مراسم عروسی و تاثیر آن بر کیفیت زناشویی

رویداد۲۴ نازآفرین جمشیدی: یکی از یافته‌های گزارش پروژه ملی ازدواج آمریکا که بتازگی منتشر شد تاثیر مراسم ازدواج بر رضایت از زندگی زناشویی بود.

آن‌ها متوجه شدند زوج‌هایی که مراسم عروسی داشته‌اند کیفیت ازدواجشان بالاتر از آن‌هایی بوده است که این مراسم را برگزار نکرده‌اند.

مراسم عروسی در واقع اعلام عمومی تصمیم جدی عروس و داماد است برای اینکه به یکدیگر متعهد باشند.

از این رو شاید این مراسم به نحوی سمبولیک نشان می‌دهد که عروس و داماد گزینه‌های دیگر را کنار گذاشته اند و انتخاب خود را کرده اند و این مراسم به پی ریزی پایه‌های این تعهد، جنبه‌ای رسمی می‌دهد.

علاوه بر این مراسم عروسی زمینه اجتماعی ازدواج را منعکس و آن را تقویت می‌کند و نشان می‌دهد که عروس و داماد خود شبکه اجتماعی محکمی دارند. با حضور دوستان و آشنایان و نزدیکان و بستگان شبکه حمایتی زوج‌ها پرورانده و به هم متصل می‌شود.

محققان حدس می‌زنند شاید برگزار نکردن مراسم به علت کمبود یا اشکال دیگری در رابطه باشد، مثل مشکل مالی.

شاید هم زوج‌هایی که به دلیلی خیلی از این پیوند راضی نیستند دلیل کمتری هم برای جشن گرفتن آن دارند.

اما عجیب آنکه کوچکی یا بزرگی این مراسم هم به کیفیت ازدواج ربط داشته است. محققان با شگفتی دریافتند که تعداد مدعوین در مراسم عروسی با کیفیت ازدواج ارتباط دارد و احتمال رضایت از زندگی زناشویی در زوج‌هایی که برای عروسی شان بیش از ۱۵۰ نفر را دعوت کرده‌اند بیشتری است.

آن‌ها در ابتدا تصور کردند شاید مهمان بیشتر به معنای تمکن مالی است و این بر کیفیت ازدواج تاثیر می‌گذارد، اما حتی بعد از حذف تاثیر وضعیت مالی و تحصیلی، باز هم رابطه تعداد مهمانان با کیفیت ازدواج معنی دار بود.

به گزارش رویداد۲۴ پژوهش‌گران استدلال کردند شاید با مراسم بزرگ عمومی، زوج‌ها ثبات قدم بیشتری در پایبندی به تعهداتشان نشان می‌دهند، چون سعی می‌کنند بین آنچه اعلام کرده اند و آنچه انجام می‌دهند مطابقت ایجاد کنند.

شاید هم مهمانان بیش‌تر به معنای شاهدان بیش‌تر برای تعهدیست که عروس و داماد در این مراسم به هم می‌دهند.

تعمیم دادن این یافته‌ها به ایران کار آسانی نیست به‌ویژه با توجه به سننی مانند  جهیزیه و مهریه.

به نظر می‌رسد در ایران تمایل به گستردگی و عظمت هر چه بیش‌تر مراسم عروسی روز به روز بیشتر می‌شود، اما اینکه آیا بزرگی مراسم مانند آمریکا احتمال کیفیت ازدواج را بالا می‌برد نیازمند تحقیق است؛ تحقیق قابل اعتنایی در این زمینه انجام نشده است.

روزنامه گاردین، چاپ بریتانیا مدتی قبل در گزارشی نوشت در ایران، مراسم عروسی خانواده‌هایی را که تمکن مالی کمتری دارند به دام خریداران کلیه و نزول خور‌ها می‌اندازد، زوج‌ها را به دوران طولانی عقد و نامزدی محکوم می‌کند و ملت را به بحران اجتماعی.

کاهش چشمگیر آمار ازدواج در ایران بجز بحران اقتصادی و تحولات جمعیتی، به سنگین بودن هزینه مراسم عقد و ازدواج و اهمیتی که برای آن قائل می‌شوند هم نسبت داده شده است.

بر اساس تحقیق دفتر آسیب‌های اجتماعی دانشگاه شهید بهشتی ملاحظات مالی باعث کاهش هفتاد درصدی در تمایل جوانان به ازدواج شده است.

رسانه‌های ایران مدتیست که از عروسی‌های پر زرق و برق و تجملی خبر می‌دهند که بین صد میلیون تا یک میلیارد تومان هزینه دارد.

مراسم عروسی

همانطور که گفته شد، تحقیق قابل اعتنایی درباره تاثیر مراسم عروسی بر کیفیت ازدواج در ایران انجام نشده است.

اما در پژوهشی که در آمریکا انجام شده نکات جالبی دیده می‌شود:

از نظر عروس‌ها مهم‌ترین موضوع در مراسم عروسی، لباس عروس و ملحقات آن است و بعد محل برگزاری مراسم.

برای دامادها، پذیرایی اهمیت بیش‌تری دارد برای نمونه غذا یا موسیقی خوب. به جز این در بیش‌تر موارد داماد‌ها خیلی نظر خاصی ندارند و معیارشان فقط رضایت عروس است.

اما رضایت عروس در شبی که بسیاری به طور سنتی، آن را مهمترین شب زندگی یک زن خوانده‌اند، معمولا حاصل نمی‌شود.

با این‌که برخی خانم‌ها در تمام عمر در رویای این مراسم یا حتا تدارک آن بودند، بعضی از عروس‌ها پس از مراسم ناراضی بودند که در نهایت مراسم به‌جای آن‌که برای تحقق آرزو و خواسته آن‌ها باشد به دلیل فشار یا خواسته دیگران، به شکلی متفاوت از آن‌چه خواسته واقعی عروس بوده انجام شده است.

تجربه بعضی دیگر این بود که صرف وقت و هزینه مراسم بیش از حد تصورشان بوده است. بعضی‌ها حتا آن را دور ریختن پول دانستند.

اما شاید جالب‌ترین نکته اینکه مطلوب یا نامطلوب بودن مراسم عروسی برای عروس به کیفیت رابطه‌اش با مادرش ارتباط دارد، اگر این رابطه مشکلات زیربنایی داشته باشد در جریان عروسی نمود پیدا می‌کند و آن‌هایی که رابطه‌ای خوب با مادرشان دارند از حمایت او بسیار لذت می‌برند و مادر عروس هم از رضایت دخترش شادمان است. 

بیشتر بخوانید: ویژگی‌های همسر خوب

مادی گرایی

با این‌که پژوهش پروژه ملی ازدواج آمریکا به شمار مهمانان اشاره دارد، اما بیش‌تر بر وجه اجتماعی آن تمرکز داشته است.

اما آیا این به آن معناست که مراسم پر زرق و برق باعث کیفیت زناشویی و رضایت از ازدواج می‌شود؟ برای پاسخ به این سوال باید به سراغ تحقیقات دیگر رفت.

پژوهش‌های گوناگون نشان داده‌اند که دشواری‌های مالی (دشواری در تامین نیاز‌های پایه) به کیفیت ازدواج آسیب می‌زند، هم باعث اختلاف بین زوج می‌شود هم باعث می‌شود که آن‌ها وقت کمتری با هم بگذرانند.

تاثیر یک مراسم عروسی تجملی و گران‌قیمت بر کیفیت رابطه پس از ازدواج در ایران بررسی نشده است. در آمریکا هم تحقیقاتی که دقیقا به این موضوع پرداخته باشند کم هستند.

اما برخی پژوهش‌گران به موضوع در شکل گسترده‌تری پرداخته و تاثیر "مادی‌گرایی" یا "نگاه مادی" را بر کیفیت ازدواج بررسی کرده‌اند.

اینکه تعداد مهمانان در مراسم عروسی محصول گستردگی ارتباطات اجتماعی عروس و داماد است یا نتیجه نگاه مادی به زندگی که عظمت عروسی را محور پیوند زناشویی قرار می‌دهد ممکن است تاثیر متفاوتی بر کیفیت رابطه عروس و داماد بگذارد.

تاثیر مادی گرایی زوج‌ها بر کیفیت رابطه شان در سال‌های اخیر مورد توجه محققان قرار گرفته است. پیش از آن تاثیر وضعیت مالی بر کیفیت زناشویی بررسی می‌شد، اما محققان بتدریج متوجه شدند تاثیر وضعیت اقتصادی بر زوج‌ها یکسان نیست و حتی ارزیابی آن‌ها از وضعیت اقتصادی شان به نظام ارزشی و فکری آن‌ها بستگی دارد.

برای نمونه مادی گرایی زوج‌ها باعث می‌شود که بیشتر وضعیت مالی خانواده را نامطلوب ارزیابی کنند. حتی بعضی محققان به این نتیجه رسیدند استرس مالی در بین زوج‌هایی که مشکل مالی ندارند از زوج‌هایی که واقعا مشکل مالی دارند می‌تواند بیشتر باشد. از این رو "ایدئولوژی مادی" در تفسیر اینکه وضعیت مالی زوج چگونه است تاثیر دارد و تنش مالی بین زوج‌هایی که بنیه اقتصادی قوی دارند، اما نگاهی مادی گرا، بیش از کسانی است که وضعیت مالی ضعیف تری دارند.

در سال ۲۰۱۱ پروفسور جیسون کرول، استاد دانشگاه بریگم یانگ در ایالت یوتا در تحقیقی به این موضوع پرداخت آیا اختلاف یک زوج در نگاه مادی گرایانه به کیفیت زناشویی لطمه می‌زند یا خود مادی گرایی به این رابطه آسیب می‌زند.

نتیجه این بود که هم زن و هم شوهری که نگاه مادی به زندگی دارند در مقایسه با آن‌ها که ندارند، کیفیت رابطه شان در تمام جنبه‌های یک رابطه پایین‌تر است.

آن‌ها رضایتشان از زندگی پایین است، دیگران برایشان کم‌تر اهمیت دارند، خودشیفه‌تر هستند، در رابطه مهارت زیادی ندارند و تعامل منفی بیش‌تری با هم دارند؛ و نتیجه دیگر این بود که حتی اگر یکی از طرفین (فرقی نمی‌کند زن یا شوهر) نگاهی مادی به زندگی داشته باشد، کیفیت رابطه و رضایت از زندگی به نسبت زن و شوهر‌های غیر مادی پایین‌تر است.