رویداد۲۴فاینشنال تایمز اخیرا از مذاکرات محرمانه ایران و آمریکا در عمان خبر داده است. این رسانه اعلام کرده که محور مذاکرات این دو کشور بر سر دریای سرخ و حملات حوثی ها است و امریکا از ایران خواسته تا با نفوذی که در یمن دارد، از آنها بخواهد که حملات به کشتی ها در دریای سرخ را پایان دهند. این رسانه همچنین گفته که عمانی ها میان دو گروه در رفت و آمد هستند تا آنها به طور مسقتیم باهم گفتگو نکنند.
حشمت الله فلاحت پیشه کارشناس سیاست خارجی و رئیس سابق کمیسیون امنیت ملی درباره مذاکرات محرمانه ایران و آمریکا در عمان، میگوید که این مذاکرات هیج دستاوردی برای ایران ندارد و ایران صرفا پای میز مذاکره ای نشسته که دستور کار آمریکا است نه ایران. بخش های مهمی از این گفتگو را درادامه میخوانید:
*۸ ماه قبل از انتخابات ریاست جمهوی امریکا، مذاکرات نیم بند تهران واشنگتن در مسقط بیشتر در راستای حل مشکلات بایدن صورت میگیرد نه رفع مشکلات ایران.به هر حال دو طرف فرصتهای تنشزدایی را از دست دادند، به ویژه ایران به اذعان تلویحی و دیرهنگام وزیرخارجه فرصت احیای برجام را به نوعی فدای جنگ اوکراین کردند و حتی میز مسقط که یک زمانی شکل گرفته بود و نقش میز قرمز برای کاهش تنش را بازی میکرد، این میز را هم سال گذشته به تعطیلی کشاندند.
*الان مباحثی که شکل میگیرد، عمدتا طرح مباحث آمریکا است. آقای بایدن میداند در زمینه مسائل داخلی ۲ رقابت اصلی با ترامپ دارد؛ موضوع مسائل اقتصادی و مسائل مرزها. در موضوع اقتصادی وضعیت قابل رقابتی دارد، اما درباره مرزهای آمریکا به شدت تحت فشار است. اما در زمینه سیاست خارجی از اوکراین تا فلسطین و افغانستان، در موضع ضعف قرار دارد و ترامپ هم در سخنرانیهایش بر نقاط ضعف بایدن تاکید میکند.
*در همچین شرایطی، طرحی که شکل گرفته است، طرح دغدغههای موردی آمریکا در مسقط و درخواست از ایران برای رفع این دغدغهها است. مثلا مسائلی مانند نقش حوثیها در دریای سرخ و حتی ادعاهایی درباره صادرات موشکهای بالستیک ایران که به روسیه شکل میگیرد، در این قالب مطرح میشود؛ به نظرم امتیاز خاصی هم عاید ایران نشده است.
*به عنوان مثال نمیتوان تداوم تعلیق تحریمهای ایران در قبال ۱۰ میلیارد دلار پول بلوکه شده ایران در عراق را امیتاز و دستاورد مسقط دانست. به هرحال آنچه که شکل گرفت توافقی میان آمریکا و عراق بود. یعنی عراقیها برای تداوم واردات انرژی از ایران، نیازمند مجوز آمریکا هستند و آمریکا هم در قالب ساز و کار مختص خودشان، از سال ۲۰۱۸ میلادی یعنی دوران ترامپ، عملا این بخش از تحریمها را تعلیق میکنند تا بتوانند پول ایران را در برخی از کشورهای جنوب خلیج فارس، منتقل کند و ایران هم از این منابع برای خرید کالاهای غیرتحریمی استفاده کند.
*لذا به نظرم برای دولتی که مذاکره با آمریکا را به یک تابو تبدیل کرده، الان شتاب برای رفتن به میز مذاکرهای که هدف آن رفع دغدغههای انتخاباتی بایدن است، در راستای منافع ملی کشور ارزیابی نمیشود. مگر اینکه طرفین به یک سازوکار کلانی برسند که در این ساز و کار دغدغههای ایران رفع شود، جنگ افروزی صهیونیستها و تلاش آنها برای کشاندن جنگ به سمت ایران از بین برود، ایران به این توان برسد که تحریم هایش برداشته شود و....
*من معتقدم بایدن به حدی از لحاظ انتخاباتی در موضع ضعف قرار دارد، که اگر ایران بخواهد با یک دستور کار قوی در مذاکرات حاضر شود، حتی ۸ ماه قبل از انتخابات، امکان امتیازگیری از بایدن وجود دارد. ولی به نظرم به هرحال به رغم برخی از شعارهای انتخاباتی که دولت در سیاست خارجی مطرح میکند، متاسفانه در مذاکراتی که در آمریکا دنبال میکند، این دستور کار آمریکا است، نه دستور کار ایران.