علائم اچ آی وی در دهان

رویداد۲۴ | سیما صابری: زخم‌های دهان که از طریق اچ‌آی‌وی (ویروس نقص ایمنی انسانی) ایجاد می‌شوند، شایع هستند و ۷۰ تا ۹۰ درصد افراد را در برخی از مراحل بیماری اچ‌آی‌وی تحت تأثیر قرار می‌دهند. این زخم‌ها به عنوان یک نشانه اولیه عفونت یا در پیشرفته‌ترین مرحله بیماری، به نام AIDS (سندرم نقص ایمنی اکتسابی) ایجاد می‌شوند.

این زخم‌ها در نتیجه ضعف سیستم ایمنی ایجاد می‌شوند که کنترل عفونت‌هایی مانند تبخال یا برفک دهان را سخت‌تر می‌کند. زخم‌ها را می‌توان مستقیماً درمان کرد، اما مدیریت HIV با دارو‌های ضد رتروویروسی می‌تواند سیستم ایمنی شما را تقویت کند و خطر ابتلا به این عفونت‌ها و سایر عفونت‌های فرصت طلب را کاهش دهد. این مقاله انواع مختلف زخم‌های دهان مرتبط با HIV را شرح می‌دهد،  فهرستی از علائم و درمان‌ها را ببینید.

زخم آفتی یا آفت

زخم‌های آفتی به‌عنوان زخم‌های شانکر یا استوماتیت آفتی نیز شناخته می‌شوند. آن‌ها مسری نیستند، اما تصور می‌شود که ناشی از یک اختلال عملکرد سیستم ایمنی هستند. علائم آفت عبارتند از:

یک یا چند زخم دردناک روی گونه‌های داخلی، لب، سقف دهان یا پایه لثه
پوست متورم و قرمز اطراف زخم‌ها
یک مرکز سفید یا زرد
یک لایه نازک خاکستری مایل به زرد که روی زخم قرار گرفته است که به راحتی می‌توان آن را خراش داد
درد هنگام جویدن یا مسواک زدن
درد هنگام خوردن غذای اسیدی یا شور
زخم‌های آفتی می‌توانند هر کسی را درگیر کنند، اما در افراد مبتلا به HIV شایع‌تر و شدیدتر و عودکننده‌تر هستند.

برخی از افراد مبتلا به اچ‌آی‌وی ممکن است تا شش بار در سال آن را تجربه کنند. این دوره‌ها می‌توانند خود به خود رخ دهند یا با یک آسیب جزئی دهان مانند خراش، گاز گرفتن یا سوختگی ایجاد شوند.

چگونه زخم‌های آفتی درمان می‌شوند؟

زخم‌های آفتی اغلب خود به خود برطرف می‌شوند. دهانشویه‌های آب نمک می‌توانند به بهبودی کمک کنند، در حالی که نوشیدن آب یخ یا مکیدن تکه‌های یخ می‌تواند به کاهش درد دهان کمک کند.

دارو‌هایی وجود دارند که می‌توانند به کاهش درد و التهاب و بهبودی کمک کنند. برخی از این دارو‌ها موضعی هستند در حالی که برخی دیگر خوراکی هستند. این دارو‌ها عبارتند از:

بی حس کننده‌های موضعی مانند پماد لیدوکائین یا دهانشویه بنزیدامین یا اسپری
استروئید‌های موضعی حاوی هیدروکورتیزون
ژل‌های مانع حاوی تریامسینولون (یک استروئید خفیف)
استروئید‌های خوراکی مانند پردنیزولون برای موارد شدید یا عود کننده

ویروس هرپس سیمپلکس (HSV)

تبخال دهان که به عنوان تبخال یا تاول تب نیز شناخته می‌شود، توسط ویروس بسیار مسری به نام ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) ایجاد می‌شود.
دو نوع HSV وجود دارد: HSV-۱ که معمولاً با تبخال دهان همراه است و HSV-۲ که معمولاً با تبخال تناسلی مرتبط است. برخی از موارد تبخال دهان زمانی رخ می‌دهد که HSV-۲ در حین رابطه جنسی دهانی به دهان منتقل می‌شود.

تبخال دهان می‌تواند به طور خود به خود ایجاد شود، اغلب زمانی که سیستم ایمنی بدن فرد ضعیف است، این اتفاق می‌افتد. زخم‌ها روی لب یا زیر بینی ایجاد می‌شوند، اما در داخل لب یا گونه داخلی نیز ایجاد می‌شوند. علائم آن عبارتند از:

بیشتر بخوانید: انواع ویروس HPV کدام است؟

 قرمزی، تورم، سوزن سوزن شدن یا خارش اولیه در محلی که زخم قرار است ظاهر شود.
شروع سریع تاول‌های دردناک و پر از مایع که به تاول‌های بزرگتر تبدیل می‌شوند.
فوران تاول ها، ایجاد زخم‌های دردناک و تراوش کننده
پوسته شدن و بهبود تدریجی

تبخال دهان چگونه درمان می‌شود؟

به گزارش رویداد۲۴ تبخال معمولاً یک تا دو هفته بدون درمان باقی می‌ماند. اگر دارو‌های ضد ویروسی خوراکی به محض تشخیص علائم مصرف شود، ممکن است شدت و مدت آن کاهش یابد. این دارو‌ها شامل دارو‌های ضد ویروسی مانند موارد زیر هستند:

والترکس (والاسیکلوویر)
زوویراکس (آسیکلوویر)
فامویر (فامیکلوویر)

کاندیدیازیس دهان چیست؟

کاندیدیازیس دهان که به عنوان برفک دهان نیز شناخته می‌شود شایع‌ترین عفونت دهان در افراد مبتلا به HIV است. برفک دهان اولین علامت HIV در حدود ۱۰ درصد موارد است.

برفک دهان به دلیل رشد بیش از حد کاندیدا آلبیکنس، همان قارچی که باعث عفونت‌های مخمری واژن می‌شود، ایجاد می‌شود. این بیماری مسری نیست، اما زمانی ایجاد می‌شود که یک سیستم ایمنی ضعیف به قارچ اجازه می‌دهد تا خارج از کنترل رشد کند. علائم برفک دهان عبارتند از:

لکه‌های سفید (پلاک) روی داخل گونه ها، زبان، سقف دهان و گلو
قرمزی، درد یا احساس سوزش خفیف
احساس پنبه مانند در دهان
از دست دادن چشایی
اگر بخواهید پلاک‌ها را از بین ببرید، خونریزی و درد دارید
ترک خوردگی و قرمزی در گوشه‌های دهان (به نام کیلیت زاویه ای)
برفک دهان محدود به دهان می‌تواند در هر مرحله از عفونت رخ دهد. هنگامی که کاندیدیازیس در گلو یا اطراف لوزه‌ها ایجاد می‌شود، به طور کلی نشان دهنده HIV یا ایدز پیشرفته است.

چگونه برفک دهان درمان می‌شود؟

برفک دهان با ضد قارچ‌های موضعی برای موارد خفیف‌تر یا ضد قارچ‌های خوراکی برای موارد شدیدتر یا عود کننده درمان می‌شود. این دارواه شامل دارو‌های ضد قارچ است که در ادامه می‌آید:

نیستاتین
کلوتریمازول
میکونازول
فلوکونازول
ورینوکازول

لکوپلاکی دهان (OHL) چیست؟

لکوپلاکی مودار دهان (OHL) تا ۶۰ درصد از افراد مبتلا به HIV را که تحت درمان ضد رتروویروسی نیستند، تحت تاثیر قرار می‌دهد. OHL همچنین اولین علامت رایج HIV است که معمولاً زمانی که بیماری پیشرفته است و سیستم ایمنی قبلاً به خطر افتاده است، رخ می‌دهد:

OHL به دلیل عفونت با ویروس اپشتین بار (EBV) است که تنها زمانی باعث OHL می‌شود که سیستم ایمنی بدن به شدت آسیب دیده باشد.

اگرچه EBV مسری است، اما عفونت در همه جا وجود دارد و بیش از ۹۰ درصد از جمعیت جهان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. تنها زمانی که نقص ایمنی رخ می‌دهد است که EBV می‌تواند خود را به صورت OHL.۷ بیان کند. علائم OHL عبارتند از:

لکه‌های سفید عمدتاً در لبه زبان که نمی‌توانید آن‌ها را بتراشید.
پلاک‌هایی که ظاهری چین خورده با زائده‌های پر مانند مو دارند.
تغییرات در طعم‌ها
حساسیت به دمای غذا
پوشش گونه‌ها و لب‌ها نیز گاهی اوقات می‌تواند تحت تاثیر قرار گیرد

نحوه درمان لکوپلاکیا دهان

OHL ممکن است به درمان دیگری غیر از درمان ضد رتروویروسی نیاز نداشته باشد. دارو‌های ضد ویروسی خوراکی مانند زوویراکس (آسیکلوویر) می‌توانند پاکسازی OHL را تسریع کنند، اما در غیاب درمان ضد رتروویروسی، OHL احتمالا عود کرده و جدی‌تر می‌شود. انواع دارو‌های ضد رتروویروسی که برای درمان HIV استفاده می‌شوند:

ژنژیویت مرتبط با HIV

ژنژیویت مرتبط با HIV که بیشتر به عنوان بیماری پریودنتال در افراد مبتلا به HIV شناخته می‌شود، یک شکل غیر مسری از بیماری لثه است که می‌تواند به دو شکل باشد:

اریتم خطی لثه: شکل کمتر شدیدی که باعث قرمزی لثه، تورم و خونریزی آسان لثه می‌شود.
پریودنتیت اولسراتیو نکروزان: شکل شدیدتر که می‌تواند باعث زخم‌های دهان و زوال شدید بافت استخوان و لثه شود.

ژنژیویت مرتبط با HIV معمولا در افرادی که سیستم ایمنی آن‌ها به خطر افتاده است دیده می‌شود. به ندرت به خودی خود رخ می‌دهد و به احتمال زیاد با سایر شرایط تعریف کننده ایدز همراه است. علائم ژنژیویت مرتبط با HIV عبارتند از:

قرمزی و تورم خود به خود لثه
خونریزی لثه
زخم‌های دردناک روی لثه یا بافت‌های اطراف دندان
عقب رفتن لثه
از دست دادن احتمالی دندان

ژنژیویت مرتبط با HIV چگونه درمان می‌شود؟

در این بیماری مهم‌ترین چیز نیاز فوری به درمان ضد رتروویروسی، بهداشت خوب دندان است. درد دندان را می‌توان با دهانشویه بی حس کننده و چیپس یخ کاهش داد. روش‌های اصلاحی دندان می‌تواند از بدتر شدن بیماری لثه و از دست دادن دندان جلوگیری کند، از جمله:

برداشتن پلاک
جرم گیری و روت پلنینگ (صاف کردن سطوح ریشه و حذف مواد آسیب دیده دندان)
آبیاری با پوویدون ید برای سرکوب باکتری‌هایی که باعث پوسیدگی دندان می‌شوند
نگهداری با دهانشویه پریدیکس (کلرهگزیدین) یک یا دو بار در روز
آنتی بیوتیک‌های خوراکی ممکن است برای جلوگیری از عفونت‌های باکتریایی ثانویه اضافه شوند

ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)

ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) یک ویروس بسیار مسری است که بیشتر با زگیل تناسلی مرتبط است، اما می‌تواند به دلیل رابطه جنسی دهانی در دهان نیز ایجاد شود.

HPV شایع‌ترین عفونت مقاربتی در ایالات متحده است. بیش از ۱۰۰ نوع مختلف از جمله حداقل ۱۲ گونه پرخطر مرتبط با سرطان وجود دارد.
تقریباً ۱۰ درصد از مردان و ۳.۶ درصد از زنان مبتلا به HPV دهانی هستند. همچنین تصور می‌شود که عامل ۷۰ درصد سرطان‌های دهان و حلق (دهان و گلو) باشد. با این گفته، HPV پرخطر تمایلی به ایجاد علائم ندارد مگر اینکه سرطان دهان و حلق ایجاد شود (معمولاً ۵ تا ۱۵ سال پس از عفونت اولیه). اگر علائم دهانی ایجاد شود، اغلب مربوط به انواع کم خطر HPV است که باعث سرطان نمی‌شوند علائم HPV دهانی عبارتند از:

زگیل‌های بدون درد روی زبان، لب، سقف دهان یا کام نرم در نزدیکی پشت گلو
ظاهری صاف، صاف یا گل کلم مانند
به طور معمول کند رشد می‌کند

HPV دهان چگونه درمان می‌شود؟

در بیشتر موارد، عفونت‌های دهانی HPV طی دو سال خود به خود از بین می‌روند و هیچ مشکلی برای سلامتی ایجاد نمی‌کنند. در صورت ایجاد زگیل، جراحی یا سرما درمانی با نیتروژن مایع تنها راه برای از بین بردن آن‌ها است.

واکسیناسیون برای جلوگیری از HPV

با واکسن می‌توان از HPV پیشگیری کرد. این واکسن برای کودکان ۱۱ یا ۱۲ ساله توصیه می‌شود، اما می‌توان آن را از ۹ سالگی شروع کرد. افرادی که واکسینه نشده اند می‌توانند واکسن را تا سن ۲۶.۱۱ سالگی دریافت کنند.

افراد مسن‌تر از ۲۶ سال بیشتر احتمال دارد که قبلاً HPV نداشته باشند، اما می‌توانند پس از مشورت با پزشک خود درخواست واکسیناسیون کنند.

سارکوم کاپوزی (KS)

سارکوم کاپوزی (KS) شایع‌ترین سرطان تعریف کننده ایدز است که توسط ویروس هرپس انسانی ۸ (HHV۸) ایجاد می‌شود. این نوع سرطان پوست مسری نیست و تقریباً به طور انحصاری زمانی دیده می‌شود که فرد مبتلا به ایدز باشد. KS می‌تواند باعث ایجاد ضایعات در هر قسمت از بدن از جمله لب‌ها و لثه‌ها شود. علائم سارکوم کاپوزی عبارتند از:

لکه‌های ارغوانی، قرمز، آبی یا قهوه‌ای با شکل نامنظم که شبیه کبودی هستند
مسطح یا برجسته
به طور کلی بدون درد

نحوه درمان سارکوم کاپوزی چیست؟

درمان KS بر بازیابی عملکرد ایمنی شما با درمان ضد رتروویروسی متمرکز است. انجام این کار می‌تواند سرطان را پاک کند و ممکن است نیازی به درمان دیگری نداشته باشد. حتی در این صورت، ضایعات می‌توانند باعث ناراحتی شدید شوند و برخی از افراد ممکن است تصمیم بگیرند که آن‌ها را با کرایوتراپی حذف کنند.