رویداد۲۴ لیلا فرهادی: ابراهیم رئیسی بامداد روز دوشنبه ۲۷ شهریور برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل عازم نیویورک شد و صبح روز پنجشنبه ۳۰ شهریور به وقت ایران، نیویورک را به مقصد تهران ترک کرد.
رئیس‌جمهور ایران در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل مجموعا با سران ده کشور دیدار داشت که از جمله آن روسای جمهوی شش کشور کرواسی، قزاقستان، قرقیزستان، الجزایر، تاجیکستان، سریلانکا و چهار نخست وزیر از ژاپن، پاکستان، عراق و مالزی بودند.
در کنار این دیدارهای سطح بالا، دو دیدار با رئیس فدراسیون جهانی فوتبال و دبیر کل سازمان ملل هم انجام شد که در نهایت مجموع دیدارهای رئیسی را به ۱۲ دیدار رساند.
بیشتر بخوانید: سیاست دولت رئیسی در نیویورک چه بود؟
این درحالی است که ابراهیم رئیسی سال گذشته با روسا و سران ۱۱ کشور و دو دیدار با رئیس شورای اروپا و دبیر کل سازمان ملل انجام داده بود. به لحاظ تعداد تنها یک دیدار از دیدارهای سال گذشته ابراهیم رئیسی در حاشیه مجمع عمومی کمتر شده، اما به لحاظ پراکندگی جغرافیایی، دیدارهای امسال بسیار ضعیف بوده‌اند.
در بین کشور‌های اروپایی تنها کرواسی مایل به دیدار با رئیس‌جمهور ایران در حاشیه نشست مجمع عمومی بوده است. این در حالی است که سال گذشته علاوه بر رئیس شورای اروپا که به نمایندگی از کل اتحادیه اروپا با رئیس جمهوری ایران دیدار کرده بود، کشور‌های فرانسه، فنلاند و سوئیس هم به طور جداگانه دیدارهای سطح بالایی را ترتیب داده بودند.
ترکیب دیدارهای امسال رئیس جمهور در نیویورک موید یک واقعیت است؛ اتحادیه اروپا علاقه و امیدش را به ادامه مذاکره با ایران برای از رسیدن به توافقی جهت احیای برجام را از دست داده است. اتحادیه اروپا یکی از طرف‌های مذاکرات احیای برجام است. سال گذشته اولین سال روی کار آمدن ابراهیم رئیسی بود و غرب به واسطه مذاکراتی که در دولت حسن روحانی برای احیای برجام انجام داده بود، امیدوار بود رئیس جمهور تازه وارد ایران همان مسیر را ادامه دهد. از این رو مجمع عمومی سازمان ملل به مکان خوبی برای رایزنی جهت احیای برجام تبدیل شد و فرانسه به نمایندگی از سه کشور اروپایی عضو برجام و رئیس شورای اروپا به نمایندگی از اتحادیه اروپا از این فرصت برای مذاکره در بالاترین سطح با طرف ایرانی استفاده کردند.
نیویورک تایمز اخیرا در گزارشی درباره پشت پرده توافق مبادله زندانی بین ایران و آمریکا گفته این توافق زمانی انجام شد که مذاکرات هسته‌ای متوقف شده بود. این رسانه گفته در طول سال ۲۰۲۱ و نیمه اول سال ۲۰۲۲، واشنگتن و تهران امیدوار بودند که بتوانند توافق هسته‌ای اوباما را احیا کنند. مذاکرات مقامات آمریکایی و ایرانی در وین غیرمستقیم بود، اما در آگوست سال گذشته، این مذاکرات کاملاً شکست خورد.
«علی واعظ» مدیر گروه بحران بین‌المللی ایران، به نیویورک تایمز گفته «در کل سال ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲، به نظر می‌رسید که ایالات متحده ترجیح می‌دهد تبادل زندانی را به احیای برجام گره بزند. هر دو طرف آمریکایی و ایرانی اواخر سال گذشته که به این نتیجه رسیدند که پنجره دیپلماسی هسته‌ای بسته شده، به یک توافق مستقل برای تبادل زندانیان فکر کردند.»
کاهش چشمگیر کشور‌های غربی که مایل به دیدار به ابراهیم رئیسی طی یک سال گذشته بودند یادآور دوران تلخ انزوای سیاسی ایران در جهان در زمان احمدی نژاد است. نتیجه ۸ سال سیاست خارجی محمود احمدی نژاد در آخرین سفر وی به سازمان ملل متحد در مهر ۹۱ بروز کرد. او در این سفر تنها توانست با ۳ مقام خارجی دیدار کند که شامل رئیس جمهور بولیوی و سران دو ریز کشور آفریقایی به نام کومور و سوازیلند بودند. وضعیتی که با ورود روحانی به پاستور تغییر کرد، اما ظاهرا تاریخ بار دیگر در دولت ابراهیم رئیسی درحال تکرار شدن است.