رویداد۲۴ شیوا سپهری: شهر شیراز پر از جاذبه‌های گردشگری و یکی از کلان شهرهای مهم ایران است که آثار و بناهای تاریخی به ویژه در دوره زندیه و قاجاریه در آن یافت می‌شود. باغ‌های زیبا و به ارث رسیده از پیشینیان ما در شیراز به این شهر نمای فوق‌العاده‌ای داده است و سفر به شیراز یکی از اولین مقاصد گردشگری ایرانیان محسوب می‌شود. در این مقاله به بهترین جاذبه‌های گردشگری شیراز می‌پردازیم.
باغ ارم یک باغ تاریخی در شیراز است که شامل چند بنای تاریخی و باغ گیاه‌شناسی می‌شود. این باغ در خیابان ارم قرار دارد و نادرترین گونه‌های سرو را درون خود دارد. باغ ارم به دلیل زیبایی و جذابیت آن به "بهشت" معروف است. باغ ارم شامل تالار حوضخانه، تالار آینه، ایوان، سالن‌های مختلف و حیاط‌های بزرگ است.
باغ ارم در سال ۱۳۹۰ به ثبت آثار جهانی یونسکو رسید. تنوع گیاهی بسیار بالایی دارد و گیاهان بسیاری از اقصا نقاط جهان در این باغ کاشته شده‌است؛ به شکلی که باغ در قالب یک نمایشگاه از انواع گل‌ها و گیاهان درآمده‌است.
برای مطالعه بیشتر
باغ ارم شیراز در خصوص تاریخ ساخت و بنیان‌گذار اولیه، به‌درستی مشخص نیست؛ ولی توصیف‌هایی از آن در سفرنامه‌های متعلق به سده دهم و یازدهم هجری آمده‌است. به گفته مرحومه فرخ بی بی، دختر صولت الدوله قشقایی، باغ ارم را میرزا قاسم خان خلج بواناتی به پدر زنش، جانی خان ایلخانی قشقایی تقدیم کرده؛ که بنای اولین عمارت باغ ارم توسط جانی خان قشقایی و پسرش محمد قلی خان قشقایی در زمان فتحعلی شاه قاجار احداث شده است. معماری بنا نیز توسط شخصی به نام حاج محمد حسن که از معماران معروف بود صورت گرفت.
ارگ کریمخان یکی از مشهورترین دیدنی‌های شیراز است. این بنای باشکوه در مرکز شهر قرار دارد و از آثار باشکوه دوره زندیه است. ارگ کریمخان در سال ۱۱۸۰ هجری قمری توسط کریمخان زند معروف به وکیل الرعایا ساخته شده است. این ارگ محل حکومت و زندگی کریمخان بود و به همین علت به ارگ کریمخانی معروف است. این بنا در سال ۱۳۵۱ در فهرست میراث ملی ایران قرار گرفت.
این بنا یک بنای مستطیل شکل است که حدود ۱۳ هزار مترمربع را شامل می‌شود.
باغ عفیف‌آباد یکی از باغ‌های تاریخی شیراز است که در دوره صفویه از املاک شخصی خان ذوالقدر (حاکم فارس) و باغ‌های مهم و گردشگاه پادشاهان بود. این باغ در بلوار ستارخان شیراز قرار دارد و در حال حاضر یکی از بزرگترین موزه‌های سلاح در خاورمیانه به شمار می‌آید. باغ عفیف‌آباد با وسعتی حدود ۱۲۷۰۰۰ متر مربع، از زیباترین باغ‌های تاریخی شیراز است.
این باغ شامل کاخ سلطنتی، باغ ایرانی، موزه نظامی، موزه عبرت، قهوه خانه سنتی و حمام خزینه‌ای است. همچنین، در داخل حیاط غرفه‌ای جهت صنایع دستی و سوغات، همچنین کافه‌ای کوچک و غرفه‌ای جهت عکاسی با لباس‌های سنتی قرار دارد.
باغ نارنجستان قوام یکی از باغ‌های قدیمی شیراز است که در نزدیکی بناهای تاریخی دیگری مانند مسجد نصیرالملک، خانه زینت الملوک، مسجد وکیل و بازار وکیل، موزه پارس، باغ دلگشا و چندین مکان تاریخی دیگر قرار دارد. این باغ در دوره قاجار ساخته شده است. امروزه این مکان با عنوان موزه نارنجستان در اختیار دانشگاه شیراز قرار دارد.
باغ نارنجستان قوام در شیراز شامل باغ و عمارت است. این باغ از عمارات دوره قاجاریه شیراز است که در قسمت شرقی انتهای خیابان لطفعلی‌خان زند واقع است. این محدوده تقریباً در نقطه انتهایی و شرقی شهر قدیم شیراز است.
باغ نارنجستان قوام شامل عمارت‌های زینت الملک و خانه عرقی‌ها است. خانه زینت الملک چشم‌انداز زیبای باغ را به تصویر می‌کشد.
باغ ملی شیراز یکی از جاذبه‌های دیدنی شیراز است که در چهارراه حافظیه قرار دارد. این باغ در قرن هشتم در منطقه‌ای به نام صحرای مصلای و جعفرآباد قرار داشت. این باغ در روبروی آرامگاه حافظ قرار گرفته است. باغ ملی شیراز از ناحیه جنوبی تا بیمارستان شهید دستغیب و از ناحیه شرقی تا ورزشگاه حافظیه امتداد یافته است. باغ ملی شیراز در سال ۱۳۱۵ خورشیدی بهسازی شد. در سال‌های اخیر، شهرداری شیراز مرمت اساسی در این باغ انجام داده و فواره‌های زیبایی در مرکز آن نصب کرده است.
باغ ملی شیراز همچنین دارای چندین بخش است که هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند. سردر باغ متشکل از سه قوس آجری است. در مرکز باغ، چهار حوض به‌شکل قلب وجود دارد و در وسط آن یک باغچه مدور قرار گرفته است. باغ پژوهش نمونه‌ای از درختان و گل‌های بومی استان فارس به نمایش گذاشته شده است. باغ عطر پر از گل‌های خوشبو و داروئی کشور است. در باغ پروانه پروانه‌های زنده به نمایش گذاشته شده است. در باغ سنتی نیز برای علاقمندان به فرهنگ و آداب و رسوم منطقه فارس مناسب است.
مسجد وکیل یک مسجد تاریخی در شیراز است. این مسجد در غرب و در انتهای راسته شمشیرگر‌ها واقع شده‌است. طرح این مسجد دو ایوانی بوده و دارای دو جنوبی و شرقی است. باغ دلگشا نارنجستان قوام باغ تخت باغ درکی، باغ ملی، باغ نو، باغ بعثت، باغ رحمت‌آباد، باغ ابوالفتح‌خانی، مسجد شیخ بسطامی، مسجد جامع آرادان فارس و مسجد جامع عتیق (شیراز) در نزدیکی مسجد وکیل قرار دارند.
خانه زینت الملوک یکی از جاذبه‌های گردشگری مشهور در شیراز، ایران است. این خانه یکی از نمونه‌های منحصربه‌فرد معماری ایرانی در دوره قاجار است. خانه زینت الملوک در سال ۱۲۷۵ هجری قمری (بین سال‌های ۱۸۵۸ تا ۱۸۵۹ میلادی) توسط میرزا علی خان ملکیان، فرماندار وزیر دربار ناصرالدین شاه قاجار، بنا شد. خانه اصلی در دو طبقه به همراه باغ با امکانات متنوعی از جمله استخر و حیاط داخلی ساخته شد که به عنوان یک محل اقامتی لوکس شناخته می‌شد. این خانه با تلفیقی از طراحی‌های ایرانی و اروپایی ساخته شده است. معماری این خانه شامل استفاده از عناصری مانند آجر سفید، دیوارها و سقف های زیبا، پنجره‌های بزرگ با شیشه‌های رنگی و دکوراسیون مینیاتوری بسیار جذاب است. در داخل خانه نیز اتاق‌های بزرگ با کاشی کاری‌های زیبا و آینه‌های منقوش قرار دارند که زیبایی خاصی به دکوراسیون اضافه می‌کند. خانه زینت الملوک یک باغ بزرگ دارد. این خانه یک اثر هنری و فرهنگی برجسته است که همچنان محبوبیت فراوانی در بین گردشگران داخلی و خارجی دارد.
این مسجد زیبا در سال ۱۸۸۸ میلادی ساخته شده و برجسته‌ترین ویژگی آن، استفاده از رنگ‌های زیبا در پنجره‌های شیشه‌ای است. موسس این مسجد شخصی به نام میرزا حسنعلی خان نصیرالملک بوده و معماری آن توسط علی اکبر قوام‌الملک انجام گرفته است.
ساخت این مسجد مربوط به دوران قاجاریه می‌شود و یکی از بهترین جاهای دیدنی شیراز به شمار می‌رود. استفاده از آینه‌های رنگارنگ و کاشی‌های فیروزه‌ای در کنار طراحی بی‌نظیر بنا، بیانگر هنر و ذوق معمار این مسجد است. تابش آفتاب بر روی پنجره‌های رنگی مسجد و بازتاب آن بر روی کاشی‌های کف آن، تصویری حیرت‌‌آور و خارق‌العاده را مقابل چشمان شما رقم خواهد زد.
مقبره حافظ یکی از مکان‌های معروف و تأثیرگذار در ادبیات فارسی است. در این مکان که هر ساله در نوروز و شب یلدا مردم زیادی جمع می‌شوند، باغی مشاهده می‌شود که مقبره حافظ شاعر ایرانی در مرکز آن قرار گرفته است. علاوه بر اهمیت آن در نماد فرهنگ و ادب فارسی باید به فضای زیبای آن اشاره کرد که آن را برای گردشگران دارای اهمیت کرده است.
این حمام تاریخی در سال ۱۷۶۹ میلادی ساخته شده و یک نمونه بارز از معماری قاجار است. این حمام در سال ۱۱۸۷ به دستور کریم خان زند ساخته شد. حمام وکیل از بخش‌های مختلفی همانند شاه‌نشین، گرم‌خانه، رخت‌کن و خزینه برخوردار بوده که مهم‌ترین قسمت آن شاه‌نشین است.
معماری و نقوش به کار رفته بر روی این بنا بسیار شگفت‌انگیز بوده و با نقاشی‌های از معراج پیامبر اکرم (ص)، نبردهای حضرت علی، عشق شیرین و فرهاد و بیژن و منیژه آراسته شده است، همچنین طراحی مجسمه‌هایی نمادین از افراد در حمام بسیار مورد توجه قرار دارد.
عمارت شاپوری یکی از مشهورترین بناهای تاریخی شیراز است که در قلب شهر واقع شده است. این عمارت در دوره قاجار ساخته شده و به دستور نواب شیرازی برای خودش ساخته شد. عمارت شاپوری شامل حیاط بزرگ، اتاق های بزرگ و مجلل، سالن های پذیرایی و محوطه ای زیبا با باغچه هایی پر گل است. این عمارت امروزه به عنوان یکی از جاذبه های گردشگری شیراز شناخته می شود و به عنوان موزه هنر و فرهنگ قرار دارد.
عمارت کلاه فرنگی یکی دیگر از جاذبه‌های گردشگری معروف در شیراز، ایران است. این عمارت با نام‌های دیگری مانند عمارت اردشیریان و چمن‌سرو مشهور است و نمونه‌ای برجسته از معماری قاجاری است. عمارت کلاه فرنگی در قرن نوزدهم ساخته شد و مربوط به دوره قاجار است. این عمارت مجموعه‌ای از اتاق‌ها، سرای‌ها و حیاط دسترسی عمومی و خصوصی دارد که به همراه باغ است.
ساختار سقف عمارت شبیه کلاه مشکی سنتی فرنگی به نظر می‌رسد. از طرفی، دیوارهای برجسته ساختمان صورت جامعه ایرانی در دوران قاجار را تداعی می‌کند. عمارت کلاه فرنگی دارای دیوارهایی است که با نقاشی‌های زیبا و هنری آراسته شده است. این نقاشی‌ها به تصاویری از مناظر طبیعی، صحنه‌های روستایی و شاهنشاهان قاجار می‌پردازد. همچنین، طراحی سقف و کاشی‌کاری‌های داخلی نیز بسیار زیبا و مورد توجه است.