رویداد۲۴ سیما صابری: هنگامی که فردی دچار زوال عقل در پیری می‌شود، اغلب در خواب و خوب و راحت دچار مشکل است. البته افراد مبتلا به زوال عقل می‌توانند اقداماتی را برای مدیریت بهبود خواب خود و استراحت بیشتر انجام دهند. استراحت بیشتر می‌تواند منجر به تصادفات و زمین خوردن‌های کمتر و در کل خلق و خوی بهتری برای افراد سن بالا شود. در این مطلب به این می‌پردازیم که چرا زوال عقل بر خواب تأثیر می‌گذارد و چه کاری می‌توان در مورد آن انجام داد.
کیفیت خواب اغلب در افراد ۵۵ ساله و بالاتر کاهش می‌یابد و زوال عقل می‌تواند شرایط را بدتر کند. زوال عقل نحوه عملکرد مغز و نحوه تنظیم خواب را تغییر می‌دهد. بیشتر بزرگسالان به ۷ تا ۸ ساعت خواب در شبانه روز نیاز دارند، اما پیری می‌تواند خوابیدن را دشوار کند یا ممکن است فرد در زمان نامناسبی بیش از حد بخوابد. زوال عقل با ساعت بدن شما تداخل می‌کند، ساعتی که خواب شما را بر اساس میزان نور طبیعی موجود و فعالیت‌های معمول روزانه شما تنظیم می‌کند. زوال عقل همچنین شما را نسبت به فشار خواب، یعنی نیاز به خواب بعد از بیدار شدن، کمتر حساس می‌کند. ساعت بدن و فشار خواب شما معمولاً برای کمک به خواب خوب و منظم با هم کار می‌کنند. اما در زوال عقل، این عملکرد‌ها درست کار نمی‌کنند و مشکلات خواب اتفاق می‌افتد.
اینکه چگونه زوال عقل بر خواب شما تأثیر می‌گذارد می‌تواند به نوع زوال عقل شما بستگی داشته باشد. برخی از انواع رایج زوال عقل مرتبط با اختلالات خواب عبارتند از:
بیماری آلزایمر
زوال عقل لوی (LBD)، از جمله زوال عقل بیماری پارکینسون
زوال عقل فرونتومپورال (FTD)
زوال عقل عروقی
بر اساس یک بررسی در سال ۲۰۲۳، اختلالات خواب در افراد مبتلا به LBD شایع‌ترین بوده و حدود نیمی از آن‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در مقابل، حدود یک سوم افراد مبتلا به FTD یا زوال عقل عروقی و یک چهارم افراد مبتلا به آلزایمر، اختلالات خواب را گزارش کردند. این تحقیقات زوال عقل‌های فوق را با چندین اختلال خواب مرتبط می‌داند، از جمله:
خواب‌آلودگی مفرط در طول روز
بیخوابی
تنفس اختلال خواب، مانند آپنه انسدادی خواب
اختلال رفتار خواب حرکت سریع چشم (REM).
سندرم پا‌های بی قرار
توهمات
خواب‌آلودگی در طول روز در میان افراد مسن، به‌ویژه افراد مبتلا به انواع خاصی از زوال عقل، رایج است. افراد مبتلا به LBD بیش از دو برابر بیشتر از افراد مبتلا به آلزایمر یا FTD در معرض خواب آلودگی در طول روز هستند. خواب آلودگی بیش از حد در روز اغلب به دلیل خواب ضعیف شبانه است. علاوه بر این، خواب‌آلودگی در طول روز می‌تواند باعث شود افراد مبتلا به این شرایط چرت‌های بیشتری در طول روز داشته باشند و خواب شبانه را سخت‌تر کند.
توصیه‌های متخصص برای مدیریت خواب آلودگی در طول روز عبارتند از:
فعالیت بدنی در روز
مصرف مکمل ملاتونین
تنظیم دارو
افراد مبتلا به زوال عقل اغلب بی خوابی را تجربه می‌کنند که یک اختلال خواب رایج است و باعث می‌شود به خواب رفتن، خواب بدون وقفه یا هر دو سخت شود. بی خوابی می‌تواند شما را مضطرب، تحریک پذیر، افسرده یا دچار کمبود انرژی کند. همچنین می‌تواند تمرکز را سخت کند.
علل بی خوابی در افراد مبتلا به زوال عقل عبارتند از:
سایر نگرانی‌های سلامتی، مانند مشکلات تنفسی یا ادراری
شرایط سلامت روان مانند افسردگی یا اضطراب
درد
عوارض جانبی دارو
پزشکان می‌توانند سعی کنند علت اصلی بی خوابی را بیابند و درمان کنند. آن‌ها همچنین موارد زیر را توصیه می‌کنند:
ملاتونین
دارو‌هایی مانند ترازودون یا میرتازاپین (رمرون)
نور درمانی
اجتناب از کافئین و الکل
اجتناب از چرت زدن در طول روز
فعالیت بدنی در روز
دانشمندان تخمین می‌زنند که ۷۰ تا ۸۰ درصد افراد مبتلا به زوال عقل دارای آپنه خواب هستند، وضعیتی که در آن تنفس شما در طول خواب برای زمان کوتاهی متوقف می‌شود. به نظر می‌رسد آپنه خواب نیز با پیشرفت زوال عقل بدتر می‌شود. همچنین می‌تواند به بی خوابی و خواب آلودگی در طول روز کمک کند.
بیشتر بخوانید: چرا کابوس‌های پریشان می‌بینیم؟
مدیریت آپنه خواب معمولاً شامل استفاده از دستگاه فشار مثبت مداوم راه هوایی (CPAP) است. طبق تحقیقات سال ۲۰۲۳، علاوه بر بهبود خلق و خو و خواب، CPAP ممکن است شناخت را در افراد مبتلا به زوال عقل نیز بهبود بخشد.
REM مرحله‌ای از خواب است که معمولاً رویاپردازی در آن رخ می‌دهد. خواب کافی کلید احساس آرامش است. در اختلال رفتاری خواب REM (RBD)، ماهیچه‌های شما آنطور که باید شل نمی‌شوند و می‌توانید حرکات رویا‌های خود را انجام دهید، از جمله لرزیدن، مشت زدن یا لگد زدن.
RBD نادر است و حدود ۱ درصد از افراد را تحت تأثیر قرار می‌دهد. اما این امر در افراد مبتلا به زوال عقل، به ویژه LBD بسیار رایج‌تر است.
به گزارش رویداد۲۴ علاوه بر مصرف ملاتونین، محافظت از اتاقی که در آن می‌خوابید می‌تواند مفید باشد. کارشناسان همچنین توصیه می‌کنند از مصرف دارو‌های ضد افسردگی، کافئین و شکلات اجتناب کنید. همچنین ممکن است پزشک کلونازپام (کلونوپین) را تجویز کند.
نکاتی برای خواب بهتر با زوال عقل:
-شرایط زمینه‌ای را درمان کنید.
-درگیر فعالیت‌های سرگرم کننده باشید.
-نور طبیعی زیادی دریافت کنید.
-برای استراحت بهتر در شب در روز فعال باشید.
-از کافئین، سیگار و الکل دوری کنید.
-نزدیک به پایان روز، زمان استفاده از صفحه نمایش را کاهش دهید.
-عادات خواب خوب (که بهداشت خواب نیز نامیده می‌شود) را انجام دهید.
غروب آفتاب یا "سندرم غروب آفتاب" نام گروهی از علائم است که برخی از افراد مبتلا به زوال عقل را در اواخر بعد از ظهر و تا شب تحت تاثیر قرار می‌دهند. محققان نمی‌دانند چه چیزی باعث آن می‌شود، اما احتمالاً با تغییرات مرتبط با زوال عقل در مغز مرتبط است. سندرم Sundowner می‌تواند باعث عصبانیت، فریاد زدن، انجام یا گفتن چیز‌های نامناسب یا بروز آشفتگی شود، معمولاً در عصر یا بعد از آن در فرد شود.
علائم غروب آفتاب عبارتند از:
گیجی
تحریک پذیری
بیقراری
توهمات
بیخوابی
قدم زدن
سرگردان
فریاد زدن
بهترین راه برای مدیریت سندروم غروب آفتاب، یافتن و درمان علت اصلی، تمرین عادات خوب خواب و برنامه ریزی برای آن است. پزشکان موارد زیر را پیشنهاد می‌کنند:
-قرار‌های مهم را برای اوایل روز برنامه ریزی کنید.
-از ایجاد یک برنامه بیش از حد کامل خودداری کنید.
-یک محیط آرام ایجاد کنید.
-اوایل عصر را آرامش بخش کنید.
-ناهار را سنگین‌تر و شام را سبک‌تر کنید.
-قدم بزنید.
کم خوابی می‌تواند با زوال عقل ارتباط داشته باشد. یک مطالعه در سال ۲۰۲۳ نشان داد که بزرگسالان بالای ۶۵ سال مبتلا به بی خوابی ۵۱ درصد بیشتر در معرض خطر ابتلا به زوال عقل هستند.