رویداد۲۴ لیلا فرهادی: شب گذشته (جمعه ۵ آبان ۱۴۰۲ مصادف با ۲۷ اکتبر ۲۰۲۳) ارتباط با غزه بهطور کامل قطع شد. رسانههای مختلف از قطع ارتباطشان با خبرنگارانشان در غزه خبر دادند و اعلام کردند اینترنت منطقه به طور کامل مختل شده و هیچ راهی برای گرفتن خبر از نوار غزه وجود ندارد. همزمان تصاویری از انفجارهای مختلف در غزه منتشر شد که نشان میداد ارتش اسرائیل در حال توسعه عملیات علیه غزه است. اما عملیات جمعه شب چه مختصاتی داشت؟ آیا حمله زمینی که در سه هفته گذشته نسبت به وقوع آن هشدار داده شده بود آغاز شده است؟ آیا حمله جمله شب به معنای آغاز یورش زمینی اسرائیل به غزه بود؟
جمعه شب خبر یورش زمینی اسرائیل به همراه چندین حمله هوایی در بسیاری از رسانهها منتشر شد. بر اساس گزارش رسانههای اسرائیلی، ارتش اسرائیل عملیات «مختصر» زمینی را در مرز با غزه با هدف «آمادگی برای یک حمله زمینی بزرگ» انجام شده است. به گزارش واشنگتنپست «استقرار خودروهای زرهی اسرائیل قبل از سپیدهدم روز شنبه در غزه بزرگترین عملیات زمینی اسرائیل در این منطقه در سالهای اخیر بود.»
یکی از مشاوران بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل روز جمعه به «ام.اس.ان.بی.سی» گفته «امشب شروع پس دادن حسابهاست.» همچنین «دانیل هاگاری» سخنگوی نیروهای دفاعی اسرائیل که این روزها پرکارترین شخصیت اسرائیل است، روز جمعه به خبرنگاران گفته اسرائیل ارتش حملات خود را در غزه «به شدت افزایش داده است» و نیروهای هوایی، زمینی و دریایی مواضع حماس را هدف قرار دادهاند. او از گفتن اینکه «یک تهاجم زمینی بزرگ» در راه است، اجتناب کرده است.
«جاناتان کنریکوس» یکی دیگر از سخنگویان ارتش اسرائیل، گفته که نیروها در چند روز گذشته حملات هدفمندی را در داخل نوار غزه با هدف «آماده کردن زمینه برای مراحل آتی» انجام دادهاند.
روز چهارشنبه بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی گفته کابینه جنگی و رئیس ستاد ارتش این کشور «به اتفاق آرا» برنامه زمانی تهاجم زمینی را تعیین کردهاند. با این حال، او هیچ اشارهای به زمان وقوع یا مقیاس حمله نکرد.
بیشتر بخوانید:
حماس چگونه دیوار آهنین اسرائیل را در هم شکست؟
گزینههای پیش روی اسرائیل در مقابل حمله حماس چیست؟
آیا نیروهای محور مقاومت وارد جنگ با اسرائیل خواهند شد؟
۶ دلیلی که اسرائیل از حمله حماس غافلگیر شد
نشریه آمریکایی اکسیوس با تیتر «ارتش اسرائیل تهاجم زمینی بزرگی را در غزه آغاز کرد» سراغ خبرهای روز جمعه رفته است. باراک راوید خبرنگار اسرائیلی این رسانه که سالها برای کانال ۱۳ اسرائیل کار میکرده در گزارش خود به گفتگوی یک مقام ارشد اسرائیلی با اکسیوس اشاره کرده که گفته «تهاجم ارتش اسرائیل که از روز جمعه آغاز شد، بیشتر در شمال نوار غزه انجام شده و این حمله بسیار بزرگتر و مهمتر از حملات محدودی است که در روزهای اخیر انجام شده است.»
یکی از عواملی که نمیتوان به دقت درباره آنچه در غزه در جریان است حرف زد، «قطع ارتباط اینترنتی غزه» است. آخرین ساعات روز جمعه اینترنت منطقه باریکه غزه به طور کامل قطع شد و ۲.۳ میلیون نفر جمعیت این منطقه ارتباطشان با جهان بیرون را از دست دادند. ارتش اسرائیل اعلام کرد در حال «توسعه» عملیاتهای زمینی خود در این سرزمینهاست.
سازمان بهداشت جهانی در بیانیهای به قلم تدروس دبیرکل این سازمان این خبر را تایید کرده و گفته ارتباطشان با همه عواملشان در غزه قطع شده است. در این بیانیه آمده «ما ارتباط با افراد، مراکز بهداشتی و کارکنان بخش بهداشت و دیگر شرکایمان در حوزه کمکهای بشردوستانه را در غزه از دست دادهایم. این وضعیت ما را به شدت نگران امنیت و وضعیت بهداشتی بیماران کرده است. ما خواستار ایجاد ایمنی و مصونیت فوری برای همه غیر نظامیان هستیم.»
علاوه بر رسانههای مهم جهان و مقامات اسرائیل؛ حماس هم سعی کرده ابعاد تهاجم زمینی اسرائیل به غزه را تقلیل دهد و بدون اشاره به شروع یورش زمینی وعده داده شده، از یک حمله محدود به چند نقطه خبر داده است.
گردانهای عزالدین قسام شاخه نظامی جنبش حماس امروز با صدور بیانیهای که بامداد شنبه منتشر شده گفته «ما در حال مبارزه با نیروی زمینی اسرائیل در بیت حانون (در شمال نوار غزه) و شرق بوریج (در مرکز غزه) هستیم و درگیریهای خونینی در اینجا در جریان است.
والاستریت ژورنال در گزارشی که درباره حمله جمعه شب نوشته گفته «ارتش اسرائیل حملات زمینی و هوایی خود را به غزه توسعه داده و همزمان راههای ارتباط مخابراتی نوار غزه را هم به طور کامل قطع کرده است. هرچند ارتش هنوز درآستانه بزرگترین عملیات برای پایان دادن به ۱۶ سال حاکمیت حماس بر غزه است.»
مقامات اسرائیلی روز جمعه گفتهاند که با بسیج تانکها، توپخانهها و دهها هزار سرباز در مرز فلسطین، به آغاز یک تهاجم زمینی بزرگ در پاسخ به حملات ۷ اکتبر نزدیک میشوند. آنها پیشبینی کردهاند که این حمله زمینی ممکن است ماهها طول بکشد و سربازان را در آستانه یک جنگ خطرناک شهری قرار دهد.
مهمتر اینکه مقامات اسرائیلی از اینکه حملات روز جمعه را به منزله «آغاز تهاجم زمینی» اعلام کنند، اجتناب کردهاند. «آوی ملامد» مقام سابق اطلاعاتی اسرائیل به والاستریت ژورنال گفته عملیات جمعه شب یک تهاجم تمامعیار به نظر نمیرسد، اما «پیام به حماس این است که شما فضای یا زمان نامحدود برای مانور ندارید.»
واشنگتنپست هم در گزارشی گفته مشخص نیست «دامنه حرکت نیروهای زمینی اسرائیل» چقدر است و «آیا این حرکت نشاندهنده گامهایی به سوی تهاجم گستردهای است که اسرائیل قبول آن را برای نابودی همیشگی حماس داده یا خیر»؟ نیویورک تایمز هم در گزارشی نوشته «ارتش اسرائیل از اینکه اعلام کند حملات جمعه شب آغاز حمله زمینی وعده داده شده است، خودداری کرده است.»
تشدید عملات نظامی اسرائیل علیه غزه در حالی اتفاق میافتد که ایالات متحده و سایر دولتها از اسرائیل خواستهاند از یک حمله زمینی بزرگ خودداری کند. «جاناتان پانیکوف» مدیر بخش امنیت خاورمیانه شورای آتلانتیک در گزارش این نشریه گفته آرامشی که قبل از عملیات نظامی روز جمعه برقرار بود، نشاندهنده تلاشهای ایالات متحده در پشت صحنه برای تشویق اسرائیل به عجله نکردن و فکر کردن به اهداف استراتژیک و وضعیت نهایی بالقوه قبل از انجام عملیات زمینی است. در روزهای آینده، تصمیم اورشلیم در مورد آینده عملیات ممکن است فاش شود.
مدیر بخش امنیت خاورمیانه شورای آتلانتیک همچنین گفته آمریکا له طور قطع ترجیح میدهد اسرائیل تهاجم زمینی تمامعیار را شروع نکند و در عوض بر عملیاتهای زمینی هدفمند و کوچک تمرکز کند.