رویداد۲۴ نازآفرین جمشیدی: شاید تاکنون نامی از گنبد نمکی نشنیده باشید و اگر هم شنیده باشید دقیقا ندانید چیست و در کجا قرار دارد. بد نیست بدانید این گنبدها یکی از زیباترین جاذبه‌های گردش‌گری‌اند و بسیار زیبا هستند. استان قم یکی از این گنبدها و البته بزرگترین آن را دارد. گنبد نمکی استان قم بزرگترین گنبد نمکی کشور ایران است و یکی از جاذبه‌های ژئوتوریسم (زمین گردشگری) کشور محسوب می‌شود.
باید بدانید این گنبد افزون‌بر جاذبه‌های گردشگری و زیبایی در زمینه درمانی هم اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد اما مهم‌ترین ارزش آن برای پژوهش‌های علمی در حوزه زمین‌شناسیست. شاید برایتان جالب باشد بدانید این گنبد و این لایه‌های زیبا چگونه به‌وجود آمده‌اند. این محل با حرکت لایه‌های بزرگ نمک‌های زیرزمینی و در طی ده‌ها میلیون سال تشکیل شده و به‌دلیل شکل و شمایلی که دارد گنبد نمکی نامیده می‌شود.
به گزارش رویداد۲۴ اصولا گنبد‌های نمکی که پدیده‌های طبیعی محسوب می‌شوند، در آب و هوایی بسیار گرم و تبخیر بالا شکل می‌گیرند. به جز گنبد نمکی مشهور قم، در استان سمنان و هرمزگان هم همچین پدیده‌ای را می‌توان دید.
عنصر موثر در شکل‌گیری این گنبدها دمای زیاد هوا و بارش‌های شدید فصلی که موجب سیلاب می‌شود است. هنگامی‌که باران قطع می‌شود و به‌علت بالا رفتن ناگهانی دوباره درجه حرارت، آب سریع بخار شده و سطوح زیبای نمک بر روی زمین شکل می‌گیرد. البته همان‌گونه‌که گفتیم میلیون‌ها سال طول می‌کشد تا لایه‌ها به چنین شکلی تبدیل شود.
برای بازدید از گنبد نمکی قم، پس از آنکه وارد استان قم شدید، به سمت روستای جعفریه باید حرکت کنید. برخی به جز گنبد نمکی قم یا طغرود آنجا را به نام گنبد جعفریه هم می‌شناسند. در کیلومتر هشت و نیم جاده قم به جعفریه در کمربندی باید به سمت جعفریه و جاده آن به مسیر خود ادامه دهید. دوباره و با طی کردن حدود هشت و نیم کیلومتر تابلو راهنمای سایت پاراگلایدر در نزدیکی دامشهر را که دیدید وارد جاده فرعی و خاکی گنبد نمکی می‌شوید.
پس از رسیدن به گنبد نمکی، تمام دیدتان را این گنبد عظیم جسته خواهد گرفت. یکی از اساسی‌ترین مشکلات برای بازدید از گنبد نمکی قم، جاده‌ای است که به این پدیده طبیعی منتهی می‌شود، زیرا که از امنیت زیادی، به خصوص در فصول سر و پر بارش سال برخوردار نیست.
پس در هنگام رانندگی به سمت گنبد نمکی قم، بسیار باید مراقب باشید. این جاده تقریبا هشت کیلومتر طول دارد. پس از آنکه به باتدا گنبد نمکی رسیدید، باید خودرو را پارک کنید. جاده سربالایی را می‌توان پیاده طی کرد. در انتهای این جاده به دریاچه خواهید رسید.
در هنگام سفر به استان قم و بازدید از گنبد نمکی زیبا آن یا نام دیگرش، طغرود، از کاروانسرای کوه نمک، بنایی تاریخی باقی مانده از سلسله سلجوقیان هم می‌توانید بازدید به عمل آورید. این بنای تاریخی هنوز هم مهمان می‌پذیرد و با قدم گذاشتن در آن حسی شبیه مسافران چند صد سال پیش به شما دست خواهد داد.
در طراحی این کاروانسرا عناصر معماری دوران سلسله سلجوقی مثل پلان چهار ایوانی و ضلع‌های مربعی را مشاهده می‌کنید. در بین هر کدام از ضلع‌های این کاروانسرا یک فرو‌رفتگی به شکل محراب وجود دارد. در کنار این محراب‌ها حجره‌های کوچکی دیده می‌شود. برای ساختن سقف در این کاروانسرا از آجر و برای دیواره‌های آن از سنگ استفاده شده است.
جالب است بدانید در گذشتههای دور در این مکان یک معدن نمک بسیار کاربردی و دیدنی وجود داشته است.
بیشتر بخوانید: بهترین جاذبه های گردشگری شیراز
نمک این معدن به علت نداشتن غلظت کافی بیشتر در صنایع غیر‌خوراکی استفاده می‌شد. این معدن بسیار کاربردی در طول سالیان دراز با برداشت غیر اصولی و غیر مجاز، باطله‌هایی مثل مارن قرمز و نمک مارن و گچ به‌وجود آمدند. پس از مدتی و با ریزش آن‌ها این معدن آسیب جدی دید و سپس تعطیل شد. به تازگی سازمان صنایع و معادن در این شهر قصد تغییر کاربری این معدن به جاذبه گردشگری را دارد.
در گنبد طغرود برنامه‌هایی برای جذب گردشگران از طریق ساختن مرکز نمک درمانی، هتل نمکی، مرکز تفریحی و توریستی هم وجود دارد.
همان‌گونه که پیش‌تر بیان شد، گنبد نمکی قم افزون‌بر اینکه یک جاذبه گردشگری و توریستی است، یک پدیده زمین شناسی هم به شمار می‌رود. توجه داشته باشید هر چیزی که در این مکان نابود شود پدیده‌ای با عمر شصت میلیون سال از بین رفته است.
ضخامت لایه‌های نمکی در گنبد طغرود، در برخی از نقاط به ۲۰ متر هم می‌رسد، در اینجا رعایت نکاتی مثل رها نکردن هیچ زباله و پس‌مانده‌ای از پوست میوه تا ته سیگار برای حفظ این زیبایی طبیعی ضروری است. به همین سبب و افزایش چشمگیر گردشگران و توریست‌های منطقه و احتمال آسیب به بافت طبیعی این گنبد‌های نمکی، صحبت‌هایی مبنی بر محدود کردن گردشگران برای بازدید از این جاذبه طبیعی مطرح شده است.