رویداد۲۴ پروانه بندپی: شیوع روتاویروس در کشور طی هفته‌های اخیر، افراد زیادی را درگیر خود کرده است. در این میان، آمار ابتلای کودکان بیش از بزرگسالان و با علائم تب و اسهال همراه بوده است.
اپیدمی روتاویروس بیشتر در فصل‌های سرد سال رخ می‌دهد. هرچند امسال طغیان این ویروس را در فصل بهار نیز در کشور داشتیم. ویروسی که آمار مراجعه کودکان به بیمارستان‌ها و سایر مراکز درمانی را افزایش داده بود و بیشتر با علائم اسهال و استفراغ همراه بود.
روتاویروس عمدتا در کودکان زیر ۵ سال دیده می‌شود. البته در تمام سنین می‌تواند منجر به بیماری‌زایی شود اما هرچقدر سن بالاتر باشد، علائم و عوارض روتاویروس کمتر دیده می‌شود و هرچقدر سن کمتر باشد، علائم و عوارض این بیماری شدیدتر است.
تاکنون ۹ گونه از روتاویروس‌ها در دنیا شناسایی شده‌اند و سالانه بیش از ۵۰۰ هزار کودک زیر ۵ سال در سراسر دنیا براثر ابتلا به این بیماری جان خود را از دست می‌دهند. موضوعی که گفته می‌شود در ایران آمار بالایی ندارد.
دکتر مینو محرز، متخصص بیماری‌های عفونی و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفتگو با همشهری‌آنلاین به این موضوع اشاره می‌کند که روتاویروس، ویروسی است که عامل بروز اسهال است و کودکان را سخت‌تر مبتلا می‌کند و تب از دیگر علائم آن است که در برخی کودکان طولانی‌تر می‌شود و دیرتر پایین می‌آید یا قطع می‌شود. کلا بیماری‌های ویروسی چون درمان خاصی ندارند، دوره‌شان کمی طولانی‌تر است.
دکتر محرز می‌گوید: الان فصل بیماری‌های ویروسی است و این بیماری‌ای که چند هفته‌ای است شایع شده، روتاویروس است. البته ما ویروس‌های آنفلوآنزا و کرونا را هم در این فصل داریم و هردوی اینها می‌توانند در کنار علائم تنفسی، علائم گوارشی هم داشته باشند و اسهال، یکی از این علائم است. ولی روتاویروس تمایل بیشتری به ایجاد مشکل در دستگاه گوارش دارد. بنابراین این ویروسی که مدتی است این قدر شایع شده و بیشتر هم کودکان را درگیر می‌کند، روتاویروس است. علتش هم این است که ویروس‌های گوارشی در فصل سرما شایع‌تر است. هرچند امسال سرمایی هم نداریم.
این متخصص بیماری‌های عفونی درباره نحوه انتقال این بیماری می‌گوید: روتاویروس مثل سایر ویروس‌های گوارشی از طریق دهان و مدفوع منتقل می‌شود و مهم‌ترین راه پیشگیری از آن رعایت بهداشت دست‌ها و شستشوی مرتب آنها است.
روتاویروس، یک عفونت ویروسی است و اگر تشدید شود و مراجعه به پزشک صورت نگیرد، می‌تواند مرگبار هم باشد. مثل وبا. این را دکتر محرز می‌گوید و ادامه می‌دهد: اما درمجموع، این بیماری مرگ‌ومیر بالایی در کشور ما ندارد. چون سیستم بهداشتی کشور ما با نحوه مقابله با این بیماری آشنا است و برای مقابله با کم‌آبی بدن دستورالعمل دارد. بنابراین توصیه این است که افراد به خصوص در مورد کودکان اقدام به خوددرمانی نکنند و کودکِ با علائم اسهال و تب را حتما نزد پزشک ببرند. چون کم‌آب شدن بدن کودک به دنبال بروز اسهال خطرناک است.
بیشتربخوانید: زیرسویه جدید کرونا؛ خطر طغیان بیماری همچنان بالاست
روتاویروس واکسن دارد و واکسیناسیون آن در برخی کشورها به صورت روتین و در قالب برنامه کشوری انجام می‌شود. اما در ایران هنوز برنامه واکسیناسیون کشوری روتاویروس وجود ندارد. البته مهرماه امسال بود که بهرام عین‌اللهی، وزیر بهداشت خبر داد دو واکسن روتاویروس و پنوموکوک که در سال ۱۳۹۳ تصویب شدند، تا دهه فجر ۱۴۰۲ و برای اولین بار تولید می‌شود.
دکتر محرز در این رابطه می‌گوید: در ایران فعلا برنامه واکسیناسیون کشوریِ روتاویروس را نداریم. اما خود والدین می‌توانند آن را به صورت آزاد برای کودکان تزریق کنند و مشکلی ندارد.
این متخصص بیماری‌های عفونی ادامه می‌دهد: دوره این بیماری ویروسی مقداری طولانی است و همان طور که گفتم، علائم و دوره آن در کودکان سخت‌تر است و گاهی شدید هم می‌شود. به همین دلیل توصیه سازمان جهانی بهداشت این است که واکسنش تزریق شود. اگر هم کودکی واکسن نزده و علائم تب (تبی که قطع نمی‌شود) و اسهال دارد، والدین حتما او را نزد پزشک ببرند. البته این بیماری درمان خاصی ندارد. چون ویروسی است. ولی هرچه زودتر پیش پزشک ببرند که به مراحل پیشرفته نرسد، دوره‌اش معمولا کوتاه‌تر می‌گذرد.
یکی از سوالاتی که خیلی از افراد به خصوص افرادی که کودک دارند می‌پرسند، این است که آیا آلودگی هوا می‌تواند بیماری‌های تنفسی و ویروسی را در کودکان طولانی‌تر کند یا موجب استمرار این بیماری‌ها شود؟
دکتر محرز در این زمینه توضیح می‌دهد: بله، آلودگی هوا به خصوص در این فصل می‌تواند باعث تکرار ابتلای کودک به بیماری‌های تنفسی و گوارشی در کودکان شود و حتی آنها را تشدید کند. دلیلش هم افزایش آلاینده‌های هوا و همچنین کاهش آنتی‌بادی در بدن است. در این بین افرادی که بیماری آلرژیک و آسم دارند، بیشتر دچار مشکل می‌شوند. این افراد وقتی دچار یک سرماخوردگی معمولی هم می‌شوند، به دلیل آلودگی هوا علائم‌شان تشدید می‌شود. خیلی از بیماران مبتلا به آسم در آلودگی هوا دچار حملات آسم و تنگی نفس می‌شوند.
ستاد دانشگاه علوم پزشکی تهران این را هم اضافه می‌کند که البته آلودگی هوا برای همه افراد خطرناک است. حتی افراد سالم، ولی برای افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای خطرناک‌تر است. به خصوص افرادی که بیماری‌های ریه و بیماری قلبی دارند. این افراد بهتر است در هوای آلوده اصلا از خانه بیرون نیایند. هرچند آلودگی هوا در فضای داخل خانه هم وجود دارد و هوای خانه خیلی تمیزتر از بیرون نیست. ولی باز قابل قبول‌تر است.
با وجود مراجعات بالای کودکان به مراکز درمانی با علائم تب، اسهال و گاه استفراغ، هنوز مسئولی اپیدمی یا طغیان این ویروس در فصل جاری را تایید نکرده است.
دکتر فرهاد چوبدار، رئیس بیمارستان علی‌اصغر در گفتگو با همشهری آنلاین، درباره آمار مراجعات کودکان به این بیمارستان با علائم روتاویروس توضیح می‌دهد: امروز (۱۶ آذر) یک مورد با علائم اسهال و استفراغ داشتیم که برای انجام تست PCR فرستادیم. دو روز طول می‌کشد تا جوابش آماده بشود و معلوم شود که این کودک مبتلا به چه ویروسی است.
دکتر چوبدار می‌گوید: اول باید با مدرک ثابت کنیم که این مورد، روتاویروس است و ویروس دیگری نیست. در روزهای گذشته هم مراجعاتی داشتیم اما بیماران آن قدر بدحال نبودند که بخواهیم آنها را برای تست PCR بفرستیم. مورد امروز، اولین موردی بود که با شک به این که نکند با روتاویروس مواجه‌ایم، برای انجام PCR فرستادیم. این موضوع دو روز دیگر مشخص خواهد شد.