رویداد۲۴ مریم وحیدیان: نوحه‌خوانی سیاسی به شکلی که امروزه شاهد آن هستیم، بعد از انتقادات حاج منصور ارضی به جریان دوم خردادی پا گرفت. حاج منصور ارضی نسلی از نوحه‌خوانانی را تربیت کرد که در جناح‌بندی‌های سیاسی بیشتر نزدیک به طیف اصولگرایی بودند و از منبرهای روضه و مناسبت‌های مذهبی برای انتقادات سیاسی بهره می‌جستند. نسل تربیت شده از سوی حاج منصور ارضی همچون خودش تیغ تیز انتقاداتش را به سمت چهره‌های سیاسی نشانه می‌رفتند و حتی پای منبر تحلیل سیاسی برای جامعه ارائه می‌دادند. آن‌ها پای ثابت روضه‌خوانی در مهدیه تهران بودند. بنایی در چند طبقه به مساحت ۱۱،۰۰۰ مترمربع که هشت هزار نفر ظرفیت دارد.
منبرها و مناسبت‌های مذهبی یکی از مهم‌ترین پایگاه‌های تبلیغات مذهبیون در زمان انقلاب ۵۷ بوده است و همین مناسبت‌ها و نمازهای جمعه بود که موجب شد تا بنیانگذار جمهوری اسلامی بتواند سازماندهی بزرگی را در سال ۵۷ علیه حکومت محمدرضا شاه پهلوی رقم بزند. همگان جمله طلایی امام درباره محرم و صفر را به یاد دارند. جمله مشهور آیت‌الله خمینی که «محرم و صفر اسلام را زنده نگه داشته است» یکی از مهم‌ترین جملاتی است که بنیاد این تفکر مذهبی را نمایان کرده است.
پیش از انقلاب این روحانیون و منبری‌ها بودند که دست به تبلیغات سیاسی می‌زدند و اسلام سیاسی را به معنای مدرن کلمه پایه‌گذاری می‌کردند اما پس از انقلاب شاهد پدیده نوظهوری بودیم که پای مداحان را هم به مبلغان سیاسی باز کرد. حاج منصور ارضی یکی از اولین کسانی بود که این مفهوم را ایجاد کرد و نسلی از مداحان سیاسی را پرورش داد. اما برخلاف پیش از انقلاب این دسته دیگر منتقد حکومت موجود نبودند. در میان مداحان پس از انقلاب ۵۷ وابستگی آن‌ها به جناح سیاسی اصولگرایی بود. این وابستگی البته به تندترین طیف اصولگرایی بود. کم کم هیات رزمندگان اسلام و مهدیه تهران تبدیل به پایگاه تبلیغاتی جناح تند اصولگرایی شد که برخی چهره‌های سیاسی و حرکت‌های اعتراضی جامعه را آماج تندترین نقدها قرار داده بود.
این طیف حتی از هیات‌های موتلفه اسلامی نیز که نقش مهمی در تبدیل شدن موتلفه به بزرگترین حزب اصولگرایی داشت، تندتر بودند و البته ادبیات و لحن خاصی داشتند که مجالس آن‌ها را از موتلفه‌ای‌ها متمایز می‌کرد.
بیشتر بخوانید: مداح به جای نظریه‌پرداز، هیات به جای حزب/ ساختار تبلیغاتی مذهبی اصولگرایان چگونه کار می‌کند؟
منصور ارضی متولد خانی آباد تهران است و در سال ۱۳۳۲ به دنیا آمده است. وقتی که پنج ساله بود در خانواده مذهبی خود، راه و رسم مداحی را آموخت. گفته می‌شود که عموی او نیز مداح بوده است.
مداحی در ایام هشت سال جنگ ایران و عراق به شدت برجسته شد و از همان زمان در جبهه‌های جنگ برای تقویت روحیه رزمندگان از مداحی‌های انگیزشی استفاده می‌شد و آن زمان کم کم روضه‌خوانی رنگ و بوی سیاسی به خود گرفت اما وجهه اصلی آن جنگ بود و هنوز به جبهه‌بندی‌های سیاسی ورود نکرده بود. منصور ارضی همزمان با آغاز جنگ تحمیلی در بعضی از جبهه‌های جنگ حضور داشته است که از جمله می توان به خرمشهر، دزفول، اهواز، دو کوهه جبهه‌های غرب سنندج، مریوان، سقز، ارومیه، مهاباد، مهران و بوکان اشاره کرد که البته دوکوهه مشهورترین آن‌ها است. بعد از جنگ منصور ارضی به علت شهرتی که توانسته بود از جبهه‌های جنگ کسب کند، مداحی را ادامه داد و اینبار سیاسی‌تر و جناحی‌تر موضع می‌گرفت. مسجد شهدا، مسجد ارک، حسینیه صنف لباس فروشان تهران، بیت الزهرا و حسینیه چمنی و... از جمله اماکنی است که حاج منصور ارضی به طور ثابت نوحه‌خوانی داشته است.
انصار حزب‌الله که با عضو موسس آن یعنی حسین الله کرم شناخته می‌شود، در سال‌های اخیر به «گروه فشار» معروف شده است. فعالیت انصار حزب‌الله سال ٧٠ کلید خورد، الله کرم پس از جنگ به سوی رزمندگان همفکرش چون محمدرضا نقدی و محمدباقر ذوالقدر رفت و بنای این تشکل را گذاشتند و دو سال بعد هم رسما صاحب نام و جایگاه سیاسی شد. نیرو‌های انصار حزب‌الله حتی از سوی مقامات دولت اصلاحات، متهم به نقش‌آفرینی فعال در ماجرای کوی دانشگاه در سال ٧٨، حمله به سینما قدس در سال ٧٤ و محاصره فرودگاه خرم‌آباد در سال ٧٩ شدند.
جالب است که حسین الله کرم از به صورت ثابت پای روضه‌خوانی حاج منصور ارضی می‌نشست. به ویژه آن زمان که منصور ارضی در مسجد ارگ مداحی می‌کرد. به طوریکه غالباً بین حاج منصور ارضی و انصار حزب‌الله پیوند نزدیکی قائل می‌شوند. حتی یک بار انصار حزب‌الله در یکی از جدل‌های سیاسی بیانیه‌ای در حمایت از منصور ارضی صادر کرده و نوشته بود: «تهاجم به او(منصور ارضی) تهاجم به اسلام انقلابی و عاشوراست.»
به گزارش رویداد۲۴ حاج منصور ارضی نه تنها از تریبون نوحه‌خوانی‌اش نقدها و بعضاً توهین‌هایی به برخی چهره‌های سیاسی مطرح می‌کرد، بلکه از این تریبون تبلیغات انتخاباتی نیز داشت. یکی از عجیب‌ترین آن‌ها وقتی بود که دولت محمد خاتمی در حال تمام شدن بود و منصور ارضی مردم را برای رای به محمود احمدی‌نژاد دعوت می‌کرد. او در حالی که مردم در حال گریه کردن برای امام حسین بودند، گفت: «به اونی که مورد نظر رهبر است باید رای بدهید و اگر ندهید اشک‌هایی را که ازتون گرفتم حلال نمیکنم!» شاید به دلیل همین حمایت‌ها بود که در سفرهای استانی محمود احمدی‌نژاد نیز شرکت داده می‌شد.
او در عین حال برای انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی نیز به تبلیغ لیست ائتلاف اصولگرایان پرداخته و گفته بود: «مجلس باید مجلس فاطمی شود، اگر رای به لیست کامل ندهیم ضرر می‌کنیم. اجماع بر لیست ائتلاف اصولگرایان و معتمدین انقلابی بهترین انتخاب است.»
«اگر در نهایت آقایان در جبهه اصولگرایی به وحدت نرسند مداحان لیست جداگانه‌ای خواهند داد.» این جمله‌ای است که سعید حدادیان در تهدید اصولگرایان در اثنای انتخابات مجلس هفتم مطرح کرده بود. آن زمان جریان اصولگرایی به شدت در وحدت دچار مشکل شده بود. از همان زمان منصور ارضی و دیگر مداحان از تریبون‌های مذهبی برای مقاصد سیاسی بهره می‌بردند.
اولین رویاروی متقابل حاج منصور ارضی با جریان دوم خردادی و اصلاح‌طلبان بوده است. محرم سال ۷۷ که مصادف بود با نخستین سالگرد روی‌کارآمدن دولت اصلاحات، مداحان با حمایت بخشی از محافظه‌کاران، پروژه حمله به دولت را کلید زدند. او نسبت به چهره‌هایی همچون عبدالله نوری، سید محمد خاتمی و هاشمی رفسنجانی و دیگر چهره‌های اصلاح‌طلب انتقاد می‌کرد. اما یکی از مهم‌ترین انتقاداتش از تریبون روضه‌خوانی را زمانی مطرح کرد که در سال ۸۱ هاشم آغاجری استاد دانشگاه تربیت مدرس حکم اعدام گرفته بود. آن زمان آغاجری به علت سخنرانی با عنوان «پروتستانیزم اسلامی و دکتر شریعتی» به سب‌النبی محکوم شده بود و حکم اعدام گرفته بود. هم زمان نسبت به این حکم اعتراضات گسترده‌ای در دانشگاه‌ها آغاز شد که در دانشگاه امیرکبیر و دانشگاه تهران و ... آغاز شد. به گزارش انتخاب آن زمان ارضی، او را «حرام‌زاده» خطاب کرده بود. همین امر موجب شده بود که برخی دانشجویان نسبت به سخنان ارضی انتقاد کنند. ۲۱ رمضان سال ۵۷ هم بود که عبدالله نوری را که زمزمه‌های حضورش در انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری شنیده می‌شد، مورد نقد قرار داده و گفته بود: «اگر نوری بخواهد کاندیدا شود، می‌دهیم حسابش را برسند.»
پس از مرگ هاشمی رفسنجانی که یکی از همراهان ویژه آیت‌الله خمینی در پیروزی انقلاب ۵۷ بوده است، برخی از چهره‌های تندرو اصولگرا شروع به طرح جملات کنایه‌آمیزی درباره نحوه مرگ هاشمی رفسنجانی کردند و البته گاهاً تهدید هم می‌کردند. منصور ارضی در منبر دعای روز عرفه با اشاره به اقدامات مرحوم آیت‌الله هاشمی رفسنجانی و برنامه‌های دولت حسن روحانی گفته بود: «اون یارو آخرش در استخر مرد، این یارو هم آخرش در استخر می‌میرد.»
البته منصور ارضی یکی از افرادی بود که به عنوان ستاد حامی انتخاباتی ابراهیم رئیسی حمایت مداحان از رئیسی را اعلام کرد. در انتخابات ۱۴۰۰ مداحان معروف تک به تک برای حمایت از ابراهیم رئیسی آماده شدند تا تلاش کنند، سبد رای رئیسی را بالا ببرند. البته جالب است که پیش از انتخابات با زبان دیگری از فعالیت‌های رئیسی حمایت کرده بود و در واقع تلویحاً او را تایید کرده بود، اما می‌گفت ترجیح می‌دهد رئیسی در قوه قضاییه بماند. او قبل از انتخابات گفته بود: «برای نیرو‌های انقلابی دعا میکنم، اما از کسی حمایت نمیکنم و دلسوزانه میگویم، آیت الله رییسی در دستگاه قضا حکم، ولی فقیه را دارد و اقداماتش در مبارزه با مفسدین خوب بوده است و حیف و بهتر است در همین مسئولیت خطیر که به خوبی عهده دار آن است، بماند.»
یکی از سخنرانی‌های جنجالی منصور ارضی در مراسم دعای عرفه بود. وقتی که مجلس دهم با اکثریت لیست اصلاح‌طلبان تهران روی کار بود. حاج منصور ارضی از تریبون عمومی گفته بود: «مرتیکه پفیوز در لباس روحانیت این حرف را زده است و نماینده فرهنگی آن مجلس خراب‌شده هم هست!»
جالب اینکه منصور ارضی در برنامه تلویزیونی با عنوان «بدون تعارف» وقتی با پرسش مجری مواجه شد که بسیاری به شما منتقدند که چرا در مداحی‌هایتان ناسزا می‌گویید، خطاب به منتقدانش گفت: «از فحش‌های من ایراد نگیرید، امام حسین(ع) هم ناسزا می‌گفت!»
در پی اعتراضات سال ۱۴۰۱، گشت ارشاد‌ها عملاً از سطح شهر جمع شدند. این روزها برخی چهره‌های اصولگرا طی سخنرانی‌هایشان نسبت به حجاب زنان در خیابان انتقاد کرده‌اند و البته در برخی موارد کار به توهین هم رسیده است. ارضی گفته بود: «آقا جان، این بی‌حجابی‌ها داره ما رو می‌کشه، داره خفه‌مون میکنه! شرمندتیم که هم باید هم برای حسین و اجدادت گریه کنی و هم برای ما..!»
به گفته منصور ارضی مداح، از زمانی که دسته‌جات عزاداری در خیابان‌ها کم شد، بی‌حجاب‌ها و افراد ناجور راهپیمایی می‌کنند. باید دسته‌های عزاداری دوباره راه بیفتد و برای این حضور باید برنامه‌ریزی داشت.
منصور ارضی به عنوان یکی از پیشکسوت‌های مداحی پیش از ایام ماه رمضان توصیه‌هایی به مداحان می‌کند. با اینحال این روزها که چند ماهی از اعتراضات طولانی مدت سال ۱۴۰۱ می‌گذرد، سخنان ارضی رنگ و بوی خاصی داشته است. او در یک رویداد که به تازگی برگزار شده گفته است: «مداح می‌تواند جلوی نظام بایستند اما وقتی پای این نظام ۳۰۰ هزار خون ریخته است، نظام برنمی‌گردد اما آبروی ما ریخته می‌شود و باید بدانیم گاهی با اعمال و رفتار و خواندن خود آبروی امام حسین را می‌بریم. امام حسین با ما زندگی می‌کنند اما ما با ایشان زندگی نمی‌کنیم.»