رویداد ۲۴ | «۰۳.۰۳.۰۳» تاریخ جذابی است برای کسانی که زندگی خود را اسیر دست اعداد کرده‌اند؛ کسانی که طی سال‌های گذشته و حتی در زمان اوج کرونا در ۹۹.۰۹.۰۹ هم بیخیالِ رقم زدن اتفاقات مهم زندگی خود در یک تاریخ رُند نشدند و باعث شکل‌گیری صف سزارین در بیمارستان‌ها شده یا کار و کاسبی محضر‌های عقد و ازدواج را رونق بخشیدند. اما حالا بعد از حدود سه سال آیا می‌توانند بگویند زندگی آن‌ها با کسانی که ۹۹.۹.۸ ازدواج کردند یا بچه‌دار شدند، چه فرقی دارد؟
موکول کردن کار‌ها و اتفاقات مهم زندگی به تاریخ‌های رُند به رسم نانوشته این روز‌ها تبدیل شده است. رسمی که گاهی پافشاری بر انجام آن می‌تواند عوارض جبران ناپذیری مانند تولد نوزادان ناقص الخلقه را به دنبال داشته باشد.
بیشتر بخوانید: مرگ در تاریخ لاکچریِ ۰۲/۰۲/۰۲/؛ آیا زایمان در تاریخ‌های لاکچری پدیده‌ای جهانی است؟
هرچند باتوجه به اطلاع‌رسانی‌ها و فرهنگسازی‌های صورت گرفته در سالیان اخیر از خیل طرفداران تولد‌های تقویمی تا حدی کاسته شده است، اما همچنان تمایل به انجام کار‌های مهم دیگر زندگی در تاریخ‌های رند از بین نرفته است. اما این میل به رُند بودن تاریخ‌های مهم زندگی از کجا می‌آید؟
دکتر محمد رحیمی - جامعه‌شناس و استاد دانشگاه، درباره تمایل افراد به ارجاع اتفاقات مهم زندگی خود مانند ازدواج، زایمان و... به تاریخ‌های رُند، گفت: تخیل جامعه‌شناسی می‌گوید انتخاب‌ها و تصمیمات مهم افراد در زندگی روزمره از ارزش‌ها و سرمایه اجتماعی و فرهنگی آن‌ها ناشی می‌شود. افرادی که تاریخ‌های رند برای آن‌ها مهم است، دارای ارزش‌های سطحی و برخودار از سرمایه اجتماعی - فرهنگی پایین هستند. این افراد کمتر کتاب می‌خوانند، در محافل علمی، ادبی و هنری حضور پیدا نمی‌کنند، مصرف فرهنگی پایینی دارند و بیشتر تمایل دارند از طریق نماد‌های منزلتی همچون خودروی لاکچری، ویلای لاکچری، کالا‌های لاکچری خود از دیگران متمایز کنند.
وی افزود: به اعتقاد بنده سبک زندگی این افراد در شرایط بیمارگونه و به هم ریختگی اجتماعی شکل گرفته است که نیازمند آسیب‌شناسی است. آنچه که باید به آن توجه کنیم این است که ارزش‌های افراد در خلاء شکل نمی‌گیرد، بلکه محصول جامعه و شرایط اجتماعیِ زیست جهان آنهاست. شرایط اجتماعی که افراد در آن زیست می‌کنند انتخاب‌ها و تصمیمات آن‌ها را تعیین می‌کند.
رحیمی تاکید کرد: زمانی که در جامعه ارزش‌های مادی در اولویت باشد و ارزش‌های غیرمادی مورد توجه قرار نگیرد، افراد به سمت معیار‌های مادی تفاخر همچون تاریخ‌های لاکچری می‌روند. به عنوان مثال زمانی که افرادی که کار‌های هنری، علمی و ادبی انجام می‌دهند در جامعه دیده نمی‌شوند و در حاشیه هستند و بلاعکس افرادی که دارای پنت‌هاوس لاکچری و خودرو‌های لاکچری و ... هستند بیشتر مورد توجه هستند، افراد به دنبال این ارزش‌ها می‌روند.
او درباره نقش فرهنگ و جامعه در بروز چنین پدیده‌ای، توضیح داد: ما غالباً تصور می‌کنیم این یک مسأله ذهنی و روانشناختی است و به دنبال ریشه‌های روانی این پدیده هستیم؛ در حالیکه این جامعه و فرهنگ است که انسان‌ها و سبک زندگی‌شان را شکل و جهت می‌دهد. رفتار‌های بهنجار و نابهنجار ناشی از زمینه‌های فرهنگی و شرایط اجتماعی است که افراد در آن زیست می‌کنند.
این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه جامعه‌پذیری یا اجتماعی شدن مقوله مهمی در فرآیند شکل‌گیری ارزش‌ها و نگرش‌های افراد است، بیان کرد: به اعتقاد بنده ما در نهاد‌های اجتماعی، چون خانواده، نظام آموزشی، رسانه‌ها و ... درست اجتماعی نشده‌ایم و الگوی زیست بهنجار را فرا نگرفته‌ایم. اجتماعی شدن فرآیندی است که شیوه‌های زندگی در جامعه را به انسان می‌آموزد، به او شخصیت می‌دهد و انتخاب‌ها و کنش‌های او را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
او ادامه داد: قطعا اگر مادرانی که در بیمارستان‌های اکثرا خصوصی برای زایمان صف می‌کشند، فرآیند اجتماعی شدن را درست طی کنند، از نتایج این زایمان‌ها و به دنیا آمدن نوزادان نارس آگاه شوند، هیچگاه جان نوزاد خود را فقط به‌خاطر یک تاریخ در شناسنامه به خطر نمی‌اندازند و با عدم دخالت در زمان زایمان، اجازه می‌دهند جنین رشد طبیعی خود را طی کند.
این جامعه‌شناس با تاکید بر اینکه فرهنگ‌سازی نقش مهمی در کاهش رفتار‌های نابهنجار دارد، گفت: افراد از طریق آموزش، اجتماعی می‌شوند و رفتار‌های غلط از طریق آموزش غلط در افراد نهادینه می‌شود. به اعتقاد بنده یکی از دلایل گرایش افراد به تاریخ‌های رند این است که این سبک زندگی بیشتر در رسانه‌های اجتماعی بویژه شبکه‌های اجتماعی مجازی اشاعه داده می‌شود. زمانیکه در این رسانه‌های مجازی، جشن‌های لاکچری در تاریخ‌های لاکچری، زایمان‌ها در اتاق عمل‌ها و تاریخ‌های لاکچری وایرال می‌شود و بازیدد میلیونی پیدا می‌کند، افراد به این الگو‌های عمل گرایش پیدا می‌کنند تا مورد توجه قرار گیرند؛ بنابراین هر چقدر بتوانیم از طریق رسانه‌ها به افراد الگو‌های زیست بهنجار را آموزش دهیم، می‌توانیم امیدوار به کم رنگ شدن این قبیل رفتا‌ها باشیم.
او در پاسخ به این سوال که آیا آدم‌ها به دنبال این هستند که با استفاده از اعداد، معنا و مفهوم مضاعفی به اتفاقات بدهند؟، بیان کرد: تری ایگلتون در کتاب «معنای زندگی» معتقد است در این دنیا نیازمند یافتن معانی مشترک هستیم. یافتن معنایی برای زندگی، شاید مهم‌ترین کاری باشد که هر انسانی در طول عمرش می‌تواند انجام دهد. یکی از دلایلی که تاریخ‌های رند نظیر تاریخ تولد رند، تاریخ عقد و عروسی رند و یا حتی شماره موبایل رند، شماره پلاک رند و … برای انسان‌ها تبدیل به ارزش شده این است که معنای زندگی در نگاه و تفسیر انسان جامعه مدرن دچار تغییرات شگرفی شده است.
رحیمی ادامه داد: منظور از معنای زندگی این است که افراد چه تفسیری از زندگی دارند و چگونه با آن مواجه می‌شوند. به نظر می‌رسد انسان مدرن به جای پرداختن به معنای زندگی، از احساس بی‌معنایی به چیز‌های دیگری مانند تاریخ‌های رند پناه می‌برد. اما بدترین وضعیت در جریان تغییرات اجتماعی برای یک جامعه، وضعیت گذار است. گذار از سنت به مدرنیته مسائل خاص خودش را دارد. افراد از یک‌سو پیوند‌های سنتی خود را دارند و از سوی دیگر با تحولات مدرنیته مواجه هستند. در این تناقض اجتماعی با تغییرات ارزشی مواجه می‌شویم و یک سری از ارزش‌های اجتماعی جدیدی پدیدار می‌شوند. در این مرحله (وضعیت گذار) جامعه‌پذیری ضرورت دارد. افراد باید در نهاد‌های آموزشی یاد بگیرند، چگونه با چالش‌ها مواجه شوند، چگونه سبک زندگی خود را مدیریت و به درک صحیحی از معنای زندگی برسند.