رویداد۲۴ دنیای اقتصاد نوشت: به‌نظر می‌رسد که در روزهای کنونی مسائل مربوط به مهم‌ترین سند مالی کشور یعنی بودجه‌عمومی دولت، یکی از مهم‌ترین پارامترهایی است که روند معاملات تالار شیشه‌ای را تحت‌‌‌‌‌‌‌الشعاع خود قرار داده‌است و در ادامه مسیر معاملاتی نیز بازار به بندها و تبصره‌های مرتبط به خود در این سند، توجه ویژه‌ای خواهد داشت.
در جریان معاملات روز گذشته، شاخص‌کل بورس تهران با افزایش ۰.۲۲درصدی همراه شد و نهایتا در سطح ۲میلیون و ۲۴هزار‌واحدی کار خود را به‌اتمام رساند. نماگر هم وزن نیز که نشانی از اثرگذاری یکسان کلیه نماد‌های معاملاتی است و چهره بازار را به نحو مطلوب‌تری نمایش می‌دهد، رشد ۰.۴۲درصدی را ثبت کرد. افزون بر این شاخص‌کل فرابورس نیز به‌عنوان نماینده سهام فرابورسی، با صعود ۰.۲۴درصدی، نهایتا در سطح ۲۵هزار و ۱۶۲واحدی بسته شد.
بررسی آمار و ارقام معاملاتی نشان می‌دهد که در روز گذشته، ۱۱۲میلیارد‌تومان نقدینگی حقیقی از بستر بازار سهام خارج شده‌است و همچنان خروج پول از صحنه معاملات سهام و خالص تغییر مالکیت مثبت به نفع پورتفوی حقوقی‌ها یکی از تکراری‌ترین سکانس‌های بورس تهران است که به‌نظر می‌رسد مادامی‌که بازار در فقر محرک به‌سر برد، این روند ادامه‌دار خواهد بود. ارزش معاملات خرد بازار سهام نیز که شامل سهام و حق‌تقدم می‌شود، در روز یکشنبه، رقم ۴هزار و ۳۶۹میلیارد‌تومان را ثبت کرد. گفتنی است که در دوران اوج بازار این متغیر توانسته بود در ارقام بالاتر از ۱۰هزار میلیارد‌تومان تثبیت شود و اکنون که این متغیر افت بیش از ۵۰درصدی را از سطوح آن زمان نشان می‌دهد، گویای این نکته است که بازار در فرسایشی‌ترین و رکودی‌ترین روزهای خود به‌سر می‌برد و باید دید که بخت و اقبال چه زمانی به سمت و سوی این بازار روانه خواهد شد؟
با فرارسیدن آذر ماه، فعالان بخش‌های مختلف اقتصادی از حوزه‌های تولیدی گرفته تا کشاورزی، صنعتی و بازرگانی، عمده توجه خود را به سمت و سوی مهم‌ترین سند مالی دولت معطوف می‌سازند. در این اثنا، سهامداران، فعالان و ذی‌نفعان بورس تهران، برای موضوع بودجه، اهمیت ویژه‌ای قائل شده و در انتظار تعیین‌تکلیف نهایی سرانجام سیاستگذاری مالی در کشور هستند تا بفهمند که چه راهبرد و برنامه‌هایی برای یک سال‌آینده در حوزه بودجه ریزی و در چارچوب بازار سرمایه تعریف خواهد شد، بنابراین معادلات بورس تهران و بودجه‌کشور به‌عنوان یکی از مهم‌ترین فاکتور‌هایی است که در روزهای اخیر در حوالی بازار سهام پرسه می‌زند. وضعیت نوسانی در روند نماگر‌های تالار شیشه‌ای نشان می‌دهد که بازار سهام نه از بودجه و متغیر‌های موجود در آن احساس بدی دریافت کرده است و نه در دل بودجه، آنچنان مسائل امیدوارکننده‌ای وجود دارد که دل سهامداران به آن‌گرم باشد و نتیجتا منجر به این شده که بازار سهام همچنان در دوران فقر و نیستی محرک مثبت، روزگار سپری کند و همچنان دلخوش به روز‌ها و ماه‌های آتی باشد. به‌نظر می‌رسد اگر دولت می‌خواهد که بازار سرمایه از ناحیه متغیر‌های بودجه‌ای آسیب نبیند، باید سعی و کوشش خود را در جهت پیش‌بینی‌پذیر‌کردن مهم‌ترین متغیر‌های اثرگذار بر بازار سهام قرار دهد.
در مقام مثال می‌توان به مساله نرخ خوراک شرکت‌های پتروشیمی اشاره کرد که خبر افزایش ناگهانی آن در میانه‌های اردیبهشت سال‌جاری، موجبات آغاز افت نماگر‌های تالار شیشه‌ای را فراهم کرد. به‌نظر می‌رسد که برای ثبات بخشیدن به روند بازار سرمایه، باید تمام تلاش و کوشش مقامات اجرایی کشور در راستای پیش‌بینی‌پذیری متغیر‌های این‌چنینی سازماندهی شود تا از متلاطم شدن روند بازار سهام جلوگیری شود. افزون بر این مساله مالیات بر عایدی سرمایه در سایر بازار‌های دارایی نیز از مهم‌ترین عواملی است که می‌توان در لایحه بودجه ردیابی کرد که اگر با مکانیزم بهینه اجرایی شود، می‌تواند اثرات مثبتی بر بازار سهام داشته‌باشد. از سوی دیگر با توجه به اینکه قیمت نفت در ماه‌های اخیر از اوج خود فاصله گرفته‌است، می‌توان پیش‌بینی کرد که درآمد‌های نفتی دولت در سال‌بعد تفاوت معناداری با سال‌جاری داشته‌باشد و می‌توان از این حیث نیز آمار بودجه‌ای را به مسائل مربوط به کسری‌بودجه و تورم‌های منتج از آن پیوند زد.
مساله دیگری که در بررسی بودجه‌عمومی دولت باید به آن توجه داشت، فروش اوراق دولتی است. روال کار در سنوات اخیر در اقتصاد ایران به‌گونه‌ای بوده‌است که دولت برای تامین کسری‌بودجه‌ای که دارد، اقدام به‌فروش اوراق با سررسید‌های سالیان آتی می‌کند و در این بین، فروش اوراق مذکور، وضعیت تالار شیشه‌ای را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد، بنابراین باید اثر همه این پارامتر‌ها را در محاسبات ذهنی برای ارزش‌گذاری سهام بورسی و فرابورسی مدنظر قرار داد تا با درکی کامل و بینشی جامع، جریان دادوستد‌های تالار شیشه‌ای را تجزیه و تحلیل کرد.
بررسی سابقه حرکت شاخص‌های سهامی در سه سال‌گذشته نشان می‌دهد که شاخص‌کل بورس تهران بعد از فتح سطح ۲میلیون و ۱۰۰هزار‌واحدی در مرداد سال۹۹، با عقب‌نشینی از سطح تاریخی همراه شد. زمانی‌که شاخص‌کل بورس سطح مذکور را لمس کرد، دلار در کانال ۲۱هزار‌تومان قرار داشت، اکنون دلار تقریبا ۱۵۰درصد بالاتر از مقادیر آن زمان و در کانال ۵۰هزار تومان معامله می‌شود و شاخص‌کل بورس تهران به‌رغم، دستیابی به سطح ۲میلیون و ۵۰۰هزار‌واحدی در اردیبهشت سال‌جاری، با عقب‌نشینی از قله تاریخی خود همراه شد و اکنون در پله‌های ابتدایی کانال ۲میلیون‌واحدی در حال نوسان است. می‌توان گفت که در سه سال‌اخیر بازار سهام از یک‌سو، چوب سیاستگذاری‌های نادرست در زمینه‌های اقتصادی را خورده است و از سوی دیگر، اضافه جهش افسارگسیخته قیمت‌ها در سال۹۹، به‌حدی بالا بوده‌است که افزایش سودی که در دل شرکت‌ها بعد از جهش‌های ارزی سال۹۹ و ۱۴۰۱ اتفاق افتاده، به سختی توانسته بازار را با میانگین‌های تاریخی سنجه‌های آماری خود مانند نسبت قیمت به سود گذشته نگر بازار سهام مطابقت دهد.