رویداد۲۴ به گزارش تجارت‌نیوز، شامخ یا همان شاخص مدیران خرید (PMI) مقیاسی است که مرکز آمار و اطلاعات اقتصادی اتاق ایران، از طریق دریافت پاسخ بنگاه‌های نمونه در صنایع مختلف به سوالات مشخص استخراج می‌کند. این شاخص که براساس پایش پرسش‌نامه‌ای به‌دست می‌آید، بینش آنی و تصویر سریعی از شرایط اقتصاد کلان به‌ویژه وضعیت رونق و رکود در بخش‌های صنعت و خدمات ارائه می‌دهد. با بررسی جزئیات شامخ می‌توان چشم‌اندازی از قیمت و تولید خودرو هم به دست آورد.
گزارش مرکز پژوهش‌های اتاق بازرگانی ایران در چهل و هشتمین دوره طرح شاخص مدیران خرید (PMI) کل اقتصاد، حاکی از این است که در شهریور ۱۴۰۲ شامخ گروه وسایل نقلیه و قطعات وابسته به ۴۷.۶۰ رسیده است. گرچه این شاخص نسبت به مرداد ۱.۸۳ واحد رشد داشته، اما همچنان پایین‌تر از رقم ۵۰ مانده تا نشان‌گر انفباض و رکود در بازار خودروی ایران طی شهریور ۱۴۰۲ باشد.
در این بین مقدار تولید محصولات نشان می‌دهد که میزان تولید خودرو و قطعات وابسته در شهریور ماه ۱۱.۵ واحد از انتظارات عقب مانده و طبق برنامه پیش نرفته است. اعداد و ارقام جدول زیر هم نشان می‌دهد این امر باعث شده تا شاخص انتظارات برای تولید هم افت قابل‌توجهی را تجربه کند و چشم‌انداز خودروسازان برای مهر ماه کاهش یابد.
بررسی وضعیت کلی شامخ در گروه وسایل نقلیه و قطعات وابسته در شهریور ماه گرچه نسبت به مرداد روند بهتری داشته، اما نگاهی به شاخص‌های «میزان سفارشات جدید»، «میزان استخدام»، «مصرف حامل‌های انرژی» و «میزان فروش محصولات» نشان می‌دهد همچنان صنعت خودروسازی ایران در رکود به سر می‌برد. البته هیچ‌کدام از شاخص‌های دیگر هم به عدد ۶۰ نرسیده‌اند.
میزان سفارشات جدید در حالی کمترین عدد را ثبت کرده که در شهریور ماه سامانه یکپارچه خودرو بسته بود و خودروسازان در عمل امکان فروش خودرو نداشتند. از این رو فروش صنایع وابسته شاید نگذاشته که این شاخص به عدد کمتر از ۴۰ برسد.
از لحاظ وضعیت بد شاخص استخدام نیروی کار در رده دوم قرار دارد که این امر با توجه به افت محسوسی که نسبت به مرداد ماه داشته، نشان می‌دهد واحد‌های تولیدی در جذب نیروی متخصص هر ماه وضعیت بدتری پیدا می‌کنند.
به‌رغم افزایش تولید و کاهش گرما در در شهریور ماه، اما شاخص مصرف حامل‌های انرژی شرایط بدتری را تجربه کرده است. احتمالاً در این ماه سخت‌گیری‌ها برای تأمین آب و برق مورد نیاز صنایع خودروسازی بیشتر از گذشته بوده است.
در این ماه گرچه ثبت سفارش افت محسوسی داشت، اما سرعت تحویل سفارش‌ها افزایش داشت و بالاترین رقم را بین ۱۲ شاخص مورد بررسی ثبت کرد.
با نگاهی ریزبینانه‌تر به پاسخ مدیران خرید به ۱۲ پرسش مطرح‌شده می‌توان چشم‌اندازی قیمت خودرو را هم ترسیم کرد.
نگاهی به جدول بالا نشان می‌دهد که تولید خودرو در شهریور نسبت به مرداد افزایشی بود و در گزارش شامخ عدد ۵۰ را ثبت کرد. در این بین شاخص موجودی محصول در انبار هم رشد قابل توجهی داشت. از سوی دیگر ثبت سفارش جدیدی که نمایی از عرضه محصول است افت محسوسی را تجربه کرد. با کنار هم قراردادن این پازل می‌توان این نتیجه را حاصل کرد که احتمالاً انتظار واحد‌های تولیدی برای افزایش قیمت خودرو روند صعودی را طی می‌کند که به‌رغم افزایش تولید خودرو و موجودی انبار، ثبت سفارش جدید کاهشی بوده است.
اخیراً نیز اخباری در رابطه با احتکار محصول در شرکت‌های خودروسازی به گوش می‌رسد. گرچه شرکت‌های تولیدی و مونتاژی این موضوع را رد کردند و انگهشت اتهام را به سمت سازمان استاندارد گرفتند، اما رئیس این سازمان هم در نشست خبری خود، استاندارد را از هر گونه اتهامی تبرئه و اعلام کرد که هیچ محصولی به دلیل ایراد آن‌ها در پارکینگ خودروسازی‌ها نمانده است.
حال در چنین شرایطی باید منتظر ماند و دید که آیا با شروع فصل جدید در نهایت خودروسازان موفق به اجابت خواسته خود، یعنی افزایش قیمت خودرو می‌شوند یا درنهایت ناچارند با قیمت‌های کنونی محصول خود را در سامانه یکپارچه خودرو عرضه کنند؟