سال قبل روابط با ایران را به دلیل حمله به سفارتش در تهران قطع کرد. اکنون بعد از گذشت ۷ سال از این قطع روابط و ۵ دوره مذاکرات که سه دوره از آن در دولت حسن روحانی و دو دوره از آن در دولت رئیسی انجام شد، روابط دو کشور قرار است از سر گرفته شود.
این کارشناس با بیان اینکه توافق و عادیسازی روابط تهران-ریاض، یک موفقیت برای دو کشور است، گفت: ایران و عربستان دو قدرت منطقهای محسوب میشوند و در عین حال که با هم رقابت دارند، منافع مشترکی هم دارند که بر اساس آن ترجیح دادند باهم کار کنند. این همکاری اثر مثبتی روی بهبودی روابط دوجانبه دارد و هم روی صلح و ثبات منطقه و هم در سطح بینالملل موثر است.
بهشتی پور ادامه داد: آمریکا اعلام کرد از طرف عربستان در جریان مذاکرات بوده است، همچنین از این توافق استقبال کرد. مخالفت با این قبیل توافقات به معنای مخالفت با ثبات و امنیت است بنابراین کاخ سفید ترجیح داد از آن استقبال کند.
این کارشناس میگوید: پیش از این آمریکا به دلیل تعارضی که میان تهران-ریاض بود، سلاح زیادی به عربستان میفروخت اما این توافق باعث میشود فروش سلاح متوقف شود، از طرف دیگر چین در حیاط خلوت آمریکا آمده است.
بیشتر بخوانید: توافق ایران و عربستان در چه شرایطی انجام شد؟/ بازگشت به قرارداد دولت خاتمی
بهشتیپور ادامه داد: از دی ماه سال ۹۴ تاکنون، هر دو کشور متحمل ضررهای زیادی از قطع روابط شدهاند و به نظرم برقراری روابط از دوماه آینده، موجب بهبود روابط منطقهای خواهد شد و اثرش را روی کشورهای منطقه همچون یمن، عراق سوریه و ... میگذارد. عادیسازی روابط به نفع هر دو کشور است. ایران کشوری مهم و تاثیرگذار است و فارغ از این که چه حکومتی روی کار باشد، ژئوپولیتک آن را نمیتوان نادیده گرفت. عربستان ترجیح میدهد به جای تعارض به سمت کاهش تنش میان دو کشور برود تا به ثبات آن کمک کند.
این کارشناس بین الملل با بیان اینکه تنش میان ایران و عربستان روی سرمایهگذاری در این کشور موثر بود، گفت: اینکه ریاض مدام در حال تهدید باشد باعث میشود سرمایهگذاران کمتری وارد این کشور شوند، طبیعتا اگر تهدیدی نباشد، سرمایهگذاری با خیال آسودهتری در این کشور رخ میدهد.
او با اشاره به تاثیر روابط کمرنگ دموکراتها با عربستان در این توافق، تصریح کرد: حتی اگر جمهوریخواهان هم در آمریکا حاکم بودند، باز هم عربستان به دنبال رفع تنش با تهران بود؛ خصوصا اینکه سیاستش در یمن به بنبست خورد و در باتلاق جنگ یمن گیر کرد. عربستان و یمن ۱۵۰۰ کیلومتر مرز مشترک دارند، بنابراین عربستان انتظار دارد با عادیسازی روابط با ایران، گشایشی هم در یمن برایش ایجاد شود تا اگر دولتی در صنعا مستقر میشود، حتی موافق عربستان نباشد، دستکم مخالف هم نباشد. حالا باید ببینیم این عادیسازی موجب گسترش همکاری میان دو کشور میشود یا اینکه مخالفان این توافق مانعسازی خواهند کرد زیرا مخالفان توافق هنوز در کشور قدرت دارند.
بهشتیپور به نقش محمد بنسلمان ولیعهد عربستان اشاره میکند و میگوید: محمد بنسلمان شروع کارش در ۲۰۱۵ زمانی بود که با دو سه موضوع مهم مواجه شد؛ برجام، حمله به یمن و حمله به سفارت عربستان در ایران؛ بنابراین بسیار مهم است که دقت کنیم این سه عامل باعث قطع روابط شد و در این شرایط محمد بنسلمان نقش کلیدی داشت، زیرا با توجه به کهولت سن پدرش تمامی امور به دست او بود و با وجود همه اصلاحات داخلی که انجام داد و عملکرد قابل توجهی در پروژههای اقتصادی داشت، اما در سیاست خارجی اشتباههای بسیاری را انجام داد، از جمله حمله به یمن و تکهتکه کردن خاشقچی که باعث تخریب چهره عربستان شد. اکنون عربستان از یکسو با چین و روسیه همکاری دارد و از سوی دیگر با آمریکا کار میکند و تلاش میکند از این روابط و همکاریها، بیشترین بهره را برای منافع کشورش به دست بیاورد و بدش هم نمیآید روابطش با ایران را هم بهبود ببخشد و تنشها را کم کند.