رویداد۲۴ نازنین خودی دراقتصاد ۲۴نوشت: روند قیمت‌ها در بازار خودرو با هر بار جهش ارزی شتاب بیشتری می‌گیرد. این بار هم از این قاعده مستثنی نبود و با عبور دلار از مرز ۶۵ هزار تومان بازار خودرو واکنش نشان داد. رشد ۴۰ میلیونی قیمت پراید به عنوان خودرویی که تولید آن دیگر متوقف شده و یکی از بدنام‌ترین‌های بازار از لحاظ کیفیت است، شاید دماسنج خوبی برای آنچه در جریان است، باشد.
رشد دلار اگرچه سبب شد تا شرکت سایپا نیز برنامه ویژه خود برای ثبت نام خودرو در عید فطررا لغو کند، اما آنچه بازار خودرو هنوز از آن رنج می‌برد نه رشد افسارگسیخته دلار بلکه عرضه محدود خودروست، عاملی که به دلیل انحصار در بازار مشکلات زنجیره‌وار دیگری چون افت شدید کیفیت را از خودروهای تولیدی تا مونتاژی موجب شده است. «سعید موتمنی» رئیس سابق اتحادیه فروشندگان خودرو ادامه این رویه را تنها به منزله هدررفت منابع مالی کشور توصیف می‌کند.
سعید موتمنی در گفتگو با اقتصاد ۲۴ می‌گوید: خودرو در کشور ما به خاطر محدودیت عرضه به کالایی سرمایه‌ای تبدیل شده است. قیمت کالای سرمایه‌ای بستگی زیادی به نرخ تورم دارد و وقتی این نرخ بالا رونده است، معلوم است که خودرو هم گران می‌شود. برای اینکه این کالای سرمایه‌ای به مصرفی تبدیل شود چاره‌ای جز افزایش عرضه نداریم. اگر خودرو به صورت انبوه وارد کشور شود و عرضه رشد کند، فاصله قیمتی بازار با قیمت اصلی خودرو هم کاهش می‌یابد. در حال حاضر با بررسی بازار خودرو می‌بینیم که خودروهای وارداتی ۵-۶ برابر قیمت جهانی به دست مشتری می‌رسد. حتی خودروهای داخلی هم ۵۰ تا ۸۰ درصد بین قیمت کارخانه و بازار اختلاف دارد. همه این‌ها به خاطر محدودیت عرضه بوده است نه محدودیت ارز.
به گفته سعید موتمنی در سال گذشته عزمی برای واردات وجود نداشت، یعنی از بهمن سال ۱۴۰۱ که تعدادی خودرو پیش فروش کردند و قول دادند که اوایل سال ۱۴۰۲ این خودرو‌ها را تحویل بدهند، اما تحویلش به بعد از برج ۷ افتاد، آن هم به صورت محدود. امروز می‌بینیم که خودروهای مونتاژی که به صورت یومیه فاکتور می‌شود به این شدت قیمتش بالا نرفته است.
او توضیح می‌دهد: پرومکس را مثال می‌زنم آن موقع که این خودرو تازه تولید شده بود، در همین موقع سال ۴ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان بود، اما همین مدل الان با اینکه قیمت دلار ۶۵ هزار تومان است، ۳ میلیارد و ۱۳۰ تومان فروخته می‌شود. این مسئله نشان می‌دهد که اگر خودرو یومیه تولید و به بازار عرضه شود، اختلاف قیمت پیش نمی‌آید و قیمت‌ها نوسان ندارد؛ بنابراین می‌بینیم که قیمت خودرو اصلا ربطی به قیمت ارز ندارد. زمانی به قیمت ارز ربط دارد که شما یک ماه نیاز کالایی مصرفی به آن کالا را تامین کردید، ولی باز قیمت بالا می‌رود. در حال حاضر نباید ماشین ۱۰۰ میلیون تومانی، یک میلیارد به دست مشتری برسد.
نتیجه چنین شرایطی افت محسوس کیفیت خودروهای تولیدی است که حالا حتی به خودروهای وارداتی نیز سرایت کرده است. موتمنی در این باره می‌گوید: در حال حاضر با پیش فروش خودرو و تحویل آن پس از ماه‌ها، آن ماشین ممکن است رنگ شدگی داشته و یا دارای ایراد باشد. وقتی مشتری کسی است که از آن خودرو نمی‌خواهد استفاده کند و صرفا برای فروختن آن ثبت نام کرده، هرجور باشد تحویل می‌گیرد و می‌آید در بازار می‌فروشد.
او با یادآوری اینکه کیفیت خودروهای ایرانی پایین است، ادامه می‌دهد: یک خودرو از برند‌های خوشنام آسیایی مثل کره و ژاپن ممکن است ۲۰۰ هزار کیلومتر راه برود و احتیاج به تعویض قطعه پیدا نکند، اما خودروهای تولیدی داخل ما سر ۳ هزار تا ۵ هزار کیلومتر احتیاج به قطعه پیدا می‌کند. این برمی‌گردد که ما در این چند ساله افت کیفیت شدیدی در رنگ، تزئینات، بدنه و قطعات موتوری داشتیم. حتی خودروهای مونتاژی که الان در ایران مونتاژ می‌شود و به دست مشتری می‌رسد از کیفیت مناسبی برخوردار نیستند. خریدار حقیقتا بابت نگهداری خودرو باید هزینه بیشتری پرداخت کند. اگر اجازه می‌دادند خودرو با تعرفه پایین وارد کشور شود، ما این مشکلات را نداشتیم.
به باور رئیس سابق اتحادیه فروشندگان خودرو، با این رویه چه در مورد خودروهای داخلی و چه در مورد خودروهای مونتاژی، ما تنها منابع ملی را هدر می‌دهیم. در مورد خودروهای داخلی ما روزی ۱۲۰ لیتر مصرف بنزین داریم، یعنی کشور به طور روزانه ۳۰ تا ۴۰ میلیون لیتر به خاطر بی کیفیتی خودرو‌ها اضافه می‌سوزاند.
به گفته وی، از طرف دیگر خودروهای وارداتی در ۵ سال گذشته یک بار به تعمیرگاه مراجعه نکرده‌اند، اما این خودروهای چینی سر ۳ هزار کیلومتر یا ۵ هزار کیلومتر احتیاج به قطعه داشتند. این احتیاج به قطعه، ارزبری دارد، چرا که باید این قطعه را بخرید و وارد کنید. خب این چه منطقی است؟ از اول ماشین خوب وارد کنید.
موتمنی در ادامه می‌افزاید: در این مسیر مصرف‌کننده واقعا اذیت می‌شود. بروید نمایندگی کیا، هیوندا، تویوتا و یا بنز را ببینید. می‌بینید چه تعداد ماشین در نوبت خوابیده که مثلا خودرو تعمیر کنند. به یکی از این نمایندگی‌های چینی بروید هر دو هفته سه هفته وقت می‌دهند. تازه وقتی خراب می‌شود، جنس قطعه اش نیست که همان را تعویض کنند به مشتری بدهند. باید قطعه را سفارش بدهند تا وارد شود.
طبق اظهارات این فعال بازار خودرو، با خرید ماشین‌های چینی مشتری واقعا اذیت می‌شود چرا که دو بار مجبور است پول بدهد. یکبار وقتی که باید ماه‌ها در صف بایستد تا هزینه آن را پرداخت کند تا بعد از ماه‌ها خودرویی تحویل بگیرد، یک بار هم زمانی که مجبور است بعد از یکی دو ماه دوباره مراجعه کند که این قطعه فلان جایش ایراد دارد.