رویداد۲۴ سعید میثمی: دو روز گذشته حوادث در مرز‌های شرقی ایران با سرعت اتفاق افتاد. ایران انتقام حادثه تروریستی پاسگاه مرزی راسک را از جیش‌العدل گرفت و مقر آن‌ها را در خاک پاکستان و تقریبا ۱۰۰ کیلومتری مرز با ایران هدف موشک قرار داد. پاکستان بمباران خاک کشورش توسط ایران را محکوم کرد، سفیر خود را از تهران فراخواند و اجازه بازگشت سفیر ایران به اسلام آباد را نداد.
در ادامه ستاد نیرو‌های مسلح پاکستان اعلام کرد «گزینه‌های پاسخ لازم به ایران در جلسه مشترک با نیروی هوایی بررسی شده» و پاکستان «حق پاسخگویی را برای خود محفوظ می‌داند». بامداد روز پنجشنبه اقدام مقابله‌ای پاکستان انجام شد و روستای سراوان در مرز ایران و پاکستان مورد حمله قرار گرفت.
ارتش پاکستان اعلام کرد ۶ نقطه در ۸۰ کیلومتری ایران را مورد هدف قرار داده است. یک مقام ارشد امنیتی پاکستان بدون اینکه نامش فاش شود به نیویورک تایمز گفت این مکان‌ها مورد استفاده جدایی‌طلبان بلوچ قرار می‌گیرفتند و در این حملات از جت‌های جنگنده و پهپاد‌های نیروی هوایی ارتش پاکستان استفاده شده است.
علیرضا مرحمتی معاون امنیتی سیاسی استاندار سیستان و بلوچستان صبح روز پنجشنبه خبر حمله به روستای مرزی سراوان را تایید کرد و اعلام کرد سه زن و چهار کودک و دو مرد در جریان حمله شب گذشته جان باخته‌اند.
ساعاتی بعد از حمله، وزارت خارجه پاکستان بیانیه‌ای صادر و اعلام کرد «حملات نظامی دقیق و کاملا هماهنگ و هدفمندی» را علیه «مخفیگاه‌های تروریست‌ها در استان سیستان و بلوچستان ایران» انجام داده است. پاکستان مدعی شده در عملیاتی که نامش را «مرگ بر سرماچار» گذاشته، تروریست‌های گروهی به نام سرماچار (یا سرمچار) را مورد هدف قرار داده است.
وزارت خارجه پاکستان در ادامه این بیانیه گفته «طی چند سال گذشته، پاکستان در تعاملاتمان با ایران، همواره نگرانی‌های جدی خود را در مورد پناهگاه‌های تروریست‌های پاکستانی الاصلی که خود را سرمچار می‌خوانند، ابراز کرده است.»
دولت پاکستان بدون اینکه هیچ اشاره‌ای به اقدام متقابل یا انتقام‌جویانه خود کرده باشد مدعی شده «به دلیل عدم اقدام در مورد نگرانی‌های جدی ما، این به اصطلاح گروه سرمچار بدون هیچ مجازاتی به ریختن خون پاکستانی‌های بی‌گناه ادامه می‌دادند و اقدام صبح امروز ما با توجه به اطلاعات موثق از اقدامات قریب الوقوع تروریستی در مقیاس بزرگ توسط این گروه بوده است.»
وزارت خارجه پاکستان ضمن ابراز احترام به «حاکمیت و تمامیت ارضی جمهوری اسلامی ایران» گفته «تمام اقدامات لازم را برای حفظ امنیت و امنیت مردم خود» انجام می‌دهد.
دولت پاکستان تاکید کرده حمله بامداد روز پنجشنبه با هدف «تامین امنیت و منافع ملی خود پاکستان» بود که «در درجه اول اهمیت قرار دارد و قابل خدشه نیست.»
در تمام این بیانیه هیچ اشاره‌ای به حمله ایران به گروه جیش‌العدل و اقدام متقابل پاکستان نشده، اما وزارت خارجه این کشور تلویحا اعلام کرده «پاکستان در راستای اعمال حقوق مشروع خود در چارچوب قوانین بین‌المللی، هرگز اجازه نخواهد داد که حاکمیت و تمامیت ارضی خود تحت هیچ بهانه یا شرایطی به چالش کشیده شود.»
حملات روز سه‌شنبه به طور غیرعادی سنگین بود و بمباران تلافی‌جویانه روز پنجشنبه اولین باری بود که پاکستان دست به اقدام نظامی همه جانبه علیه همسایه خود زده است. منابع آگاه در اسلام‌آباد به نشریه بریتانیایی گاردین گفته‌اند که این تصمیم پس از فشار شدید سیاسی و نظامی بر فرماندهی ارتش پاکستان برای نشان دادن قدرت در برابر تهران گرفته شده است.
بیشتر بخوانید:
فداحسین مالکی: چیزی به نام سرماچار وجود ندارد!
بیانیه وزارت امور خارجه پاکستان: مقر تروریست‌ها در سیستان و بلوچستان را هدف قرار دادیم!
آیا درگیری‌های منطقه به جنگ ایران با آمریکا و اسرائیل منجر خواهد شد؟
ایران و پاکستان ۹۰۰ کیلومتر مرز دارند که در طول این مرز طویل در فاصله هر ۵ کیلومتر یک پاسگاه مرزی مستقر شده است. یک مقام سابق آگاه که نخواست نامش فاش شود به رویداد۲۴ گفته فواصل این پاسگاه‌های مرزی هیچ نظارتی وجود ندارد و بنابراین به طور دائم افراد بین این فواصل در رفت و آمد غیر قانونی‌اند. قاچاق سوخت و کالا و عبور و مرور افراد با سوابق امنیتی هم از همین فواصل انجام می‌شود که تقریبا نظارتی روی آن‌ها وجود ندارد.
ایران پاکستان را متهم می‌کند که به تروریست‌ها اجازه می‌دهد در منطقه مرزی بلوچستان پنهان شوند، در حالی که پاکستان نیز ایران را به پناه دادن به شبه‌نظامیان گروه‌های جدایی‌طلب بلوچستان متهم کرده است.
درباره گروه مورد ادعای پاکستان که در خاک ایران مورد حمله قرار گرفته اطلاعات زیادی وجود ندارد. فداحسین مالکی نماینده استان سیستان و بلوچستان و سفیر پیشین ایران در افغانستان در گفتگو با رویداد۲۴ درباره گروه تروریستی مورد ادعای پاکستان که مخفیگاهی در درون خاک ایران داشته گفته چنین گروهی وجود ندارد.
در بین اطلاعات بسیار کمی که درباره این گروه وجود دارد گفته می‌شود گروه سرمچار «نیرو‌های افغانی و بلوچ» هستند که علیه ایران و پاکستان دست به مبارزه مسلحانه زده‌اند. اگر این گروه بی‌نام و نشان یکی از گروه‌های جدایی‌طلب بلوچ باشد، نگرانی‌های امنیتی پاکستان نسبت به آن‌ها گا‌ه در سال‌های گذشته بازتاب رسانه‌ای پیدا کرده است.
نیویورک تایمز در گزارشی درباره جدایی‌طلبان بلوچ مورد هدف پاکستان در خاک ایران نوشته «دولت پاکستان همواره مدعی بوده که جدایی‌طلبان بلوچ که چندین دهه شورش‌هایی را در استان بلوچستان در جنوب غربی پاکستان به راه انداخته‌اند در سراسر مرز ایران مخفیگاه دارند. ایران هم همواره پاکستان را متهم کرده که برای مهار گروه‌هایی که امنیت ایران را هدف قرار می‌دهند کاری انجام نداده است.»
محسن روحی‌صفت دیپلمات سابق ایران در پاکستان و افغانستان که از نزدیک در جریان تحولات روابط سیاسی و امنیتی ایران و پاکستان بوده به رویداد۲۴ گفته پاکستانی‌ها گا‌ه در گفتگو‌های خصوصی به ما می‌گفتند که گروه‌هایی در ایران هستند که با هندی‌ها در ارتباطند و این گروه‌ها برای پاکستان ملاحظات امنیتی دارند، اما این گفتگو‌ها هیچ وقت رسانه‌ای نمی‌شد.
او گفته «دولت و وزارت خارجه پاکستان همیشه نسبت به حضور این گروه‌های جدایی‌طلب بلوچی که با دولت پاکستان درگیرند، ابراز نگرانی می‌کردند و این‌ها از طریق خاک ایران رفت و آمد می‌کنند.»
به گفته روحی صفت، طرف پاکستانی هیچ‌وقت نمی‌گفت ایران از این گروه‌ها حمایت می‌کند بلکه مدعی بود این‌ها در خاک ایران هستند و از طریق ایران رفت و آمد می‌کنند.
این دیپلمات ارشد سابق ایران می‌گوید: ما همواره به پاکستانی‌ها می‌گفتیم هیچ شواهدی دال بر چنین رفت و آمد‌هایی نداریم. پاسخ ما این بود که ما مراقب هستیم که خاک ایران محلی برای گروه‌های ضد پاکستانی نباشد و ملاحظات پلکستان را درک می‌کنیم، اما همزمان انتظار داشتیم ملاحظات امنیتی ما هم مورد توجه قرار بگیرد.
به گفته روحی صفت حمله ایران به خاک پاکستان برای هدف قرار دادن جیش العدل «بی‌سابقه» بوده و واکنش پاکستان هم سابقه نداشته است.
پاکستان در طول چند دهه گذشته به ندرت ادعای خود درباره عبور افراد با ملاحظات امنیتی از مرز ایران به سمت پاکستان را رسانه‌ای کرده است. یک مورد آن به سال ۲۰۱۶، همزمان با تقویت روابط ایران و هند در پروژه توسعه بندر چابهار برمی گردد.
سال ۲۰۱۶ در حالی که حسن روحانی رئیس جمهور وقت ایران به پاکستان سفر کرده بود، مقام‌های پاکستانی یک شهروند هندی را به اتهام جاسوسی بازداشت کردند و مدعی شدند او اعتراف کرده با پاسپورت هندی و ویزای معتبر ایران وارد پاکستان شده است. پاکستان فرد بازداشت شده را متهم کرد که عضو شاخه خارجی سازمان امنیت هند است.
رسانه‌های پاکستانی این مرد را «کولبهوشان یاداف» معرفی کردند که فرمانده نیروی دریایی هند بوده و از طریق چابهار وارد پاکستان شده است. در همان زمان فیلم «اعترافات» کولبوشان یاداف هم پخش شد که در آن فرد بازداشت‌شده می‌گغت که در بندر چابهار ایران مشغول به کار بوده، و قصد «خرابکاری» در تاسیساتی در بلوچستان پاکستان را داشته است.