رویداد۲۴ لیلا فرهادی کیان آنلاین نوشت: بر اساس آمار شرکت «سپرده‌گذاری مرکزی ایران» ۴۴۴۰ خارجی در بورس ایران سرمایه‌گذاری کرده‌اند. این شرکت گفته سرمایه‌گذارانی از آمریکا، انگلیس، اسپانیا، روسیه، آلمان، سوییس، سوئد، لهستان، ازبکستان، جمهوری آذربایجان، چین، هلند، هند، ترکیه، لبنان، آفریقای جنوبی، ژاپن، قبرس، ایتالیا، امارات، نروژ، یونان، اندونزی، مالدیو، لهستان، کانادا، جزایر کیمن، هنگ کنگ، قطر، عراق، پاکستان، سوریه، لوکزامبورگ، کویت، نیوزیلند، مالزی، کره جنوبی، گرجستان، ارمنستان، اردن، جزایر ویرجین، نیجریه و افغانستان در بورس ایران فعال هستند، اما در خارج از کشور امکانی برای دریافت کد بورسی وجود ندارد در نتیجه سرمایه‌گذاران خارجی باید از طریق رابط‌هایی در ایران یا مراجعه به هر یک از شرکت‌های کارگزاری، اقدام به دریافت کد بورسی کنند.
یکی از این سرمایه‌گذاران، ماسیج ویتال رئیس شرکت «آمتلون کپیتال» مستقر در لندن است که در بازار بورس ایران سرمایه‌گذاری کرده است. بلومبرگ هفته گذشته در پادکست خود با ماسیج درباره ریسک‌های ژئوپلتیکی و تاثیر آن بر بازار بورس ایران گفتگو کرده و گفته شرکت آمتلون در واقع «تنها موسسه سرمایه‌گذار خارجی در بازار بورس ایران» است.
آمتلون یک صندوق سرمایه‌گذاری مشترک است که در اروپا به ثبت رسیده و مجوز خرید و فروش سهام در بورس اوراق بهادار تهران را دارد.
بلومبرگ بازار بورس ایران را یک بازار بسیار «عجیب»، «غیرمعمول» و «ناشناخته» توصیف کرده که به دلیل تحریم‌ها از بازار جهانی جدا افتاده و هیچ داده درستی درباره آن وجود ندارد.
به گزارش کیان آنلاین پادکست این رسانه در قسمت اخیر خود به مخاطرات ژئوپلیتیکی در بازار بورس ایران پرداخته است. این رسانه گفته قبل از جنگ اسرائیل و حماس بازار بورس ایران با وجود تحریم‌ها همچنان فعال بود و دولت بایدن هم بخشی از پول‌های بلوکه شده این کشور را آزاد کرده بود که منجر به تحرکات کلانی در کشور شده بود، اما به زعم بلومبرگ در حال حاضر شرایط تغییر کرده است.
این سرمایه‌گذار خارجی در بازار بورس ایران درباره مخاطرات ژئوپلیتیک و تاثیر آن بر بورس تهران گفته سهام در ایران اساساً برای جنگ قیمت‌گذاری می‌شوند. دلیلش این است که اینجا خاورمیانه است. در این منطقه وضعیت می‌تواند یک شبه تغییر کند. یک ماه پیش، نه تنها نوعی توافق بین ایران و آمریکا وجود داشت که منجر به تبادل زندانیان شد، بلکه ایران نفت زیادی هم می‌فروخت؛ بنابراین بدیهی بود که تحریم‌ها به شدت اعمال نمی‌شد و ایران پیمان صلح با عربستان سعودی امضا کرده بود. او گفته یک ماه پیش کل خاورمیانه تغییر کرد.
ویتال به اثر حمله حماس به اسرائیل بر بازار بورس ایران اشاره کرده و گفت: در هفتم اکتبر، در کل منطقه همه ارز‌های محلی را می‌فروختند و بازار‌های سهام محلی سقوط کردند. اتفاقی که افتاد این بود که در ابتدا همه چیز از بین رفت. برای سه هفته اول، شاخص سهام که بر حسب دلار اندازه‌گیری می‌شود، به کمترین میزان در حدود ۱۰ درصد کاهش یافت. از آن زمان بازار شروع به بازگشت کرده است.
از نظر ارز محلی، شاخص سهام در واقع در سطح هفتم مهرماه قرار دارد، بنابراین تمام زیان‌ها را جبران کرده است. ارز همچنان پایین است؛ بنابراین برای یک سرمایه‌گذار خارجی که P&L را بر اساس دلار اندازه‌گیری می‌کند، هنوز تقریباً ۳ درصد کاهش ارزش سهام دارید؛ بنابراین با توجه به شرایط موجود، با توجه به خطری که برای بازار‌های محلی و به ویژه ایران که در همه چیز درگیر است وجود دارد، اوضاع در واقع بد نیست.
او گفته بدترین سناریو این است که به طور بالقوه یک درگیری نظامی صورت بگیرد که برای مثال پالایشگاه‌ها یا پتروشیمی‌های ایران هدف حمله نظامی قرار بگیرند. مردم کاملاً ترسیده بودند. ما می‌توانستیم این را ببینیم. برخی از بخش‌ها در این مدت حدود ۲۰ درصد کاهش ارزش سهام داشتند، اما همگی بازگشتند. عمده این تحولات به دلیل نقدینگی بسیار پایین بودند.
ویتال گفته بزرگترین تاثیر جنگ در واقع روی نقدینگی بود. نقدینگی عادی حدود ۱۵۰ میلیون دلار در روز است که به ۳۰ تا ۴۰ میلیون دلار هم رسید؛ بنابراین آنچه که بیشتر از همه ارزشش کاهش یافت، در واقع صنایع غیرنقد بود. بیشترین ضربه را تولیدکنندگان نساجی و صنایعی خوردند که اصلاً به جنگ یا ژئوپلیتیک مربوط نمی‌شدند، اما اساساً نقدینگی ندارند.
او گفته بازار سهام در ایران توسط سرمایه‌گذاران خرد هدایت می‌شود. ۹۰ درصد معاملات روزانه توسط خرده فروشی‌ها انجام می‌شود، بنابراین می‌توانم بگویم بازار سهام ایران بسیار احساسی است. اساساً این افراد هستند که جهت قیمت سهام را هدایت می‌کنند.
این سرمایه‌گذار در بازار بورس ایران به عملکرد جالب بورس تهران اشاره کرده و گفته «وقتی به ۱۵ سال گذشته و رویداد‌های بزرگ ژئوپلیتیکی نگاه می‌کنم، مثلاً درگیری‌های قبلی با حماس در غزه، یا درگیری بین ایران و آمریکا که مردم می‌گفتند نزدیک به یک درگیری نظامی است، یا زمانی که سردار سلیمانی ترور شد و سپس ایران با شلیک چند موشک به یک پایگاه آمریکایی در عراق تلافی کرد. وقتی به عملکرد بازار نگاه کردم، در واقع هرگز ارزش بازار بیش از ۱۰ درصد از نظر دلار کاهش نیافته است.»
ویتال همچنین به ثبات قیمت ارز در سال جاری در حدود ۵۰ هزار تومان برای هر دلار اشاره کرده و گفته نرخ ارز امسال در مقایسه با سال‌های گذشته ثبات داشته و این یک سیگنال واضح است که نشان می‌دهد ذخایر ارزی بانک مرکزی در وضعیت خوبی است و فشار تا حدودی از بین رفته است.
او می‌گوید ایران سالانه ۲۰ میلیارد دلار برای واردات کالا‌های اساسی نیاز دارد و اگر این پول را نداشته باشد باید دلار را به هر قیمتی شده بخرد و این سبب کاهش ارزش ریال می‌شود. اگر این مقدار دارایی را در اختیار نداشته باشد با کسری بودجه مواجه می‌شود، اما اگر سالانه ۳۰ تا ۴۰ میلیارد دلار از فروش نفت به دست بیاورد، اوضاع درست می‌شود و نرخ ارز نوسان ندارد.
به طور مغمول کشور‌ها در بازار جهانی فعالند و هر ماه شاهد ورود چند میلیارد دلار هستند، اما در مورد ایران چنین چیزی نیست بنابراین ارزش ریال ایران دائما تحت فشار است. ویتال گفته، اما در چند ماه گذشته نرخ ارز ثابت بوده و نوسان‌ها در بازار ارز بسیار کم شده و این شگفت‌انگیز است.