سرطان کلیه چیست؟

رویداد۲۴ سیما صابری: سرطان کلیه زمانی اتفاق می‌افتد که سلول‌های یک یا هر دو کلیه شروع به رشد خارج از کنترل کنند. در نهایت سلول‌ها به توده‌ای به نام تومور تبدیل می‌شوند. با پیشرفت سرطان، ممکن است سرطان به سایر قسمت‌های بدن گسترش یابد. این مقاله به سرطان کلیه، انواع، علائم و علل آن می‌پردازد. همچنین چگونگی تشخیص و درمان سرطان کلیه را بررسی می‌کنیم. 

آناتومی و عملکرد کلیه چیست؟

کلیه‌ها دو اندام لوبیایی شکل هستند. هر کدام به اندازه یک مشت کوچک است. آن‌ها در پشت اندام‌های شکمی در دو طرف ستون فقرات قرار دارند. برخی افراد فقط یک کلیه دارند. این می‌تواند در نتیجه یک نقص مادرزادی یا بیماری رخ دهد. تنها با یک کلیه می‌توان به خوبی زندگی کرد، تا زمانی که کلیه عملکرد خوبی داشته باشد.

کلیه‌های شما مواد معدنی، نمک و آب اضافی را به شکل ادرار از خون خارج می‌کنند. کلیه‌ها هر روز تقریباً ۵۰ گالن خون را فیلتر می‌کنند و حدود دو لیتر ادرار تولید می‌کنند. ادرار از لوله‌هایی به نام حالب به مثانه منتقل می‌شود و تا زمانی که ادرار کنید در آنجا نگهداری می‌شود.

بیشتر بخوانید: درمان سریع درد سنگ کلیه

واحد‌های فیلتر کننده در کلیه‌ها نفرون نامیده می‌شوند. بیش از یک میلیون واحد از این واحد‌ها در هر کلیه وجود دارد. در داخل نفرون، ساختاری به نام گلومرول به عنوان فیلتر عمل می‌کند. ساختار دیگری به نام توبول مواد زائد را حذف می‌کند و مواد مهم را به جریان خون شما برمی گرداند

انواع سرطان کلیه

انواع مختلفی از سرطان کلیه وجود دارد که در ادامه به آن اشاره می‌کنیم:

کارسینوم سلول کلیه

کارسنیوم سلول کلیه شایع‌ترین شکل سرطان کلیه است. حدود ۸۵ درصد موارد ابتلا به سرطان کلیه را این نوع از سرطان کلیه تشکیل می‌دهد.

کارسینوم سلول انتقالی

حدود ۵ تا ۱۰ درصد از سرطان‌های کلیه، کارسینوم سلول انتقالی هستند. این‌ها از همان نوع سلول‌های درگیر در سرطان مثانه به وجود می‌آیند. کارسینوم سلول انتقالی بیشتر شبیه سرطان مثانه است تا کارسینوم سلول کلیوی.

تومور ویلم

تومور ویلم سرطانی است که معمولا در دوران کودکی ایجاد می‌شود. در میان سرطان‌های دوران کودکی، نسبتاً شایع است.

سارکوم کلیه

سارکوم کلیه یک تومور نادر است که اغلب در بافت همبند کلیه شروع می‌شود.

از آنجایی که کارسینوم سلول کلیه شایع‌ترین نوع است، بیشتر اطلاعات زیر به این نوع مربوط می‌شود. به نظر می‌رسد که کارسینوم سلول کلیوی از لوله‌های نفرون ایجاد می‌شود.

علائم سرطان کلیه

علائم سرطان کلیه معمولاً تا زمانی که بیماری پیشرفت نکرده است ظاهر نمی‌شود. هنگامی که علائم رخ می‌دهد، ممکن است شامل موارد زیر باشد:

خون در ادرار

خستگی

یک توده در پهلو یا پایین کمر (توده پهلو)

درد در پهلو یا پایین کمر (ناحیه پهلو)

تب

فشار خون بالا

کاهش وزن ناخواسته

علائم سرطان کلیه

علل دقیق سرطان کلیه هنوز شناخته نشده است. با این حال، محققان چندین عامل خطر برای سرطان کلیه را شناسایی کرده اند. برخی از این موارد عبارتند از:

سن

خطر ابتلا به سرطان کلیه با افزایش سن افزایش می‌یابد. بیشتر کارسینوم‌های سلول کلیوی در افراد بالای ۴۰ سال رخ می‌دهد. تومور ویلم در کودکان شایع‌تر است.

جنسیت

سرطان کلیه در مردان بیشتر از زنان است.

نژاد

سرطان کلیه در سیاه پوستان و بومیان آمریکا کمی شایع‌تر است.

سیگار کشیدن

افرادی که سیگار می‌کشند خطر ابتلا به سرطان کلیه را افزایش می‌دهند.

شغل

قرار گرفتن در محل کار با مواد خاصی مانند آزبست و بنزن خطر ابتلا به سرطان کلیه را افزایش می‌دهد.

سابقه خانوادگی

سابقه خانوادگی سرطان کلیه یا برخی از سندرم‌های ژنتیکی خطر را افزایش می‌دهد.

داروها

استفاده از برخی داروها، مانند مسدود کننده‌های کانال کلسیم، می‌تواند خطر سرطان کلیه را افزایش دهد.

سرطان کلیه چگونه تشخیص داده می‌شود؟

از نظر تاریخی، شایع‌ترین علائم سرطان کلیه عبارتند از:

درد پهلو (درد در پهلو و کمر)

یک توده شکمی

خون در ادرار

کم خونی

امروزه سرطان کلیه اغلب در طی آزمایشات تصویربرداری برای وضعیت دیگری مانند اشعه ایکس، سی تی اسکن یا MRI کشف می‌شود. هنگامی که پزشک به سرطان کلیه مشکوک شود، می‌توان از سی تی اسکن برای بررسی کلیه‌ها استفاده کرد. این آزمایش چندین تصویر اشعه ایکس را در یک تصویر سه بعدی از ساختار‌های داخلی بدن ترکیب می‌کند. ممکن است شامل یک ماده حاجب داخل وریدی باشد، رنگی که ساختار‌های داخلی را در تصاویر بهتر نشان می‌دهد. همچنین می‌تواند به تشخیص سرطان از کیست‌های غیر سرطانی کمک کند.

سی تی اسکن می‌تواند هم برای تشخیص و هم برای مرحله بندی سرطان کلیه استفاده شود. مرحله بندی فرآیند تعیین میزان بزرگی تومور و گسترش آن است. برخی از افراد نمی‌توانند سی تی انجام دهند. این امر می‌تواند به دلیل حساسیت به مواد حاجب یا عملکرد ضعیف کلیه باشد. افرادی که نمی‌توانند سی تی اسکن انجام دهند در عوض MRI دریافت می‌کنند. ام آر آی از تصویربرداری مغناطیسی به جای اشعه ایکس استفاده می‌کند. اگر تصور شود که تومور به ورید‌های نزدیک کلیه‌ها گسترش یافته است، ام آر آی نیز مفید است.

بیوپسی به آسیب شناسان اجازه می‌دهد تا سلول‌های سرطانی را زیر میکروسکوپ جستجو کنند. این امر می‌تواند در هدایت درمان با درمان‌های هدفمند بسیار مفید باشد. نمونه‌ها معمولاً در طول عمل جراحی برای درمان سرطان به جای فرآیند تشخیصی به دست می‌آیند. برخلاف بسیاری از تومورها، بیوپسی برای تشخیص سرطان کلیه همیشه لازم نیست. اگر سرطان یافت شود، ممکن است نیاز به انجام آزمایش‌های بیشتری برای بررسی سرایت به بافت‌ها یا اندام‌های مجاور باشد. سرطان کلیه با اندازه گیری اندازه تومور در ساختار‌های کلیه مرحله بندی می‌شود. 

مراحل سرطان کلیه

تومور‌های مرحله اول بیش از ۷ سانتی متر عرض ندارند و به کلیه محدود می‌شوند.

تومور‌های مرحله دوم بزرگتر هستند، اما همچنان در کلیه محصور هستند.

تومور‌های مرحله سوم به بافت‌ها یا رگ‌های خونی مجاور گسترش یافته‌اند.

تومور‌های مرحله چهارم به خارج از پوشش خارجی کلیه گسترش یافته‌اند و همچنین می‌توانند به اندام‌های مجاور سرایت کنند.

گزینه‌های درمان

سرطان کلیه تا حدودی منحصر به فرد است. زیرا ممکن است جراحی حتی با تومور‌های پیشرفته نیز انجام شود. همچنین ممکن است از درمان‌های هدفمند و دارو‌های ایمونوتراپی استفاده شود. شیمی درمانی و پرتودرمانی نقش کمتری نسبت به سایر درمان‌ها دارد.درمان سرطان کلیه به مرحله بیماری و بسیاری از عوامل دیگر بستگی دارد. به عنوان مثال، سلامت عمومی و محل سرطان در کلیه به تصمیم گیری در مورد درمان کمک می‌کند. اکثر افراد مبتلا به سرطان کلیه نوعی جراحی را انجام می‌دهند. کسانی که سرطان کلیه در مراحل اولیه دارند بهترین کاندید برای جراحی هستند. سرطان کلیه، با این حال، یکی از معدود تومور‌های جامد است که در آن جراحی ممکن است حتی برای بیماری متاستاتیک پیشرفته (مرحله ۴) مفید باشد.

جراحی درمان انتخابی برای اکثر سرطان‌های کلیه است. اگرچه برای برخی از بیماران ممکن است دشوار باشد. افراد بسیار مسن یا کسانی که دارای چندین بیماری جدی هستند ممکن است نتوانند جراحی را تحمل کنند. در این موارد، درمان‌هایی مانند کرایوسرجری (انجماد)، یا فرسایش با فرکانس رادیویی (سوزاندن)، ممکن است گزینه‌های مناسبی باشند. چندین داروی درمان هدفمند برای استفاده در برخی از افراد مبتلا به سرطان کلیه پیشرفته تایید شده است. این دارو‌ها مانع رشد و گسترش سلول‌های بدخیم می‌شوند. پزشکان این کار را با دخالت مستقیم در مسیری که در رشد سرطان نقش دارد، انجام می‌دهند. همچنین ممکن است از رشد عروق خونی مورد نیاز برای تامین مواد مغذی تومور جلوگیری کنند.

عوارض جانبی این دارو‌ها با عوارض شیمی درمانی متفاوت است. این دارو‌ها نیز اغلب بهتر تحمل می‌شوند. ایمونوتراپی که به عنوان درمان بیولوژیک نیز شناخته می‌شود، با تحریک سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با سلول‌های سرطانی عمل می‌کند. چند دسته مختلف از این دارو‌ها برای سرطان کلیه موثر هستند. همچنین آزمایشات بالینی زیادی در حال انجام است. این کارآزمایی‌ها به دنبال درمان‌های جدیدتر یا بهتر برای درمان سرطان کلیه هستند. برخی از این کارآزمایی‌ها اکنون درمان‌هایی را ارائه می‌کنند که احتمالاً نتایج را بهبود می‌بخشد.

به خاطر داشته باشید که هر درمانی که در حال حاضر برای سرطان وجود دارد، زمانی در یک کارآزمایی بالینی مورد مطالعه قرار گرفته است. در این زمان، درمان‌ها و میزان بقای سرطان کلیه در حال بهبود است. پرتودرمانی معمولاً به عنوان درمان سرطان کلیه استفاده نمی‌شود. ممکن است به صورت تسکین دهنده برای تسکین ناراحتی که ممکن است هنگام گسترش سرطان رخ دهد استفاده شود. شیمی درمانی تنها اثر محدودی بر روی برخی از سرطان‌های کلیه دارد، اگرچه در برابر سرطان سلول‌های انتقالی و تومور ویلم موثرتر است. مراقبت تسکینی مراقبتی است که بر درمان علائم سرطان و بهبود کیفیت زندگی تمرکز دارد. این بسیار مهم است، حتی برای افرادی که تومور‌های مرحله اولیه دارند که احتمالاً درمان می‌شوند.

کلام پایانی

انواع مختلفی از سرطان کلیه وجود دارد. شایع‌ترین کارسینوم سلول کلیه است. علائم سرطان کلیه می‌تواند شامل خون در ادرار، درد در پهلو یا کمر و کاهش وزن ناخواسته باشد. سرطان کلیه گاهی اوقات در طول اسکن تصویربرداری برای شرایط دیگر یافت می‌شود. سرطان کلیه اغلب با جراحی حتی در مراحل بعدی درمان می‌شود. همچنین ممکن است با دارو‌های درمانی هدفمند درمان شود.