در سه سال گذشته رئیس جمهور به سه دانشگاه مختلف رفته و در جمع دانشجویان سخن گفته وسخنان آنها را شنیده است. هر سال صحبتش را با اهمیت روز و مقام دانشجو آغاز کرده و به سه شهید دانشجویی اشاره کرده که روز شهادت آنها به نام «دانشجو» نام گرفته است و پس از آن بر شهیدان دانشگاه و بزرگانی چون بهشتیها، مطهریها، مفتحها، شریعتیها و بازرگانها درود فرستاده است.
حضور در دانشگاه برای رئیس جمهور نیز همچون سایر سخنرانان پرحاشیه بوده است و او مدام با شعارهایی از جنس شعارهایی دانشجویی همراهی شده است و شاید همین امر مشکل صداوسیما در پخش مستقیم سخنرانی رئیس جمهور طی این سالها بوده است تا آنجا که در سال اول، این رسانه هر از گاهی صدا را از تصویر حذف می کرد تا صدای شعارهای دانشجویان به خانه ها نرسد.
سال اول: به وعدههایم پایبندم
روحانی در اولین سال ریاست جمهوری خود برای تبریک روز دانشجو به تالار ابوریحان دانشگاه شهید بهشتی رفت. او از تعبیر «کارگاه سیاست» برای دانشگاه استفاده کرد. رئیسجمهور دانشگاه مطلوب در دولتش را دانشگاهی خواند که علاوه بر اینکه پرچمدار علم و دانش، پرچمدار آزادی و نقادی خردمندانه نیز باشد. او گفت: هرکجا که دانشجو ببیند حرکتی در این کشور اعم ازدولت یا هر نهاد دیگری از مسیر عقلانیت، خردورزی و منافع ملی فاصله میگیرد، صدای رسای دانشجوی برای جلوگیری از انحراف بلند خواهد بود.
او که میگفت باید با دنیا تعاملی مثبت و سازنده داشت، به نقش تاثیرگذار ایران در جلوگیری از جنگ جدید در منطقه و سوریه نیز تاکید کرد و گفت: حتی کشورهای بزرگ هم برای حل مسائل منطقه ناچارند در مسائل نقش قدرت ملت بزرگ ایران را مدنظر قرار دهند.
او سپس مواضع خود در زمینه هستهای را هم روشن کرد و گفت: سانتریفیوژ باید بچرخد، اما زندگی مردم و اقتصاد هم باید بچرخد. روحانی تاکید کرد که رژیم صهیونیستی از پیشرفت های ایران عصبانی است. او در پاسخ به شعار «انرژی هسته ای حق مسلم ماست» برخی دانشجویان حاضر در سالن گفت: ویران کردن ساختمان منحوس تحریم ظالمانه هم حق مسلم ما محسوب میشود. و وقتی دانشجویان در شعارهایشان خواستار رفع حصر شدند روحانی در واکنش اظهار کرد: دولت به همه وعدههایی که به مردم داده، پایبند است. ما برای دستیابی به اهدافمان نیاز به ایجاد اجماع داخلی داریم.
بازار شعار در سال 92 داغتر از سالهای پس از آن بود و روحانی به اکثر آنها واکنش نشان میداد. وقتی دانشجویان شعار دادند: «بسیجی واقعی همت بود و باکری» روحانی به نوعی با آنها همراهی کرد و گفت: بسیج منحصر در بسیج دانشجویی نیست. اگر بسیج به معنای فکر بسیجی و فدا کردن منافع شخصی و گروهی برای منافع دینی، ملی و اسلامی است ما 75 میلیون بسیجی در این کشور داریم.
او در بخش دیگری از سخنانش بر توسعه اقتصاد دانش بنیان تاکید کرد و گفت: دانشگاهیان محصول دانشگاه را به جامعه و تولید پیوند بزنند. رئیس جمهور در پایان گفت: اگر این فضا را فراهم کنیم، نه تنها مغزها از کشور خارج نخواهند شد، بلکه آنها که رفتهاند هم بازخواهند گشت.
سال دوم: به دولت انتقاد کنید
در سال 93 دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی ایران میزبان رئیس جمهور در روز دانشجو بودند. او در سالن رازی این دانشگاه، به اهمیت جنبش دانشجویی تاکید کرد و گفت: جنبش دانشجویی فراتر از بحث حزب و جناح و خط است و امروز کسی این جنبش را منکر نمیشود و از سال42 دانشگاه در کنار روحانیت حضور داشته است.
روحانی همچنین اظهار کرد: دانشجو باید منتقد، دیدهبان و ناظر باشد. اگر نگذاشتند دانشجو انتقاد کند، لااقل نسبت به دولت انتقاد کند. دیوار دولت فعلا" از همه کوتاهتر است. هر کسی به هر بهانهای از گوجه فرنگی گرفته تا مسائل هستهای دولت را نقد میکند. دولت از نقد استقبال میکند. او تاکید کرد که در کنار اینکه دانشجو به دنبال پیشرفت علمی است باید احساس مسئولیت اجتماعی داشته باشد.
وی در بخش دیگری از سخنان خود تاکید کرد: در کشور ما صندوق رأی مبنای مشروعیت حقوقی و سیاسی است. ما نمیتوانیم این حق سیاسی را کنار بگذاریم، بلکه باید از آن حراست کنیم.
در سال 93 محمد فرهادی به عنوان پنجمین وزیر پیشنهادی وزیر علوم در دولت یازدهم توانسته بود از مجلس نهم رای اعتماد بگیرد. رئیسجمهور در این رابطه گفت: دیگر در دنیایی نیستیم که اگر در آن بخواهیم مسئولی را در دانشگاهها تعیین کنیم به نظر دانشگاهیان بیتوجهی کنیم و وزیری را برگزینیم و با صاحبان نفوذ نیز سر و سری داشته باشیم و از آنها رأی اعتمادی بگیریم تا وزیر بر مسند قدرت بنشیند. او تاکید کرد: عهد ما با شما شکستنی نیست. خط و راهی که دولت یازدهم تاکنون نسبت به دانشگاهها داشته است یکی است و هیچگاه از آنها بازگشت نخواهد کرد و وزیر علوم جدید نیز ادامه دهنده راه و مسیر عزیزان پیش خود در دولت یازدهم خواهد بود. او به بهبود وضعیت اقتصادی و کاهش نرخ تورم و همچنین بهبود جایگاه ایران در نظام بینالمللی نیز اشاراتی داشت.
روحانی در اواخر سخنان خود گفت که به قولی که به مردم در همه زمینهها داده پایبند است و سپس از دلواپسان که از دستاوردهای دولت در عرصه بین المللی و اقتصادی خوشحال نبودند انتقاد کرد و از عبارت «تازه به دوران رسیده» برای آنها استفاده کرد. این عبارت بعدها با انتقادات زیادی مواجه شد. او گفته بود: عدهای تازه به دوران رسیده که ما هم به آنها احترام میگذاریم لازم نیست نسبت به آینده و ارزشهای اسلام و انقلاب دلنگران باشند.
سال سوم: هیچ مسئولی از سوال مستثنی نیست
سال گذشته حسن روحانی برای تبریک روز دانشجو به دانشگاه صنعتی شریف رفت. رئیس جمهور در آنجا از نقد قدرت در دانشگاه سخن گفت و تاکید کرد در کشور هیچ مسئولی نباید خود را از سوال مستثنی بداند، چراکه به گفته او، تمام مسئولین کشور مستقیم و غیرمستقیم منتخب ملت هستند و هیچ مقامی در جمهوری اسلامی ایران نداریم که انتخابی نباشد. روحانی طعنهای هم به نهادهای غیرپاسخگو زد و گفت: البته شاید نقد برخی قوا و نهادها سخت و مشکل باشد و فعلاً نقد را از دولت و رئیس جمهور شروع کنیم.
موضوع هسته ای باز هم یکی از محورهای سخن رئیس جمهور در روز دانشجو بود و در این زمینه به نقش مردم اشاره کرد و گفت با رای آنها در سال92 در موضوع هسته ای به توفیق رسیده ایم. منظورش این بود که مردم با رای خود گفته اند باید روند مذاکره عوض شود. که با توان ملی در برابر دشمن بایستیم اما تا مرز جنگ پیش نرویم. اگرچه به گفته او این دولت، تنها دولت لبخند، گفتوگو و مذاکره نیست و در طول دو سال گذشته در حوزه دفاعی و سلاحهای راهبردی به اندازه ده سال کار کرده و همزمان با پیروزی برجام مهمترین موشک خود را آزمایش کرده است.
پس از صحبت از برجام، روحانی به سراغ مسائل اقتصادی رفت و دلیل توفیق در برجام را ثبات اقتصادی خواند. او گفت که دولتش تورم نقطه به نقطه را از 45درصد، تک رقمی کرده و از رکود منفی 6.8 در سال 91 به رشد اقتصادی مثبت رسانده است.
حسن روحانی سپس از باز شدن فضای دانشجوی سخن گفت. او گفت می خواهد فضای دانشگاه امن باشد و نه امنیتی. او گفت: من می پرسم آیا شما سال 90، 91 و 92 به این راحتی می توانستید برای 16 آذر اجتماع داشته باشید؟ زمانی بود که کسی جرات نمیکرد بگوید جنبش دانشجویی و همه از این کلمه می ترسیدند. روحانی تاکید کرد که دانشگاه باید مستقل و روی پای خودش باشد. او از دانشگاهیان خواست از فرصت ایجادشده در پسابرجام برای تعامل علمی با دنیا استفاده کنند.
رئیس جمهور گریزی نیز به انتخابات اسفندماه همان سال زد و تاکید کرد که باید در سال 94، «حماسه 92» تکرار شود و کسانی به مجلس بروند که منافع جناحیشان را به منافع ملی ترجیح ندهند و دلسوز ملت باشند. او که پیش از آن گفته بود که بهترین مجلس، مجلس اول بود که موضوع تاییدصلاحیت ها مطرح نبود، در روز دانشجو اندکی نرم تر شد و گفت: قانون اساسی شورای نگهبان را ناظر میداند و ما هم او را ناظر میدانیم.
سال/ دانشگاه |
محورها و جملات کلیدی رئیس جمهور در دانشگاه |
92 / شهید بهشتی |
تاکید بر نقد دانشجو از دولت تمرین سیاست و خردوزری در دانشگاه تاکید بر تعامل مثبت و سازنده با دنیا اشاره به نقش تاثیرگذار ایران در جلوگیری از جنگ جدید در منطقه و سوریه سانتریفیوژ باید بچرخد، اما زندگی مردم و اقتصاد هم باید بچرخد دولت به همه وعدههایی که به مردم داده، پایبند است بسیج منحصر در بسیج دانشجویی نیست/ 75 میلیون بسیجی در کشور داریم تاکید بر توسعه شرکت های دانش بیان |
93/ علوم پزشکی ایران |
جنبش دانشجویی فراتر از بحث حزب و جناح است دانشجو باید منتقد، دیدهبان و ناظر باشد دانشجو باید احساس مسئولیت اجتماعی داشته باشد در کشور ما صندوق رأی مبنای مشروعیت حقوقی و سیاسی است دانشگاهها راهحل به دولت ارائه دهند عهد دولت با دانشگاه شکستنی نیست و فرهادی راه وزیر قبلی را ادامه می دهد کاهش نرخ تورم به 35درصد ارتقای جایگاه ایران در دنیا استفاده از عبارت «تازه به دوران رسیده» برای منتقدان دولت |
94/ صنعتی شریف |
نقد قدرت در دانشگاه هیچ مقامی در جمهوری اسلامی ایران نداریم که انتخابی نباشد هیچ کس نباید خود را از سوال مستثنی بداند رعایت اعتدال در نقد تاثیر رای مردم در توفیقات هسته ای فاصله گرفتن از جنگ تقویت بنیه دفاعی کشور آزمایش موشکی همزمان با پیروزی برجام کاهش تورم از 45درصد به تک رقمی افزایش اعتماد عمومی و سرمایه اجتماعی باز شدن فضای دانشجوی/ امن شدن فضای دانشگاه های به جای امنیتی شدن آن استقلال دانشگاه تلاش برای تکرار حماسه سال 92 درسال 94 تاکید بر ناظر بودن شورای نگهبان در انتخابات |