رویداد۲۴ حسین فلاحی: لاکهید مارتین F-35 Lightning II از اولین پرواز خود در سال 2006 همواره بطور گسترده ای مورد بحث قرار گرفته است. این پروژه تاکنون بیش از 1 تریلیون دلار هزینه داشته است و انتظار می رود در طول عمر این جنگنده به بیش از 1.5 تریلیون دلار برسد. اما هواپیمایی با این هزینه نمی تواند چیزی باشد که مردم در مورد آن می گویند: زباله، لیمو، نمی تواند کار هواپیماهای 50 سال پیش را انجام دهد و غیره! وقتی مردم عادی آن را با هواپیماهای دیگر مقایسه می کنند، ممکن است آن را به روش درستی مقایسه نکنند. این مقاله سعی خواهد کرد به تشریح اینکه F-35 واقعا چیست و چرا ممکن است بهتر از آنچه باشد که برخی از منتقدان می گویند بپردازد.
F-35 یک ایده کاملا جدید برای ساخت یک هواپیما بود. این هواپیمای نسل پنجم، ویژگی ای مانند سلاح های مدرن برتر، مخفی کاری و اویونیک فوق پیشرفته را دارد. اما همچنین با یک ایده خاص ساخته شده است. این ایده استفاده از یک بدنه هواپیما برای F-35A، F-35B و F-35C بود که همگی در بخشهای مختلف ارتش ایالات متحده از جمله تفنگداران دریایی و نیروی دریایی استفاده خواهند شد.
بیشتر بخوانید: مشخصات فنی جنگنده کوثر
ایده پشت آن استراتژی صرفه جویی در مقیاس بود. اگر آنها بسیاری از چیزهای مشابه را تولید کنند، به نوعی مانند تولید انبوه خواهد بود که هزینه واحد را به شدت کاهش می دهد اما مشکلات زمانی که کار بر روی موتور F-35B که قرار بود قادر به بلند شدن و فرود عمودی برای استفاده در ناوهای هواپیمابر باشد شروع شد. طراحی این موتور جدید و قرار دادن آن در یک هواپیمای فوق پیشرفته کار دشواری بود. ساخت آن به هزاران مهندس و بودجه هنگفت نیاز داشت.
مستند شبکه تلویزیونی کانادا در مورد جنگنده لاکهید مارتین F-35 Lightning II
به گزارش رویداد۲۴ واضح است که یکی از ویژگی های اصلی یک هواپیما قابلیت بالابری آن است. بدون بالابری کافی، هواپیما به راحتی روی زمین سقوط می کند یا از نیروی موتور اضافی برای حفظ پرواز خود استفاده می کن که این امر باعث کاهش راندمان سوخت و برد هواپیما می شود. چیزی که بسیاری از منتقدان در مورد F-35 ابراز می کنند این است که بالهای این جنگنده بسیار کوچک است (بهمنظور نگهداری فشرده روی یک ناو هواپیمابر) که به هواپیما قدرت کمی میدهد.
منتقدان میگویند که این بالهای کوچک موجب می شود که F-35 بالابری مناسبی نداشته باشد زیرا بال برای یک هواپیما برای دستیابی به یک بالابری مناسب بسیار مهم است. اما چیزی که به نظر می رسد این منتقدان آن را دست کم می گیرند این است که در واقع، بدنه جنگنده نیروی بالابر را افزایش می دهد، که با مارتین ماریتا (اکنون بخشی از لاکهید مارتین) X-24A آزمایش شده است.
نکته دیگری که بسیار مهم است درگ هواپیما است. درگ مقاومت هوایی است که هواپیما هنگام حرکت در هوا با آن روبرو می شود و اساساً یک بدنه کوچک باعث کاهش درگ می شود. جنگنده F-35 بزرگ است و مانند یوروفایتر تایفون آیرودینامیک نیست، اما چیزی که نیروی درگ لایتنینگ II را در مقایسه با آن کاهش میدهد، این است که دارای جایگاههای تسلیحات داخلی بزرگی است. در مقایسه با یوروفایتر، بدون هیچ گونه سلاح/مخزن سوختی که بر روی نقاط سخت خود نصب شده است، درگ بسیار کمی دارد، اما به محض اینکه مخازن سوخت خارجی و موشکها را بارگیری میکند، درگ به شدت افزایش مییابد. هنوز هم کمتر از درگ F-35 است، اما تفاوت داشتن 6 موشک هوا به هوا در داخل (مانند F-35) یا داشتن آنها در خارج مانند یوروفایتر، تفاوت زیادی در درگ ایجاد می کند.
موتور فوق پیچیده F-35B یکی از دلایل اصلی گران شدن پروژه است. چیزی که معمولا F-35 قیمت بالای آن است. هزینه واحد در حال حاضر حدود 150 میلیون دلار (برای نسخه VTOL) است و هزینه تعمیر و نگهداری حدود 31000 دلار در هر ساعت پرواز که در مقایسه با جنگنده های بسیار توانمند نسل 4.5 موجود بسیار گران است. به عنوان مثال، Eurofighter Typhoon حدود 110 میلیون دلار برای هر واحد هزینه دارد، با هزینه نگهداری بسیار کمتر (18000 دلار در ساعت).
بنابراین قیمت لاکهید مارتین F-35 Lightning II در حال حاضر بسیار بالا است، اما باید به خاطر داشته باشیم که مهندسان اساساً سه هواپیمای مختلف را در این پروژه توسعه دادند. قیمت هر واحد زمانی کاهش می یابد که تمام جنگنده های برنامه ریزی شده ساخته شوند. 2400 جنگنده برای ایالات متحده و چند صد نفر دیگر برای خریداران خارجی. این ایده اولیه F-35 بود. تولید انبوه، هزینه واحد کمتری را به دنبال دارد.
اما عوامل بسیار دیگری وجود دارد که مهارت و سودمندی یک جنگنده را تعیین می کند. در زیر جدولی وجود دارد که برخی از ارقام مهم دیگر را نشان می دهد.
F-35 عمدتاً برای حرکت در سرعت های بالا ساخته نشده است، بلکه به عنوان یک هواپیمای تهاجمی (همچنین) مانند A-10 Thunderbolt II ساخته شده است و بنابراین به سرعت های پایین نیاز دارد تا بتواند برای مدت طولانی تری به سمت دشمن روی زمین شلیک کند.
نوع هواپیما: | مقطع رادار (without any external load) (in m^2): | پس سوز (in lbs): | حداکثر سرعت (Mach): |
F-35 | 0.0015 | 43 000 | 1.6+ |
F-22 | 0.00015 | 70 000 | 2.25 |
Eurofighter Typhoon | 0.75 | 40 000 | 2 |
Su-35 | 1 | 63 800 | 2.25 |
MiG-35 | 1 | 36 900 | 2.25 |
Rafale | 0.75 | 34 000 | 1.8 |
JAS 39 Gripen | 0.5 | 18 100 | 2 |
F-16 | 1.2 | 28 100 | 2+ |