تلاش زیادی شد که دولت روحانی ناکارآمد نشان داده شود، اما معلوم شد دولت رئیسی توانایی کسب امتیاز بیشتر از برجام را ندارد

رویداد۲۴ قاسم محبعلی، مدیرکل اسبق بخش خاورمیانه وزارت خارجه می‌گوید امکان توافق موقت در شرایط جدید سخت است و به این سادگی صورت نمی‌گیرد. آمریکایی‌ها به دلیل شرایط داخلی‌شان و مسئله اوکراین به‌راحتی به ایران امتیاز نمی‌دهند. ایران نیز برایش سخت است که امتیازی کمتر از دولت روحانی به دست بیاورد؛ زیرا بسیار تلاش شد که دولت روحانی ناکارآمد نشان داده شود، اما حالا معلوم شد دولت رئیسی توانایی کسب امتیاز بیشتر از برجام ندارد.

قاسم محبعلی، دیپلمات بازنشسته و مدیرکل اسبق بخش خاورمیانه وزارت خارجه در گفتگو با «انتخاب» درباره‌ی صحبت‌های اخیر سخنگوی وزارت خارجه مبنی بر عدم مذاکره بر سر توافق موقت و مبنای مذاکرات بر اساس برجام گفت: موضوع برجام خیلی وقت است که از دستور کار خارج شده است. زمان برجام گذشته است و هرگونه توافقی صورت بگیرد باید زمان‌بندی‌های جدیدی نسبت به برجام داشته باشد. برنامه هشت‌ساله برجام وقتی انجام نشد باید سراغ توافق‌های جدید نسبت به شرایط فعلی با زمان‌بندی‌های جدید بروند. سایر چارچوب‌های برجام نیز باید مورد بازنگری قرار بگیرد. پس عملاً مبنا قراردادن برجام حرف بی‌پایه و اساسی است

او ادامه داد: غربی‌ها خواسته‌اند شرایط را تا زمانی که به توافق جدید برسند در چارچوب موضوع توقف در برابر توقف پیش ببرند. یعنی ایران در همین حالت فریز شود و غنی‌سازی‌هایی را که کرده تحت‌تأثیر آژانس محدود کند در مقابل تحریم‌های جدید نیز اعمال نمی‌شود. آنچه الان ممکن و قابل‌بحث است، همین توافق موقت است. در مذاکرات آقای ظریف هم یک‌بار توافق موقت انجام شد که در نهایت به توافق هشت‌ساله رسید. مذاکرات فعلی امروز پیرامون آزادی زندانیان دو طرف و آزادشدن منابع ارزی با چارچوب‌های آمریکایی‌هاست.

این کارشناس امور بین الملل ادامه داد: دیپلماسی این پیچیدگی‌ها را دارد، چون هنوز به نتیجه خاصی هم نرسیده‌اند. در مذاکرات ایران و آمریکا بازیگران دیگر هم مداخله دارند و منافع آن‌ها نیز در میان است، وقتی به نتیجة‌ی روشنی نرسید، طبیعتاً طرفین آن را منکر می‌شوند. برای اینکه بازیگران دیگر نیز بازی را به هم نزنند طبیعی است که طرفین فعلاً چنین مواضعی داشته باشند.

محبعلی ادامه داد: امکان توافق موقت در شرایط جدید سخت است و به این سادگی صورت نمی‌گیرد. آمریکایی‌ها به دلیل شرایط داخلی‌شان و مسئله اوکراین به‌راحتی به ایران امتیاز نمی‌دهند. ایران نیز برایش سخت است که امتیازی کمتر از دولت روحانی به دست بیاورد؛ زیرا بسیار تلاش شد که دولت روحانی ناکارآمد نشان داده شود، اما حالا معلوم شد دولت رئیسی توانایی کسب امتیاز بیشتر از برجام ندارد.

محبعلی افزود: آمریکایی‌های صحبت از پلن B و C می‌کنند؛ اما هنوز برای آن‌ها سوال است که اگر این مذاکرات به نتیجه نرسد چه کاری انجام دهند. برای ایران نیز مسئله سخت است. آقایان می‌گویند غنی‌سازی بالا ۲۰ درصد را برای مذاکرات انجام داده؛ اما اگر طرف خارجی امتیاز نداد چه کاری انجام خواهد داد؟ به سمت کره شمالی می‌رود؟ اگر طرف ایرانی بخواهد این کار را بکند باید همکاری‌هایش را با آژانس قطع شد و هزینه‌هایش را بپذیرد. طرف مقابل نیز اگر بخواهد تقابل کند تحریم‌ها در بالاترین سطوح انجام شده و دیگر کاری نمی‌تواند به آن‌ها بیفزاید. نتیجتاً باید وارد عرصه اجرا شود و جلوی کشتی‌ها و هواپیما‌ها را بگیرد و دست به اقدام نظامی بزند یا برنامه هسته‌ای ایران را به شورای امنیت ببرد و از بند ۴۱ به بند ۴۲ فصل ۷ منتقل کند.