رویداد۲۴ مهدی توفیقی: عدم روشن شدن خودرو یکی از مشکلات رایجی است که تقریباً همه رانندگان حتی یکبار در زندگی خود با آن مواجه شده‌اند. اکثر افراد پس از مواجهه با این مشکل معمولاً فوراً به باتری خودرو اشاره می‌کنند و آن را به عنوان عامل مشکل می‌پندارند. اما در واقع، عدم روشن شدن خودرو ممکن است دلایل دیگری نیز داشته باشد.
وقتی خودرو روشن نمی‌شود، اولین چیزی که به ذهن راننده می‌رسد، باتری است. باتری یکی از قطعات مصرفی خودرو است و همانند بسیاری از قطعات دیگر، دارای عمر مفیدی است که معمولاً حدود دو سال می‌باشد. البته، عوامل متعددی وجود دارد که بر عملکرد باتری و تحمل دینام در طول عمر آن تأثیر می‌گذارند. لازم به ذکر است که در صورت خرابی باتری، خودرو روشن نخواهد شد. با این حال، بهتر است باتری را به‌صورت خودسرانه تعویض ننمایید. در ابتدا، به یک تعمیرگاه مراجعه کنید تا تعمیرکار مشکل را بررسی کند و در صورت لزوم، باتری را تعویض کند.
استارت یکی از قطعات پرکاربرد و حیاتی در خودرو است که برای روشن کردن آن استفاده می‌شود. استارت از اجزای گوناگونی تشکیل شده است که با همکاری و هماهنگی، دنده فلایویل خودرو را درگیر می‌کنند و از طریق سنسور میل لنگ، آوانس جرقه را به کامپیوتر گزارش می‌دهند. اجزای استارت شامل زغال سنگ، مکانیزم اتوماتیک، آرمچر، چرخ دنده، چنگال، بوش و پوسته بیرونی هستند. هنگامی که درایور کلید را به وضعیت روشن تغییر می‌دهد، برق از طریق باتری به استارت رسیده و زغال سنگ را به آرمچر می‌رساند. سپس آرمچر دنده را چرخانده و خودرو را روشن می‌کند. در صورتی که استارت خودرو از کار افتد، این فرآیند تغذیه نامناسب می‌شود و این مشکل می‌تواند علت عدم روشن شدن خودرو شما باشد.
دینام خودرو نقش مهمی در راه‌اندازی خودرو دارد. دینام وظیفه شارژ کردن باتری را بر عهده دارد. در واقع، دینام با چرخاندن مکانیزم‌های داخلی خود، انرژی مکانیکی را به انرژی الکتریکی تبدیل کرده و با استفاده از دیودها، جریان الکتریکی را تولید می‌کند. این جریان الکتریکی سپس به باتری منتقل شده و باتری را شارژ می‌کند.
دینام خودرو از قطعات مختلفی تشکیل شده است که شامل زغال، آفتامات (کموتاتور)، آرمچر، بالشتک، دیود، یاتاقان و پوسته می‌شود. این اجزا با همکاری و هماهنگی کار می‌کنند تا بتوانند باتری را شارژ کنند. هرگونه نقص یا خرابی در این اجزا می‌تواند منجر به عدم شارژ صحیح باتری شود.
بنابراین، اگر دینام خودرو باتری را به درستی شارژ نکند یا در فرآیند شارژ مشکلی ایجاد شود، باتری دچار دشارژ می‌شود. این باعث می‌شود باتری خالی شده و در نتیجه خودرو روشن نشود. به همین دلیل، خالی شدن باتری یکی از علل رایج عدم روشن شدن خودرو است.
برای راه‌اندازی یک خودرو، نیاز به یک سوئیچ داریم. یک سوئیچ از یک مغزی کلید و چندین رشته سیم تشکیل شده است. مغز سوئیچ سه حالت بسته (خاموش)، کلید باز و استارت دارد. در حالت بسته، سوئیچ هیچ عملکرد خاصی انجام نمی‌دهد. اما در حالت کلید باز، برق به بخش‌های مختلفی از خودرو مانند صفحه کنترل، قطعات موتور و ... می‌رسد. آخرین مرحله راه‌اندازی خودرو، وقوع استارت است. در این مرحله، ولتاژ مثبت ۱۲ ولت به صورت خودکار از سوئیچ به استارت می‌رسد و موتور خودرو را راه‌اندازی می‌کند. در صورت وجود نقص یا خرابی در کلید، سوئیچ یا سیم‌کشی، خودرو روشن نخواهد شد.
یکی از دلایل روشن نشدن خودرو معیوب بودن سوئیچ است. اگر می‌خواهید بدانید که آیا مشکل از سوئیچ است، سوئیچ را باز بگذارید و در حالت استارت کامل نباشید. اگر باتری سالم است و چراغ‌های هشدار روشن نمی‌شوند، سوئیچ مشکل دارد.
خودرو‌ها معمولاً دارای چندین جعبه فیوز مجزا هستند. وقتی کاپوت را باز می‌کنید، یکی از این جعبه‌های فیوز را در سمت راست بالای موتور مشاهده می‌کنید. این جعبه حاوی فیوز‌های مختلفی است. همچنین، جعبه فیوز دیگری در نزدیکی ECU یا کامپیوتر مرکزی خودرو قرار دارد؛ و همچنین یک جعبه فیوز داخل کابینه، معمولاً زیر فرمان سمت چپ در داشبورد قرار دارد.
سوختن یکی از فیوز‌ها یا شل شدن اتصالات جعبه فیوز می‌تواند عملکرد بخشی از خودرو را تحت تأثیر قرار دهد. در صورتی که یکی از فیوز‌ها به استارت خودرو وصل شود، برق به قسمت استارت نخواهد رسید و استارت کار نمی‌کند. تعویض فیوز کاری ساده است، اما بررسی و عیب یابی فیوز مربوطه و بررسی سلامت آن کاری تخصصی است و باید توسط یک مکانیک انجام شود.
پمپ بنزین خودرو نیز مانند سایر قطعات، به مرور زمان ممکن است فرسوده و خراب شود. با سوختن این قطعه، بنزین مورد نیاز برای احتراق به موتور نمی‌رسد و خودرو روشن نمی‌شود. در این شرایط، ماشین ممکن است استارت بزند، اما روشن نشود. در این صورت، توصیه می‌شود برای بررسی وضعیت، با یک تکنسین متخصص تماس بگیرید. اما اگر اطلاعات اولیه‌ای در مورد خودروی خود دارید و با قطعات موتور آشنا هستید، می‌توانید با انجام تست، از آسیب دیدن پمپ بنزین خودروتان مطمئن شوید.
برای تست سلامت پمپ بنزین، در مرحله اول، سوئیچ را بچرخانید و ماشین را در حالت آماده برای استارت قرار دهید. در این صورت، اگر به دقت گوش دهید، ممکن است صدای خاص پمپ بنزین را از زیر شنوایی کنید. سپس، برای چند ثانیه صندلی عقب را گوش کنید. اگر هیچ صدایی از پمپ بنزین شنیده نشد، سوئیچ را ببندید و کاپوت را باز کنید. سپس، شلنگ بنزین را از پشت ریل بنزین جدا کرده و در یک بطری قرار دهید. سپس، سوئیچ را بچرخانید و ماشین را روشن کنید. اگر پمپ بنزین شما سالم باشد، بنزین باید از طریق شیلنگ در بطری ریخته شود.
با انجام این تست، می‌توانید به میزانی که خود می‌توانید، وضعیت پمپ بنزین خودرو را بررسی کنید. با این حال، توصیه می‌شود برای تعمیرات و عیب‌یابی دقیق‌تر، یک تکنسین متخصص را مشاوره کنید.