رویداد۲۴پنجمین روز نامنویسی چهاردهمین دوره ریاستجمهوری اسحاق جهانگیری بالاخره برای ثبت نام حاضر شد. وی ساعاتی قبل از ورود به ستاد انتخابات وزارت کشور از تصمیم خود مبنی بر کاندیداتوری خبر داد.
جهانگیری از سیاستمداران برجسته ایرانی است. چهره اصلاح طلب از همان اولین ماههای استقرار جمهوری اسلامی با مسئولیت جهاد سازندگی جیرفت کارش را شروع کرد و آخرین سمت رسمیاش معاون اولی رئیس جمهوری در دولت روحانی از سال ۹۲ تا ۱۴۰۰ بود.
اسحاق جهانگیری، فرزند حسن جهانگیری کوهشاهی در بیستمین روز از دی ماه سال ۱۳۳۶ در دهستان کوه شاه روستای سوغان حاجی آباد، استان کرمان به دنیا آمد. همچنین اسحاق جهانگیری دومین فرزند پسر خانواده جهانگیری است. جهانگیری که به تحصیل علاقه داشت، پس از پایان تحصیلات متوسطه، در دانشگاه کرمان به تحصیل پرداخت و موفق به اخذ مدرک کارشناسی فیزیک و کارشناسی ارشد مهندسی صنایع از دانشگاه صنعتی شریف شد. جهانگیری همچنین دکترای مدیریت صنعتی را از دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات اخذ کرده است.
نام همسرش منیژه جهانگیری است که حاصل این ازدواج دو پسر و دو دختر به نامهای محمدحسین، حسام، هدی، فائزه هستند. حسن جهانگیری پدر اسحاق قبل از مهاجرت به سیرجان کارگر معدن کرومیت آبدشت (از معادن توابع اسفندقه) بود و به عنوان کارمند در اداره کشاورزی سیرجان بازنشسته شد.
اسحاق جهانگیری و مادرش
اسحاق جهانگیری و همسرش
اسحاق جهانگیری و پسرش
اسحاق جهانگیری فعالیت بعد از انقلاب را از جهاد سازندگی ریگان بم شروع کرد. پس از آن هم بهعنوان مسئول جهاد سازندگی جیرفت معرفی شد. وی پس از آن به عضویت شورای مرکزی استان کرمان در آمد و تا اواسط ۱۳۶۳ در جهاد کشاورزی مشغول بود. بعد از این بود که فعالیت و حضور در عرصه جدیتر شد و در همه این سالها جایگاه نمایندگی مجلسَ، استانداری، عضو کابینه و در نهایت معاون اولی رئیس جمهوری را تجربه کرد. او در دولت هاشمی رفسنجانی استاندار اصفهان بود. در دولت محمد خاتمی نیز سمت وزارت معادن و فلزات را در کارنامه خود ثبت کرد.
او در دوره دوم و سوم مجلس شورای اسلامی به عنوان نماینده جیرفت انتخاب شد. نمایندگی مجلس از اولین مناصب مهم سیاسی جهانگیری بود که راهش را برای رسیدن مناصب بعدی او هموارتر کرد. در انتخابات دوره دوم مجلس شورای اسلامی، جهانگیری ریاست جهاد سازندگی کرمان را به عهده داشت و توانست به مجلس راه یابد.در دوره سوم مجلس نیز توانست بیشترین آرا را بین رقبای خود کسب کند.
از آنجایی که اسحاق جهانگیری یکی از چهرههای مورد علاقه هاشمی رفسنجانی بوده است و علاوه بر اینکه در دولت او سمت استانداری اصفهان را نیز بر عهده داشته است اما اسحاق جهانگیری نسبت فامیلی با هاشمی رفسنجانی ندارد اما در دوره نمایندگی مجلس با هاشمی ارتباط خوبی را برقرار کرده است. هاشمی رفسنجانی در کتاب خاطراتش در تاریخ ششم تیر ماه سال ۶۹ نوشته است: «اسحاق جهانگیری، نماینده جیرفت آمد و درخواست کرد از آقای مهدی کروبی که در جریان مسایل اخیر رنجیده است، دلجویی نمایم؛ قبول کردم.» در طول سالهای بعد توانست از همین طریق نردبان سیاست را با سرعت بیشتری طی کند تا جایی که در نهایت برای کسب جایگاه ریاست جمهوری نامزد شد اما در گردونه انتخابات نماند و به نفع حسن روحانی کنار رفت.
در همان اولین سالهای پیروزی انقلاب اسلامی و پس تشکیل گسترده جهاد سازندگی در استانها به فرمان امام که با شعار رسیدگی به مردم محروم و دور افتاده بود، جهانگیری در جهاد سازندگی کرمان فعالیت میکرد و در همان زمان سردار سلیمانی در بسیج نیروهای کرمان برای جبهه و جنگ فعالیت داشت و همکاری و آشنایی این دو چهره به این دوران باز میگردد. او در این باره در مصاحبهای گفته است: « آشنایی ما از آن دوره است که سردار سلیمانی از همان اول نقش محوری در بسیج نیروهای کرمان برای جنگ و جبهه داشت و تبدیل شد به یکی از سرداران بزرگ سپاه پاسداران که در اداره جنگ نقش کلیدی داشت و من هم از زبان فرماندهان ارشد سپاه و هم از زبان آیت الله هاشمی رفسنجانی مکرر شنیدم که سردار سلیمانی از جمله زبده ترین فرماندهان جنگ و سپاه بود که در مقاطع کلیدی نقش بسیار حساسی داشت.»
اسحاق جهانگیری در دو انتخابات دومین و سومین دوره مجلس شورای اسلامی با راٌی مردم شهرستان جیرفت به سمت نمایندگی رسید و از سال ۱۳۶۳ تا ۱۳۷۱ را در بهارستان گذاشت. وی در گفت و گویی که در شماره خرداد ماه سال ۱۳۹۰ ماهنامه نسیم بیداری انجام داده بود، درباره اهمیت زمانی سومین دوره مجلس گفته بود «ما در دوره سوم مجلس وظیفه حساسی را به عهده داشتیم. چرا که در این دوره هم جنگ با عراق تمام شد، هم امام (ره) رحلت کردند و هم کشور به دلیل تغیر رهبری موقعیت بسیار ویژهای داشت»
اسحاق جهانگیری بعد از اتمام دوره نمایندگی مجلس، از آنجایی که هم با هاشمی رفسنجانی و هم با سید محمد خاتمی همسویی داشت، دوران دولت مردی را آغاز کرد. به طوریکه بعد از پایان دوره سوم مجلس شورای اسلامی، هاشمی رفسنجانی در سال آخر دوره اول دولتش او را به استانداری استان مهم و حساس اصفهان برگزید. سفر آیت الله منتظری به اصفهان که در همان سالهای استانداری جهانگیری انجام گرفت، یکی از اتفاقهایی است که او به زعم خودش به خوبی این موضوع پر ماجرا مدیریت کرد. جهانگیری درباره این سفر گفته است: «دوستان اداره کل اطلاعات به من خبر دادند که آیت الله منتظری تصمیم گرفته است به نجف آباد سفر کند. از آنجایی کهایشان از قائم مقام رهبری برکنار شده بودند و از سال ۶۸ تا ۷۴ اتفاقاتی در قم، نجف آباد و اصفهان افتاده بود، سفر به قاعده چیز عجیبی بود و فکر میکردیم وارد بحرانی بزرگ شدهایم. چون حضورایشان در اصفهان و نجف آباد میتوانست، مشکل ساز باشد. من به عنوان رئیس شورای تاًمین استان، مسئولین امنیتی استان را به جلسهای مهم دعوت کردم. چند نفر پیشنهاد دادند، در ورودی استان راه را به روی منتظری ببندیم تاایشان برگردند. عدهای هم روشهای دیگری را مدنظر داشتند. اما نهایتاً جمعبندی نظرات این شد که هیچ مشکلی در مسیرایشان به وجود نیاوریم. چونایشان در نجف آباد علاقهمندان زیادی داشت، بنا را بر مذاکره گذاشتیم. نتیجه این شد کهایشان در نجف آباد سه روز مستقر شدند و مردم آنجا برای دیدار باایشان صفهای طولانیای را تشکیل دادند. در آخرین روزِ سفر آقای منتظری گفتند، تصمیم به سخنرانی دارند که من به فرماندار گفتم، ایشان هر جایی را که میخواهد، شرایط سخنرانی را برایشان فراهم کنید. از آنجایی که ما سخت نگرفتیم و مشکلی ایجاد نشد، آن سخنرانی کمترین حاشیهای برای جمهوری اسلامی نداشت و مردم را به دین، به تقوی و ارادت به امام رضا (س) دعوت کرد و سفر بدون ذرهای مشکل تمام شد. من در آنجا با خودم گفتم، اگر خودمان مسائل ساده را به بحران تبدیل نکنیم، حتماً همه مشکلات به راحتی قابل رفع هستند»
بیشتر بخوانید: عماد افروغ که بود؟
با پایان یافتن دولت سازندگیِ هاشمی، سید محمد خاتمی با ۲۰۰۰۰۰۰ راًی به عنوان رئیس دولت هفتم انتخاب شد و همانطور که پیشبینی میشد، اسحاق جهانگیری برای پیوستن به کابینه مدنظر رئیس جمهوری وقت قرار گرفت. او در سال ۱۳۷۶ و در دوره اول دولت اصلاحات وزیر معادن و فلزات شد و بعد از ادغام وزارت صنایع با وزارت معادن و فلزات، وزارت صنایع و معادن به او سپرده شد. یکی از اقدامهای برجسته این دوره توقف خط تولید پیکان بود. خط تولید پیکان پس از گذشت ۳۸ سال و تولید دو میلیون و ۲۹۵ هزار دستگاه در روز ۲۵ اردیبهشت سال ۱۳۸۴ بالاًخره در دوره وزارت جهانگیری از کار افتاد. وزیر وقتِ صنایع در این باره گفته است. «وقتی تصمیم به توقف خط تولید پیکان را اعلام کردم، مخالف و فشارهای زیادی سعی داشتند این مساًله را مسکوت نگه دارند. به این دلیل به توقف تولید پیکان اصرار داشتم، چون جراًت نمیکردم زن و بچهام را با آن به مسافرت ببرم. همچنین میدانستم مردم از این محصول ناراضی بودند و احساس میکردم، منافع و حقوق مردم با تولید پیکان رعایت نمیشود. پس تصمیم را با قاطعیت اجرایی کردیم.
«اگر بدانم، ۲ میلیون راًی دارم، نامزد انتخابت میشوم» اسحاق جهانگیری این سخن را در دفترش واقع در حوالی میدان هفتم تیر گفته است. او در سالهای ۸۴ تا ۹۲ که دولت احمدی نژاد روی کار بود، در دفترش به امورات شخصی میرسید و همچنین صاحب امتیاز و مدیرمسئول ماهنامه صنعت و تجارت بود. اما در روز آخر ثبت نام که برای ثبت نام در انتخابات ۲۴ خرداد ۱۳۹۲ مهیای رفتن به ساختمان وزارت کشور بود، خبر مهم مبنی بر اینکه «هاشمی رفسنجانی برای ثبت نام وارد وزارت کشور شد» همه جا پخش شد تا جهانگیری از مسیر میدان فاطی به مقصد میدان هفتم تیر کج کند. چند روز بعد بازهم خبر مهمی این بار با این مضمون که «هاشمی رفسنجانی رد صلاحیت شد» همه جا پیچید تا اسحاق جهانگیری خودش را آماده همکاری با گزینه مطلوب رفسنجانی در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم کند. او درباره رد صلاحیت تعجب برانگیز اینطور واکنش نشان داده است. «وقتی در ستاد آقای هاشمی بودیم، خودم را برای هر اتفاقی درباره ایشان آماده کرده بودم، اِلا رد صلاحیت. یعنی اصلاً به این موضوع فکر هم نکرده بودم، چون تا آن روز مگر میشد، رد صلاحیت هاشمی به فکر کسی برسد؟ در واقع اگر کسی این را به من میگفت، فکر میکردم «جٌک» میگوید. چند بار در سخنرانیها گفتهام، این آقایانی که هاشمی را رد صلاحیت کردند، باید ۱۰ نفر را برای اینکه هاشمی یک ربع به آنها وقت ملاقات بدهد، واسطه میکردند»
حسن روحانی که بعد از آن رد صلاحیت غیرمنتظره، با حمایتهای پررنگ هاشمی رفسنجانی و محمد خاتمی در انتخابات ۲۴ خرداد ۱۳۹۲ با بالای ۱۸ میلیون راًی پیروز شد. در حالیکه شائبههای زیادی برای انتخاب مرحوم اکبرترکان برای معاون اولی مطرح میشد، اسحاق جهانگیری به این سمت برگزیده شد و تا پایان دولت دوازدهم هم ماند. جهانگیری حتی در انتخابات ۲۹ اردیبهشت ۱۳۹۶ هم با ثبت نام و البته احراز صلاحیت، پشتبانیای همه جانبه از روحانی داشت و با جدیت برابر کاندیداهای رقیب، به ویژه قالیبافایستادگی کرد. به طوریکه ظاهراً رهبری از برخی اظهاراتش دلخور شده و به این دلخوری به اطلاع جهانگیری رسیده بود. اما با شروع به کار دوره دوم دولتِ تدبیر وامید، بین روحانی و جهانگیری اختلاف و البته فاصله مشهود شد. «من در دور دوم، در تغییر هیچ معاون وزیری نقش نداشتم، تماماً در دفتر رئیس جمهوری تصمیمگیری میشود، من فقط بعد از اینکه حکم داده شود، خبردار میشدم» این نقل قول از اسحاق جهانگیری مویدِ فضای او با حسن روحانی در دولت دوازدهم است.
طی روزهای اخیر اخباری مبنی بر شکایت قالیباف از اسحاق جهانگیری منتشر شده است و موضوع این شکایت مطالب خلاف واقع از سوی جهانگیری در مناظرههای سال 96 ادعا شده است. با اینحال پرسشی که افکار عمومی را به خود جلب میکرد این بود که چرا همان زمان شکایت ثبت نشده بود. البته محمد سعید احدیان، دستیار سیاسی و رسانه ای رییس مجلس شورای اسلامی در این باره توضیحاتی ارائه کرده و گفته است که این شکایت همان زمان ثبت شده اما اکنون قوه قضاییه آن را پیگیری کرده است. ضمناً ادعا شده بود که جهانگیری در حال گرفتن رضایت از قالیباف است. البته چندی بعد انتخاب در گفتگو با یک منبع آگاه نوشت: « هیچ نماینده ای از سوی آقای جهانگیری به قصد کسب رضایت تعیین نشده و نخواهد شد. اتفاقاً آقای جهانگیری از حضور در دادگاه آن هم براساس شکایت آقای قالیباف که مورد توجه خاص افکار عمومی هستند، به منظور شفاف سازی بخشی از مسائل دوره مدیریت شان استقبال می کند.»
ضمناً اتهام جهانگیری در این پرونده، وارد نمودن افترا به محمدباقر قالیباف با عناوینی همچون تصرف غیرقانونی در وجوه و اموال دولتی بوده که خلاف حقیقت بودن مطالب عنوان شده در مرحله اول محرز تشخیص داده شد.