رویداد۲۴ برخی راننده‌ها همیشه شکایت دارند که سیستم گرمایشی خودروی آن‌ها به خوبی کار نمی‌کند و همیشه با اختلال همراه است. در این گزارش قصد داریم به شما کمک کنیم تا بیشترین بهره را از بخاری خودرو در این فصل سرما ببرید.
شاید برای همه این اتفاق بیافتد که تصور کنند که بخاری نیز مانند کولر به موتور اتومبیل فشار می‌آورد، ولی باید گفت که این تصور اشتباه است. سیستم کار بخاری به گونه‌ای است که انرژی که مورد استفاده نیست را به شکل مفید وارد چرخه کرده و از آن در جهت گرمایش کابین استفاده می‌کند.
در بخاری خودرو سیستم به این گونه است که رادیاتور موجود که آب گرم که در اطراف موتور در گردش است و گرمای موتور را به خود جذب می‌کند با ورود به رادیاتور شروع به تبادل گرما می‌کند و در این موقع است که با قرار گرفتن فنی در پشت این قسمت و تبادل این گرما با این هوای فن و جذب شدن گرما به این هوا این هوا به داخل کابین از طریق قسمت‌های مربوطه هدایت شده و باعث گرمایش کابین می‌شود.
تنها انرژی که ممکن است بخاری خودرو احتیاج داشته باشد انرژی فن است که از طریق باتری تامین می‌شود در غیر این صورت از انرژی تلف شده استفاده بهینه برده ایم.
خودرو‌های امروزی به زمان زیادی برای گرم شدن قبل از حرکت نیاز ندارند، اما گرم شدن موتور خودرو باز هم در همه خودرو‌ها مدتی زمان می‌برد و در صورت حرکت کردن خیلی سریع‌تر موتور گرم خواهد شد. برای گرم شدن موتور و همچنین گرم شدن بخاری باید حرکت کنید، هر چه زودتر حرکت کنید، موتور زودتر کار کرده و سریع‌تر گرم می‌شود.
بسیاری به خیال اینکه A/C تنها برای سرد کردن خودرو به کار می‌رود از آن در زمستان استفاده نمی‌کنند. اما واقعیت چیز دیگری است. استفاده از کلید A/C باعث روشن شدن کمپرسور تهویه هوا می‌شود و به همین سبب رطوبت موجود در فضای کابین کمتر خواهد شد. خاموش کردن این دکمه در اکثر مواقع باعث بخار گرفتن شیشه‌ها می‌شود. حتی زمانی که هوای گرم در خودرو می‌خواهید این کلید را روشن کنید و اجازه دهید رطوبت هوا از بین برود و هوای بهتری را تنفس کنید. زمانی که هوای بیرون خیلی سرد باشد، کمپرسور فعالیت چندانی ندارد و به صورت خودکار روشن و خاموش خواهد شد و فشار زیادی به موتور خودرو وارد نمی‌کند.
اگر چندین مسافر در خودرو دارید و بخاری را روشن کرده اید، حتی روشن کردن کلید A/C هم نمی‌تواند بخار شیشه‌ها را از بین ببرد. از آنجایی که بخار بر روی شیشه می‌تواند خطرات زیادی به همراه داشته باشد بهتر است یک پنجره را کمی بازتر کنید تا هوای داخل خودرو جریان داشته باشد و در عین گرم ماندن بخار شیشه‌ها نیز از بین برود.
در تابستان روشن کردن کمپرسور یا کلید A/C به خاطر گرم بودن هوای بیرون و فشاری که به موتور خودرو وارد می‌شود برای بسیاری به صرفه نیست چرا که مصرف سوخت را چندین برابر می‌کند، اما در زمستان حتی روشن کردن این کلید هم مصرف را بالا نمی‌برد. در ضمن در یاد داشته باشید که بخاری نیاز به تولید گرما ندارد و گرمای خود را از موتور خودرو می‌گیرد به همین دلیل با خیال راحت آن را روشن کنید و با تنظیم درست دریچه‌ها و سرعت مناسب گرما را به همه جای خودرو برسانید.
همان طور که می‌دانید، گرمای بخاری خودرو از موتور تأمین می‌شود و به طور دقیق‌تر، آب موتور این گرما را فراهم می‌کند. هیچ انرژی اضافه‌ای برای انجام کار توسط آن نیاز نیست و به همین دلیل است که خودرو‌های قدیمی مانند پیکان هم علی رغم فقدان کولر، به بخاری مجهز بودند. باید گفت مایعی در موتور جریان دارد که یکی از وظایف آن، عمل کردن به عنوان خنک کننده موتور است.
این مایع، آب موتور نام دارد و گرمای موتور را به خود جذب می‌کند. آب موتور پیوسته در حال گردش است و رادیاتور خودرو هم در مسیر عبوری آن قرار دارد. وجود این آب، باعث داغ شدن دیواره‌های رادیاتور می‌شود.
باد گرمی که وارد کابین می‌شود، توسط دمنده‌ای تولید شده است که انرژی خود را از باتری خودرو تأمین می‌کند. پس از داغ شدن دیواره رادیاتور یا به عبارت دیگر بالارفتن آمپر دمای آب، می‌توان با روشن کردن این دمنده و تنظیم قدرت باد ورودی، هوای گرم را وارد اتاق خودرو کرد.
بسته به عوامل مختلف، زمان موردنیاز جهت این که هوای وارد شده از طریق دریچه‌ها گرم شود، متفاوت است. اولین عامل در گرم شدن هوای ورودی از سمت بخاری ماشین، گرم بودن آب موتور است. اگر آب موتور گرم نشود، هر قدر هم جنس رادیاتور رسانای حرارت و گرما باشد، فایده‌ای ندارد. خودرو‌های قدیمی‌تر که کاربراتوری بودند، نزدیک به ۱۵ دقیقه زمان لازم داشتند تا به دمای مطلوب برای استفاده از آن برسند. این زمان در خودرو‌های انژکتوری امروزی به حدود ۳ دقیقه کاهش پیدا کرده است.
یکی دیگر از عوامل مؤثر در زمان گرم شدن بخاری خودرو، جنس بدنه رادیاتور است. در خودرو‌های قدیمی، رادیاتور را از جنس مس و برنج می‌ساختند که رسانای ایده‌آلی برای گرما نبودند؛ اما در خودرو‌های جدید، جنس بخاری به آلومینیوم تغییر یافته است که نسبت به برنج و مس، رسانای بسیار بهتری برای گرما است.
در ابتدا باید گفت که اگر بخاری خودرو به درستی کار نمی‌کند، سریعاً به آن رسیدگی کنید. جدا از سردماندن خودرو، فقدان سیستم گرمایش و بخار کردن شیشه‌ها، خرابی سیستم گرمایش و بخاری می‌تواند نشانه‌ای از مشکلی بزرگ‌تر باشد.
یکی از ساده‌ترین دلایلی که باعث خرابی بخاری ماشین می‌شود، تنظیم نبودن درجه حرارت درون کابین خودرو است؛ همان درجه‌ای که باید به صورت دستی آن را از رنگ آبی به رنگ قرمز تغییر دهید. البته در برخی خودرو‌های جدید، این تنظیم درجه به صورت الکترونیکی انجام می‌شود.
از دیگر دلایل رایج خرابی بخاری خودرو، درست کار نکردن ترموستات است. ترموستات وظیفه تغییر مسیر آب موتور و خنک نگه داشتن آن را بر عهده دارد. وقتی دمای آب موتور بیش از حد زیاد شود، ترموستات که قطعه‌ای مکانیکی است، باز می‌شود و آب را به گردش درمی آورد تا دمای آن را کنترل کند. وقتی ترموستات دائم باز باشد، آب هم دائم در گردش است و فرصت گرم شدن در موتور را پیدا نمی‌کند؛ بنابراین آبی که به رادیاتور وارد می‌شود، دمای لازم برای داغ کردن دیواره‌های آن را ندارد. مسلماً وقتی بدنه رادیاتور داغ نباشد، خبری از باد گرم آن هم نخواهد بود.
دلیل دیگری که ممکن است وجود داشته باشد، کم بودن سطح مایع گردشی در موتور است. اگر میزان آب موتور از حد مشخصی کمتر باشد، مقدار آبی که وارد رادیاتور می‌شود، به قدری نیست که بتواند آن را پر کند و باعث افزایش دمایش شود.
همچنین مشکل می‌تواند از خرابی فن یا دمنده هوا به داخل کابین باشد. امکان دارد همه چیز به درستی کار کند، اما قدرت هوای ورودی از طریق دریچه‌ها به اتاق کم باشد.
آخرین مشکلی که ممکن است وجود داشته باشد، مربوط به جرم گرفتگی رادیاتور و مسیر گردش آب است. اگر شیلنگ‌های ورودی به رادیاتور گرفته یا مسدود باشند، آب به خوبی گردش پیدا نمی‌کند و گردش نکردن آب، آغاز مشکلات دیگری مثل گرم نبودن بخاری خودرو است.
برای بهبود عملکرد بخاری خودرو، رعایت نکات زیر ضروری است:
۱- از سلامت ترموستات خودرو مطمئن شوید.
۲- درجه حرارت را به‌درستی تنظیم کنید.
۳- میزان آب موتور موجود در خودرو را قبل از آغاز به حرکت چک کنید.
۴- از بازبودن مسیر گردش آب و سلامت فن یا دمنده اطمینان داشته باشید.
۵- برای گرم‌شدن خودرو زیاد منتظر نمانید و اجازه دهید خودرو و باد بخاری در حین حرکت گرم شوند.
۶- اگر تعداد افراد حاضر در خودرو زیاد است، هم زمان با استفاده از بخاری، شیشه را کمی پایین دهید تا هوای تازه در گردش باشد.
۷- دکمه AC فقط مربوط به فصول گرم و استفاده از کولر نیست. استفاده از AC منجر به تهویه هوای ورودی به خودرو می‌شود.
۸- بهتر است شب قبل پیش از خاموش‌کردن خودرو، هوای وارد شده توسط فن به داخل اتاق را ببندید و درجه تنظیم حرارت را روی قسمت آبی بگذارید. به این ترتیب، تا حدی مانع هدر رفتن دمای موتور می‌شوید و این امر کمک می‌کند که روز بعد، بخاری ماشین زودتر گرم شود.
همان طور که می‌دانید، مشکل در ترموستات یکی از مهم‌ترین عوامل خرابی بخاری خودرو محسوب می‌شود. در واقع تغییر مسیر آب موتور و خنک کردن آن را ترموستات انجام می‌دهد. هنگامی که دمای آب موتور از مقدار مجاز بیشتر می‌شود، ترموستات باز شده و شروع به کار می‌کند تا با گردش آب سبب کنترل دمای آن شود. اما اگر ترموستات به صورت دائم باز باشد بنابراین آب هم در گردش دائمی است و موتور خودور فرصتی برای گرم شدن پیدا نمی‌کند. در چنین مواقعی آبی که به رادیاتور وارد می‌شود گرمای کافی برای داغ کردن دیواره رادیاتور را ندارد و قطعا در چنین شرایطی از هوای گرم خبری نیست؛ بنابراین اگر می‌خواهید گرمای مناسبی از بخاری ماشین وارد اتاق خودرو شود باید تمام اجزای مرتبط با بخاری را بررسی و عیب یابی کنید.
گرم نکردن بخاری خودرو دلایل زیادی می‌تواند داشته باشد که یکی از مهم‌ترین دلایل گرم نکردن بخاری خودرو یکسره کار کردن فن‌ها و خنک ماندن موتور باعث گرم نشدن بخاری می‌شود. همچنین علت گرم نکردن بخاری ماشین این است که ترموستات درجه پاین روی موتور خودرو نصب باشد. گاهی ترموستات خراب است و همیشه در حالت باز قرار دارد. در این شرایط هم باز بخاری خودرو گرم نمی‌کند برای رفع عیب گرم نشدن بخاری ماشین باید ترموستات تعویض شده و سیستم نشت یابی شود.
گاهی در فصل زمستان ترموستات برداشته می‌شود و آب در تمامی مواقع خنک می‌شود. این حالت فقط مناسب هوای گرم است و در فصل زمستان باعث می‌شود تا بخاری، گرمای مورد نیاز را تولید نکند. بر اساس توصیه‌های امداد خودرو، یکی دیگر از عواملی که در خوب گرم نکردن بخاری ماشین نقش بسیار مهمی دارد ترموستات خودرو می‌باشد. ترموستات وظیفه دارد تا مسیر آب موتور را تغییر دهد. زمانی که نیاز به خنک‌کردن آب نیست آب همچنان داخل موتور و اطراف آن گردش کند و وارد رادیاتور نشود. هر زمان که دمای آن به حدی بالا رفت که نیاز به خنک کاری و کاهش دما بود، ترموستات خود به خود باز شده و اجازه عبور آب را می‌دهد.