رویداد۲۴ هدی کاشانیان: هرساله در ماه مبارک رمضان، بساط افطار و شیرینی‌های زولبیا و بامیه داغ است. خیلی از افراد بعد از باز کردن افطار بنا بر تمایل خود همراه چای شیرینی زولبیا یا بامیه را میخورند. اما امروزه بسیاری از پزشکان خوردن این دو شیرینی محبوب را برای ماه مبارک و بعد از افطار مضر میدانند، چراکه در فرآیند پخت زولبیا و بامیه از روغن چندبار بهره می‌برند و با دمای بسیار بالا استفاده می‌شود و همین موضوع سلامت مصرف‌کنندگان این شرینی را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. از این‌رو، اگر علاقه به مصرف زولبیا و بامیه دارید حتی الامکان از نوع مرغوب زولبیا و بامیه استفاده کنید.
حتما دقت کرده‌اید که برخی از زولبیا بامیه‌های موجود در قنادی‌ها رنگ تیره تری نسبت به باقی زولبیا بامیه‌ها دارند و این تیرگی رنگ همان علامتی است که شما را باید مجبور به نخریدن آن‌ها شود. متخصصات تغذیه و سلامت توصیه می‌کنند به هیچ وجه زولبیا بامیه‌های تیره رنگ را خریداری و مصرف نکنید به این دلیل که آن‌ها به شکل بهداشتی طبخ نشده‌اند حاوی ذرات سوخته و مواد مضرر برای سلامت بدن هستند.
قند موجود در زولبیا و بامیه بسیار بالا است و حاوی قند ساده است که به سرعت شکسته شده و وارد سلول‌های بدن می‌شود در نتیجه باعث افزایش ناگهانی قند خون و انسولین در بدن می‌شود. در تهییه زولبیا و بامیه از روغن جامد حاوی اسید‌های چرب با ترانس بالا استفاده شده که مصرف آن باعث گرفتگی عروق، بیماری‌های قلبی، بالا رفتن قند خون، بالا رفتن چربی و فشار خون و در نهایت سکته قلبی می‌شود.
هنوز بسیاری از قنادی‌ها برای سرخ کردن زولبیا و بامیه از روغن جامد استفاده می‌کنند. روغن نباتی جامد به علت داشتن مقادیر بالای اسید‌های چرب اشباع عامل مهمی در بروز بیماری‌های قلبی عروقی به شمار می‌آید. کالری بالای زولبیا و بامیه به علت داشتن قند و روغن فراوان زمینه‌ساز چاقی و اضافه وزن است. از طرفی این ماده موجب سیری زودرس، کاهش اشتها و حذف وعده اصلی می‌شود. به همین دلیل فرد نمی‌تواند دیگر مواد مورد نیاز بدن خود را تامین کند، زیرا سیر شده و تمایل به غذا نخواهد داشت. این امر موجب کمبود‌های تغذیه‌ای بویژه ریزمغذی‌ها نیز می‌شود. چربی موجود در این شیرینی نیز زیاد است و همین موضوع سبب کندی تخلیه معده می‌شود که برای سلامت مضر است. مصرف زیاد زولبیا و بامیه برای سلامت مضر است و در یک لحظه میزان زیادی از کالری، چربی و قند را وارد بدن می‌کند. البته اگر مصرف این ماده غذایی در حد مناسبی باشد مشکلی نیست، ولی در ایران استفاده از این ماده در ماه رمضان بسیار زیاد است.
زولبیا و بامیه انرژی زیادی را به بدن وارد می‌کند و دارای قند و چربی بالا می‌باشد بنابراین استفاده از زولبیا و بامیه ارزش غذایی اندکی دارد. همچنین حرارت دادن به نشاسته سبب از بین رفتن مواد غذایی آن شده، لذا مصرف زولبیا و بامیه به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود. مصرف زولبیا و بامیه موجب سیری زودرس، کاهش اشتها و حذف وعده اصلی می‌شود بنابراین فرد نمی‌تواند دیگر مواد مورد نیاز بدن خود را تامین کند، زیرا سیر شده و تمایل به غذا نخواهد داشت و به همین علت مواد مورد نیاز بدن تامین نشده و فرد با کمبود‌های تغذیه‌ای بویژه ریزمغذی‌ها مواجه می‌شود.
به دلیل فاصله زمانی زیاد بین اولین و آخرین وعده غذایی در ایام روزه داری، گلیکوژن کبد (منبع ذخیره قندی) مصرف می‌شود و فرد ولع زیادی برای خوردن شیرینی پیدا می‌کند و متاسفانه به دلیل باور غلطی که در جامعه وجود دارد. افراد در مصرف زولبیا و بامیه که مملو از قند‌های تصفیه شده و چربی‌های اشباع هستند و ممکن است در اثر جوشیدن، مواد سمی در آن‌ها ایجاد شده است، افراط می‌کنند. روزه‌داران با خوردن مقدار زیادی از زولبیا و بامیه اجر روزه را از نظر جسمی و روحی از بین می‌برند و بعد از ماه مبارک رمضان دچار چاقی و افزایش وزن می‌شوند.
در ماه رمضان گذشتن از زولبیا و بامیه‌های ماه رمضان کار بسیار سختی است. با وجود خطراتی که برای آن بیان کردیم، اگر باز هم به خرید و مصرف آن‌ها اصرار دارید، حداقل توصیه‌های زیر را جدی بگیرید:
۱- هرگز زولبیا و بامیه‌های سوخته، قهوه‌ای رنگ یا مانده را نخرید.
۲- زولبیا و بامیه‌های روباز را نخرید، چون در معرض آلاینده‌های هوا هستند.
۳- زولبیا و بامیه سبب تشنگی می‌شوند و نیاز به آب را به صورت غیرطبیعی افزایش می‌دهند. سعی کنید به اندازه مصرف کنید.
۴- در وعده سحری زولبیا و بامیه نخورید، چون قندخون را به صورت ناگهانی افزایش می‌دهند و بعد از مدت کمی افت می‌کنند که سبب گرسنگی زودرس در ساعات ابتدایی روزه می‌شود.
۵- برای تامین قندخون در هنگام افطار از خرما وکشمش به جای زولبیا و بامیه استفاده کنید.
۶- از نگهداری طولانی مدت زولبیا و بامیه در منزل خودداری کنید.
۷- هرگز زولبیا و بامیه را در معرض نور خورشید و پشت شیشه قرار ندهید.