نگاه ارتباط با یك كشور قدرتمند توحیدی نیست

رویداد۲۴- آملی لاریجانی ساماندهی فکر، عمل و روح انسان را منوط به داشتن نگاه توحیدی دانست و تصریح کرد: نگاه توحیدی به فکر، عمل ، روح و حرفه انسان سامان می دهد؛ چرا که نگاه ما را به حرفه و کارمان تغییر می دهد.

آملی لاریجانی در سومین هم اندیشی اساتید بسیجی دانشگاه های علوم پزشکی سراسر کشور که صبح امروز در مجتمع فرهنگی- آموزشی آدینه برگزار شد، اظهار کرد: خداوند را به دلیل توفیق حضور در این جلسه گرامی و محفل نورانی و در محضر پزشکان بسیجی شاکرم و امیدوارم قلوب ما را به انوار محبت و معرفت خود منور گرداند.

رئیس دستگاه قضا ضمن قدردانی از دکتر رئیس زاده، مسئول بسیج جامعه پزشکی به تبیین بحث نگاه توحیدی در ساحت های مختلف زندگی انسان پرداخت و گفت: نگاه توحیدی در همه ساحت های زندگی فردی، اجتماعی  و حرفه ای ما دخالت می کند و آثار عجیبی دارد. زندگی امروزین ما و حیات بشر در روزگار ما با کثرت های زیادی همراه شده است که این کثرت ها موجب غفلت هستند و هر چه دنیا به سوی امکانات جدید سیر می کند، کثرت ها نیز بیشتر می شود که گاهی انسان را از حیات معنوی دور کرده  و به سمت بی دینی حرکت می کند و گاهی در خودِ ساحتِ دین، کثرت ها اثر می گذارد و انسان متدین غفلت پیدا می کند.

آیت الله آملی لاریجانی افزود:  اگر چه پیشرفت انسان در علم و ساحت های تفکری و علوم اجتماعی فرصت های زیادی به وجود آورده است، ولی این فرصت ها غفلت های جدیدی را به همراه داشته است و این چیزی است که ما مشاهده می کنیم.

رئیس قوه قضاییه با بیان اینکه نگاه سبب سوزِ توحیدی نکته ای است که می تواند حجاب این غفلت ها را بدرد، توضیح داد: ما در حیات ایمانی خودمان معتقداتی را قبول داریم؛ اما این قبول داشتن چقدر در ذهن، روح و عمل ما متجلی است؟ این موضوع وابسته به این است که چقدر غفلت ها و زنگارها را کنار زده ایم.

آیت الله آملی لاریجانی ساماندهی فکر، عمل و روح انسان را منوط به داشتن نگاه توحیدی دانست و تصریح کرد: نگاه توحیدی به فکر، عمل ، روح و حرفه انسان سامان می دهد؛ چرا که نگاه ما را به حرفه تغییر می دهد.  

رئیس قوه قضائیه با بیان اینکه نگاه توحیدی عزت آور است، به آیه ای از قرآن اشاره کرد و ادامه داد: "وَلِلَّهِ العِزَّةُ وَلِرَسولِهِ وَلِلمُؤمِنين" با نگاه توحیدی انسان اینگونه عالم را می بیند.

رئیس دستگاه قضا به تبیین نگاه توحیدی پرداخت و توضیح داد: می توان گفت که ریشه و اصل این است که انسان به حقیقت مطلقی که مبدا همه حقایق درعوالم مختلف است، توجه داشته باشد؛ صفت مطلقی که همه قدرت ها و همه وجود به او قائم است و همه حرکات از ناحیه اوست.

آیت الله آملی لاریجانی با قرائت فراز یا "يَا مَنْ كُلُّ شَيْ ءٍ قَائِمٌ بِه" در "دعای جوشن کبیر" گفت: در این فراز از دعا و همچنین در آیات قرآن این حقیقت که همه چیز به خداوند قائم است و از او منشاء می گیرد و سلطان حقیقی اوست، وجود دارد.

رئیس قوه قضائیه اظهار کرد: اگر در آیه شریفه "قُلِ اللَّهُمَّ مَالِكَ الْمُلْكِ تُؤْتِی الْمُلْكَ مَن تَشَاء" که در برگیرنده این است که خداوند مالک تمام ملک و مالکیتش حقیقی است نه اعتباری، از صمیم قلب نگاه کنیم، نگاه های امروز ما تغییر می کند. 

رئیس دستگاه قضا آنگاه به قرائت فرازهایی از دعای جوشن کبیر که به قائم بودن خداوند به همه چیز اختصاص دارد، پرداخت و ادامه داد: "يَا مَنْ كُلُّ شَيْ ءٍ هَالِكٌ إِلا وَجْهَهُ" این فراز از دعا به معنای این است ای کسی که همه اشیاء معدوم اند، الا وجه؛ یعنی آنچه هست، ظهور حق است و این مقتضای این آیه شریفه از سوره حدید است که می فرماید:"هُوَ الْأَوَّلُ وَالْآخِرُ وَالظَّاهِرُ وَالْبَاطِنُ وَهُوَ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیم" که مصداق یک نگاه توحیدی است.

آیت الله آملی لاریجانی با بیان اینکه در قرآن نگاه توحیدی موج می زند، گفت: همه چیز ملک خداوند به معنای حقیقی است. این نگاه توحیدی که در قرآن و در کلام امیر المومنین(ع) موج می زند، این است که حقیقت خداوند، بلاحد است که هیچ حدی آن را محدود نمی کند.

رئیس قوه قضائیه در تفسیر بلاحد بودن حقیقت خداوند اظهار کرد: بلاحدی یعنی این که وجود نامحدود، جایی برای موجودات دیگر نمی گذارد. به مرحوم آقا سید قاضی طباطبایی که اهل معرفت بود، عرض کردند که معرفت لفظی که معروف است و اهل معنا از آن صحبت می کنند، آیا در قرآن آمده است که ایشان فرمودند: در کدام آیه نیامده است؟ یعنی اگر لوازم آیات قرآنی را اخذ کنیم، همه ما را به این نقطه می رساند که یک حقیقت متعالی و بی حد که همه قدرت ها و سلطنت ها به او منتهی می شود، در آن وجود دارد؛ منتها اِشکال در این است که نگاه ما این نیست.

رئیس دستگاه قضا آیه الکرسی و آیه نور را سرشار از نگاه توحیدی دانست و افزود:"اللَّهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ مَثَلُ نُورِهِ کَمِشْکَاةٍ فِیهَا مِصْبَاحٌ الْمِصْبَاحُ فِی زُجَاجَةٍ الزُّجَاجَةُ کَأَنَّهَا کَوْکَبٌ دُرِّیٌّ یُوقَدُ مِن شَجَرَةٍ مُّبَارَکَةٍ زَیْتُونِةٍ لَّا شَرْقِیَّةٍ وَلَا غَرْبِیَّةٍ یَکَادُ زَیْتُهَا یُضِیءُ وَلَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نَارٌ نُّورٌ عَلَی نُورٍ یَهْدِی اللَّهُ لِنُورِهِ مَن یَشَاءُ وَیَضْرِبُ اللَّهُ الْأَمْثَالَ لِلنَّاسِ وَاللَّهُ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیم". این آیه که بزرگان اهل معنا آثار و خواص عجیبی برای آن قائل هستند، عنوان می کند خداوند نور سماوات و ارض است.

آیت الله آملی لاریجانی در تفسیر کلمه نور در این آیه بیان داشت: در قرآنی که سراسر حقیقت است و باطل در آن راه ندارد، آیا نور می تواند پیدا نباشد؟ در این قرآن خداوند نور آسمان ها و زمین عنوان شده است و چرا ما این نور را که خود ظاهر چیزهای دیگر است، نمی بینیم و به آن توجه نمی کنیم؟

رئیس قوه قضائیه اظهار کرد: برادارن و خواهران گرامی! ما به دست خودمان کاری کرده ایم که ذهنمان و فکرمان و دغدغه هایمان و آنچه را که کسب کرده ایم، زنگار قلبهایمان شده است. 

وی ادامه داد: این افراد در روز قیامت از خداوند خود در حجاب هستند. 

ایت الله آملی لاریجانی بر ضرورت توجه به نگاه توحیدی تاكید و تصریح كرد: سخن این است كه خداوند خودش را در قرآن اینطور ترسیم و تصویر می كند. در كلمات پیامبر، در كلمات امیر المومنین (ع) و در تعالیم ائمه اطهار( ع) اینگونه حق متعال را عرضه می كنند و فلسفه نیز همین را می گوید.

رئیس دستگاه قضا ادامه داد: مقتضای ادله اثبات واجب، خصوصا در مبانی اصالت وجود، همین حقیقت است .

وی ترسیم نگاه توحیدی در زندگی را بسیار لازم و ضروری تلقی كرد و با تاكید بر اینكه این نگاه باید در همه ساحت های زندگی انسان وجود داشته باشد، افزود:  ما صبح از خواب برمی خیزیم و نگاهی به این حقیقت نداریم، مشغول كار می شویم و باز هم نگاه به این حقیقت نداریم و همینطور تا شب كه می خوابیم، باز خیالات متشتت به ذهن آدمی می آید   و نمازمان نیز نماز نیست.

رئیس قوه قضاییه با اشاره به این بیت از "گلشن راز" که می فرماید: "تو تا خود را بکلی در نبازی/ نمازت کی شود هرگز نمازی"، تصریح كرد: نگاه توحیدی زندگی انسان را عوض می كند و در همه جا اثر خود را می گذارد. 

وی به تاثیر نگاه توحیدی در ساحت سیاسی پرداخت و گفت: امام خمینی (ره) كه همه ما به ایشان مدیون هستیم، شخصی با این نگاه توحیدی بود و اگر زمانی فرمود "آمریكا هیچ غلطی نمی تواند بكند"، واقعا تعارف نبود .

آیت االه آملی لاریجانی به ویژگی های یك انسان موحد كه نگاه توحیدی دارد، پرداخت و خاطرنشان كرد: یك انسان موحد وقتی در قبال بمباران ها، تحریم ها و شیطنت ها به قدرت الهی مستظهر است، اینها را چیزی نمی بیند و صبر و توانایی و قدرت و اقتدار ناشی از همین است.

وی به بیان روایتی پرداخت و گفت: در این روایت كه از ابابصیر و به نقل از امام صادق(ع)  در "اصول كافی" آمده ، از امام(ع) سوال می شود كه حدِّ یقین چیست؟ امام فرمودند: حدِّ یقین این است كه با خدا و در كنار حق متعال از هیچ چیز نترسی.

رئیس دستگاه قضا بر ضرورت تسری  این نگاه به سیاست خارجی ما تاكید كرد و گفت: این نگاه كسانی كه تمام همّ و ذهن و فكرشان این است كه با یك كشور قدرتمند ارتباط بگیرند و فكر می كنند تمام مشكلات اینگونه حل می شود، نگاه توحیدی نیست.

وی ادامه داد: ما نمی گوییم دیپلماسی نداشته باشیم، چراكه حق متعال تكلیف كرده است به انسان ها كه اسباب آنچه را كه می خواهند، فراهم كنند؛ اما نگاه توحیدی نگاه استقلالی به اسباب ندارد و نگاه اینكه این اسباب نتایج را خلق می كند، نگاه توحیدی نیست.

آیت الله آملی لاریجانی در ادامه با قرائت آیاتی از سوره مبارکه نمل افزود: خداوند می فرماید:"يَا مُوسَى إِنَّهُ أَنَااللَّهُ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ وَأَلْقِ عَصَاكَ فَلَمَّا رَآهَا تَهْتَزُّ كَأَنَّهَا جَانٌّ وَلَّى مُدْبِرًا وَلَمْ يُعَقِّبْ يَا مُوسَى لَا تَخَفْ إِنِّي لَا يَخَافُ لَدَيَّ الْمُرْسَلُونَ". در این آیات خداوند به حضرت موسی خطاب می کند: ای موسی من الله عزیزِ حکیم هستم. یا موسی لاتخف. ای موسی در نزد من مرسلون خوفی ندارند. بنابراین اگر حال انسان "حال لدیه" شد، یعنی "حال نزد خداوند" شد، در آنجا خوفی وجود ندارد.

وی با اشاره به روایتی در "توحید صدوق" گفت：در باب اول آن آمده است که عده ای نزد پیامبر آمده بودند و پیامبر فرمود شما چه کسانی هستید. گفتند ما مومنون هستیم. پیامبر فرمود علامت ایمان شما چیست؟ گفتند شناخت خداوند و تسلیم و رضا به قضای او. بنابراین وقتی انسان حالش "تسلیمِ الیِ الله" شد و رضا به قضای الهی داشت، اگر انسان "لَا يَخَافُ لَدَيَّ الْمُرْسَلُونَ" شد، اینگونه می شود و احساس قرب و اتکا و انس به خداوند برای او حاصل می شود. 

رئیس دستگاه قضا گفت：در آیه دیگری خداوند می فرماید: عزت با خداست و همه عزت از آن خداست؛ چون عزت پیامبر و مومنین نیز منتسب به عزت خداست و در روایت معتبری از امام صادق(ع ) آمده است.： خداوندِ تبارک و تعالی همه چیز را -بجز اظلال خود- به مومن تفویض کرده است و در روایت دیگری امام(ع) می فرماید： مگر گوش نسپردی به این آیه شریفه و بعد می افزاید： مومن شایسته است و باید که عزیز باشد و ذلیل نباشد. خداوند مومن را با اسلام و ایمانش عزت می بخشد. اگر کسی به محتوای اسلام عمل کند و نگاه محض توحیدی داشته باشد،"لَا يَخَافُ لَدَيَّ الْمُرْسَلُونَ" است.

وی با تاکید بر اینکه نگاه توحیدی در همه ساحت های حیات انسانی موثر است، گفت： این نگاه در زندگی شخصی، اجتماعی، سیاسی و در  اشتغال و حرفه موثر است. این نگاه توحیدی نگاه ما را به بیماری که نزد ما مراجعه می کند و پاداش هایی که توقع داریم و اخلاق حرفه ای تغییر می دهد و اثر آن در پزشکی بسیار زیاد است. وقتی نگاه توحیدی داشته باشیم، بیماری که به ما مراجعه می کند، او را یک مخلوق حق می بینیم. وقتی مراجعه می کند با نگاه خودمان به حق متعال عرض می کنیم که مخلوق توست که در نزد او هستم.

وی گفت： اگر منصوب سلطان متدین و یا فرزند حاکم مسلمین مشکلی داشته باشد، نگاه ما به آن فرزند چگونه است؟ در اینجا نگاه ما متفاوت است. پس در نظر داشته باشیم بیماری که به پزشک مراجعه می کند، مخلوق و منتسب به سلطان حقیقی است. در اینجا گویی در هر قدمی به حق تعالی عرض می کنیم این بنده توست و من موظفم هر چه از من بر بیاید، برای عرض ادب به ساحت شما انجام دهم. در اینجا داستان خیلی فرق می کند.

آیت الله آملی لاریجانی تصریح کرد： با نگاه توحیدی ما ابزار و وسیله ای برای خدمت رسانی به مخلوقین حق تعالی هستیم و با این کار بستری برای تجلی رحمت خداوند فراهم می کنیم. ما بستر و استعدادی برای ظهور حق هستیم. فعل و کار ما در واقع ظهور قدرت ها و استعدادهایی است که خداوند اعطا کرده است و این تاثیری عجیب در نگاه به خودمان و پاداش هایی که توقع داریم، می گذارد. وقتی کسی به ما مراجعه می کند و ما مبلغی را طی قرارداد نانوشته از او می گیریم که پاداش ما می شود، ممکن است خدای نکرده توجه یک پزشک بر این باشد. شاید در کشورهایی که مادی فکر می کنند، اینگونه باشد؛ برای شما طبیعتا اینگونه نیست. کمک رسانی به خلق، در منظر شما وجود دارد.

آیت الله آملی لاریجانی افزود: نگاه توحیدی ظهور پاداشش در عوالمی است که از این سنخ نیست. انسان موحد باور دارد که مسیر بی نهایتی جلوی روی خود دارد و با هر قدمی به موت نزدیک می شود و در نهج البلاغه، امام علی(ع) دائما این مسئله را به اصحاب خود توجه داده است و واقعیت غیر از این نیست؛ ما با هر نفسی به موت نزدیک می‌شویم و توجه نداریم. انسان از نگاه یک موحد با موت از بین نمی‌رود. انسان در عوالم خود سیر می‌کند و خود حقیقی اش به حیاتش ادامه می دهد؛ بنابراین توشه انسان همین خدمت هایی است که می‌کند. انسان اگر با این نگاه قدمی برای خدمت به خلق بردارد، چه آثار عجیبی برای او دارد.

وی تصریح کرد: همه ما با کوله بار خودمان و تنها بسوی حق تعالی می‌رویم و این جمعیت ها در آن عوالم از ما جدا می‌شود.  "دعای ابی حمزه" تعبیر زیبایی دارد مبنی بر اینکه آنوقتی که من عریان برانگیخته می‌شوم؛ در اینجا برانگیختگی معنایش عدم نیست؛ این خطاب قرآنی است به همه انسان ها که ای انسان ها همه بسوی حق تعالی با تلاش می روید؛ یعنی یکی از معارف بلند قرآنی این است که انسان ها همه بسوی حق تعالی سیر می کنند. آیات قرآنی بارها می گویند که برگشت انسان ها به سوی خداوند است و جزای ما همان اعمالی است که انجام دادیم و حقیقت عمل در باطن ما آثار خود را می گذارد و لایه های وجودی و کتابِ نفس ما باز می‌شود.

رئیس دستگاه قضا گفت:در روز قیامت کتابی برای انسان باز می‌شود و آنوقت خطاب می‌شود که انسان کتابت را بخوان و امروز خودت حسابگر خودت هستی. این آیات عجیب قرآنی است. مرحوم علامه طباطبایی می‌فرمایند: در اینجا حساب عبارت است از ظهور نتیجه. وقتی کتاب نفس انسان گشوده می‌شود، حساب انجام می‌گیرد و خود انسان حسابرسی می‌کند.

رئیس دستگاه قضا ادامه داد: پاداش کار پزشک را می‌شود اینگونه نگاه کرد که من با نگاه موحدانه کاری می‌کنم که آن کار عبارت است از خدمت به خلقی که به سلطان حقیقی منتسب است و خداوند آنها را دوست دارد و آنها نیز خداوند را دوست دارند. 

وی با بیان اینکه اخلاق پزشکی عالمی است که بحث و تاثیر مهمی در کار پزشکی دارد، گفت: اینکه بنیان ارزش‌های پزشکی از کجا می‌آیند، بحث فوق العاده فنی و نظری است. در واقع سیستم هایی که برای اخلاق پزشکی ترسیم می‌شود، هر کدام نیازمند یک بحث مهم و اخلاقی است. ما می گوییم لذتِ خدمت به خلق و ترحم به انسانی که مشکل دارند، قضایایی است که با اخلاقیات ارتباط دارند و در درجه اول هستند. 

آیت الله آملی لاریجانی خاطرنشان کرد: ما از نظر توحیدی در اینجا حرف داریم و حرفمان هم مربوط به فلسفه اخلاق است. برخی از نویسندگان غربی چهار ارزشِ توجه به منافع بیمار، عدم اضرار به بیمار، استقلال بیمار در انتخاب اینکه بخواهد درمان بشود یا خیر  و بحث عدالت را مطرح کرده اند؛ اما سوال اصلی اینجاست که ضامن اجرای اخلاقیات در جامعه چیست؟ اخلاق سکولار ضامن اجرا ندارد؛ مگر قوانین که آن قوانین هم اخلاق درست نمی کند. در واقع قانون الزام می کند. برخی از علما و فیلسوفانِ حقوق، بحث مهمی راه انداخته اند که آیا ما اخلاقیات را با قانون الزامی کنیم و برخی نیز می گویند این حرف ها معنا ندارد. 

وی با طرح این سوال که در عالم اخلاق ضمانت در کجا قرار دارد، تصریح کرد: اگر کسی عدالت و ایثار نمی کند، ضمانت اجرای آن کجاست؟ در عالم پزشکی این ضمانت کجاست؟ برخی از علمای ما می گفتند منشا و مبدا اخلاقیات مدح و ذم جامعه است؛ اما از نگاه توحیدی همه امور ضامن اخلاقیات است. اخلاقیات باطن ما را می‌سازد و کتاب نفس ما را می‌نویسد و از این عالم که رفتیم، همین کتاب پیش روی ما باز می‌شود. به ما با کارهایی که انجام داده ایم، جزا داده می شود؛ نه اینکه مثل آن را به ما بدهند؛ کسانی که اهل کار درست هستند، در آن عوالم حقیقی هر آنچه بخواهند برایشان حاضر است. مرحوم علامه طباطبایی می‌فرمایند: اینکه هر آنچه بخواهند برایشان حاضر است، اشاره به عواطف رحمت الهی دارد.

وی تصریح کرد: ضمانت اجرای اخلاقیات ما نگاه توحیدی است. حق متعال عوالم را برای انسان گشوده است و ما با هر قدمی که برمی داریم، وجود خودمان را می‌سازیم. اگر اهل ایثار و یا خدای نکرده اضرار به مردم یا حرام‌خوری یا حب دنیا باشیم، همانگونه وجودمان ساخته می‌شود.

رئیس دستگاه قضا ادامه داد: اگر کسی در این دنیا کور باشد، در آنجا هم کور است. هر چه در اینجا ساختیم، آنجا حاصل می‌شود. خلاصه عرض من این است که این نگاه توحیدی در سیستم‌های فکری، فلسفه و عرفان و ساختار حکومتی ما وجود دارد.

آیت الله آملی لاریجانی با بیان اینکه جمهوری اسلامی نظامی است مبتنی بر توحید گفت: اصل دوم قانون اساسی می‌گوید: این حکومت بر اساس لا اله الا الله است؛ یعنی بنیاد حکومت جمهوری اسلامی نگاه توحیدی است. نگاه توحیدی ساختار حکومت را تغییر می دهد و  زندگی شخصی، حرفه ای و اجتماعی و حیات سیاسی را نیز عوض می کند. من فکر می‌کنم یکی از محرومیت های ما عدم توجه به این مسئله است. امیدواریم که خداوند به همه ما این توجه را بدهد که روزی که از خواب برمی خیزیم، به حق متعال که همه جا ظاهر است، توجه داشته باشیم. 

رئیس دستگاه قضا ادامه داد: حق متعال می‌گوید من نور ظاهر و باطنم و ما بی توجهی می‌کنیم و در روز و شب در فکر دیگری هستیم. از خداوند می‌خواهم قلوب همه ما را به انوار معرفت و محبت و یاد خود زنده بدارد. یکی از روایات زیبا این است که تفکر درباره موت از افضل عبادات است؛ چون انسان‌ها را به این نگاه توحیدی متوجه و آنها را بیدار می‌کند.

وی در پایان خاطر نشان کرد: خداوند وجود پربرکت مقام معظم رهبری را از گزند همه حوادث مصون بدارد و طول عمر با عزت و سلامت و توفیق نصیب ایشان بگرداند و وجود شما فرهیختگان و عالمان بسیجی را محفوظ و موفق تر بدارد که سخنان و رفتار و اعمال شما برای مردم نمونه است و انشاء الله توفیق بیشتری نصیب شما گرداند.