صبح جمعه گذشته (پنجم آذرماه) قطار مسیر تبریز – مشهد به دلیل نقص فنی در ۵ کیلومتری ایستگاه هفت خوان متوقف میشود.
سیستم ATC که پیشرفتهترین سیستمهای کنترل هوشمند قطار در حوزه ریلی است، دو بلاک را قرمز میکند و چراغ برای قطارهای پشت سری قرمز میشود. حال اینکه قطار سمنان- مشهد وارد مسیر و با چراغ قرمز مواجه میشود.
در این بین شیفت کارکنان ایستگاه راه آهن عوض میشود و فردی که شیفت را تحویل گرفت با سهل انگاری نه تنها اجازه حرکت به لوکوموتیوران قطار سمنان- مشهد را میدهد بلکه اجازه میدهد ATC قطار سمنان خاموش شود.
با دخالت نابجا و اشتباه نیروی انسانی این سیستم از کار میافتد و قطار سمنان به حرکت در میآید. هر چند ۶ ثانیه قبل از برخورد دو قطار، لوکوموتیوران قطار سمنان ترمز میکند اما به دلیل سراشیبی مسیر نمیتواند از برخورد دو قطار جلوگیری کند.
با وجود اینکه در این سانحه خطای عامل انسانی محرز است و مدارک و اسناد نشان میدهد که سیستم ATC به درستی عمل کرده است اما با این وجود شب گذشته محسن پورسید آقایی مدیرعامل راه اهن در راستای همدردی با بازماندگان این سانحه با بیان اینکه «مدیران دولت به مسئولیت اجتماعی خود واقف هستند» استعفای خود را در برنامه زنده خبری اعلام کرد و وزیر راه و شهرسازی هم استعفای معاون خود را پذیرفت.
مردم ایران تا کنون شاهد این سطح از عذرخواهی از سوی مدیران و مسئولان کشور نبودند چنانکه در دو دولت گذشته که اوج سوانح ریلی، هوایی و جادهای بود هیچ یک از مدیران خم به ابرو نیاوردند و حتی بهبهانی، وزیر وقت راه و ترابری که پس از سقوط بویینگ ایران ایر و کشته شدن ۷۸ نفر از مسافران این پرواز، کارش به استیضاح کشید، حتی در جلسه استیضاح خود حضور نیافت!
حال اینکه شب گذشته یکی از کارآمدترین نیروهای وزارت راه و شهرسازی که تا کنون پروژههای ریلی متعددی را به سرانجام رسانده است، با پذیرش تقصرها از سمت خود کنارکشید و این در حالی بود که خطای عامل انسانی در این سانحه ریلی مسلم است و علت وقوع آن هیچ ارتباطی به ناکارآمدی سیستم ATC نداشت و اگر عامل انسانی اجازه کار کردن این سیستم را میداد به طور قطع امروز ایران داغدار از دست دادن ۴۰ مسافر این دو قطار نبود.
اما غوغاسالارانی که حتی در غم و اندوه مردم هم به دنبال منافع سیاسی و جناحی هستند با نادیده گرفتن این اقدام و تصمیم وزارت راه و شهرسازی هنوز هم نمک بر زخم میپاشند. حال اینکه گویا آمار این سوانح در دولتهای نهم و دهم را فراموش کردهاند که با توجه به حجم بالای کشتهها و از دست دادن هموطنان هیچ یک از مدیران حاضر به ترک مسند ریاست نشدند.
بر اساس آمار شرکت راه آهن طی هفت سال از سال ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۱ در بخش حمل و نقل ریلی ۵۴ سانحه رخ داده است که ۳۶ مورد از این سوانح مربوط به سوانح درجه یک؛ یعنی سوانحی هستند که در آنها قطار توقف و یا تاخیر داشته است و در ۱۸ مورد حوادث منجر به خسارات جانی شده است.
آمارسوانح مربوط به دو سال ۱۳۸۸ و ۱۳۹۱ بوده است که درسال ۸۸ میزان مجروحها و جان باختگان ۷ کشته و ۶۳ زخمی و در سال ۱۳۹۱ این آمار ۴ کشته و ۱۲ زخمی بوده است. پس با احتساب میانگین تعداد سوانح در هر سال، ۸ سانحه، در سال میشود.
طبق این آمار در دولت گذشته مردم شاهد ۱۸ سانحه مرگبار ریلی بودند که در هیچ یک از آن هیچ مدیری حاضر به کناره گیری نشد.
اما عمق فاجعه را میتوان در سوانح هوایی دید.
پانزدهم آذر ۱۳۸۴ یک فروند هواپیمای سی-۱۳۰ ارتش ایران که حاوی خبرنگاران و پرسنل ارتش بود، بر روی منطقهای مسکونی در تهران سقوط کرد که بیش از ۱۱۰ کشته برجای گذاشت. ششم آذر ۱۳۸۵ یک فروند هواپیمای آنتونوف ۷۴ متعلق به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فرودگاه مهرآباد سقوط کرد. در این حادثه ۳۶ نفر کشته و ۲ نفر زخمی شدند.
دهم شهریور ۱۳۸۵ سقوط هواپیمای توپولوف-۱۵۴ شرکت ایران ایرتور در فرودگاه مشهد.
این هواپیما در مسیر بندرعباس-مشهد با ۱۴۸ مسافر در حال حرکت بود. در این حادثه ۲۸ نفر کشته و ۵۰ نفر زخمی شدند.
دوازدهم دی ۱۳۸۶ یک فروند هواپیمای فوکر ۱۰۰ شرکت ایران ایر هنگام برخاستن از باند فرودگاه مهرآباد دچار حادثه شد.
بیست و هفتم بهمن ۱۳۸۷ هواپیمای مسافربری ایران ۱۴۰ در حوالی فرودگاه شاهین شهر اصفهان سقوط کرد و تمامی پنج سرنشین هواپیما جان باختند.
سوم شهریور ۱۳۸۷ هواپیمای بوئینگ ۷۳۷ ایرانی در اجاره شرکت هواپیمایی آیتک ایر قرقیزستان با ۹۰ مسافر سقوط کرد که ۷۰ نفر از آنان جان باختند.
چهارم بهمن ۱۳۸۸ یک فروند توپولف تی یو-۱۵۴ با ۱۵۷ مسافر پس از فرود روی باند فرودگاه مشهد آتش گرفت. در اثر این حادثه داخل هواپیما به کل سوخته و بال سمت راست و دم و چرخ هواپیما جدا شدند و ۴۲ تن از مسافران به بیمارستان منتقل شدند.
بیستم مرداد ۱۳۸۸ یک فروند هواپیمای فوکر ۱۰۰ در پرواز شماره ۷۲۹ هواپیمایی آسمان در فرودگاه اصفهان دچار سانحه شد. به علت فرود نامناسب عوامل پرواز یکی از چرخها ترکیده و آتش گرفت.
دوم مرداد ۱۳۸۸ پرواز شماره ۱۵۲۵ هواپیمایی آریا تور که از تهران به مشهد حرکت میکرد در نتیجه باز نشدن چرخ جلو و همچنین اشکال در چرخهای عقب در هنگام فرود از باند خارج شد و به دیوار فرودگاه برخورد نمود. در این حادثه حداقل ۱۷ نفر (۳ مسافر و ۱۴ خدمه پرواز) کشته و ۲۰ نفر نیز مجروح شدند.
بیست و چهارم تیر ۱۳۸۸ یک فروند هواپیمای مسافربری از نوع توپولف تی یو-۱۵۴ متعلق به شرکت هواپیمایی کاسپین که عازم ارمنستان بود دقایقی پس از بلند شدن از فرودگاه امام خمینی تهران در در ۱۲ کیلومتری جنوب قزوین بین منطقه فارسیان و جنتآباد در بخش مرکزی قزوین سقوط کرد که منجر به کشته شدن تمامی ۱۶۸ نفر سرنشین (مسافر و خدمه) این هواپیما شد.
نوزدهم دی ماه ۱۳۸۹یک فروند بوئینگ ۷۲۷ متعلق به شرکت ایران ایر که از تهران به سمت ارومیه در حرکت بود حدود ساعت ۱۹: ۴۵ در نزدیکی ارومیه سقوط کرد و ۷۸ نفر از ۱۰۵ مسافر و خدمه آن کشته شدند.
در دولتهای نهم و دهم مردم ایران شاهد ۱۲ سانحه هوایی مرگبار بودند که تعداد کشتههای این سوانح به چند صد نفر رسید اما در طول ۸ سال هیچ مدیری از این مجموعه حاضر به استعفا و برکناری نشد که هیچ؛ بلکه بهبانی هم حتی در جلسه استیضاح خود برای جوابگویی به عملکرد ناوگان هوایی پس از سقوط بویینگ ایران ایر در سال ۸۹ حاضر به پاسخگویی نشد.
مدیران در آن زمان حتی برای عذر خواهی از مردم هم واژه کم میآوردند!