رویداد ۲۴| میثم سعادت: نتایج دور اول انتخابات ریاست‌جمهوری نشان می‌دهد میزان بالایی از مردم با صندوق‌ها قهر کرده‌اند. اما بررسی بیشتر نشان می‌دهد در این انتخابات بسیار از فرض‌های مسلم درباره مشارکت مردم زیر سئوال رفته است.
در شش استان مرزی که نیروهای جدایی‌طلب هم فعالیت‌هایی دارند، مشارکت از چهل درصد کمتر بوده است. از این استان‌ها، خوزستانی‌ها به جلیلی رای داده‌اند و در کرمانشاه و کردستان و همچنین سیستان و بلوچستان و گلستان، رای به پزشکیان بیشتر بوده است.
مشارکت پایین مردم گیلان در انتخابات را حالا می‌توان بیشتر درک کرد. پیش از این در انتخابات مجلس هم، مردم رشت حاضر نشده بودند به سخنگوی دولت روحانی رای بدهند و با وجود سوابق نوبخت در رشت، رای بالایی به سبد او روانه نشده بود.
کاهش مشارکت در استان‌هایی که در جریان اعتراضات سال ۱۴۰۱، شاهد ناآرامی‌های بیشتری بودند، محسوس است. از استان‌های شمالی گرفته تا خوزستان و البرز و تهران. به نظر می‌رسد معترضین حاضر در اعترضات به شکل نامحسوس اعتراض خود را بیان کرده باشند. کیان پیرفلک یکی از مشهورترین کشته‌شده‌های اعتراضات ۱۴۰۱ خوزستانی بود و مهسا امینی نیز اصالتی کردی داشت. در شهر ایذه زادگاه کیان پیرفلک، مسعود پزشکیان بیش از سعید جلیلی رای آورده است. نکته اینجاست که هم پزشکیان، هم جلیلی و هم قالیباف به خوزستان سفر کرده بودند اما این سفرها هم موج انتخاباتی ایجاد نکرده بود.
یکی از تحلیلگران خوزستانی درباره مشارکت پایین مردم در این استان نوشته «باید قبول کرد که وقتی شهردار یک شهر یا مدیرعامل یک سازمان یا مدیرکل یک اداره نتواند خدماتی در خور و شان مردم آن شهر به آنها ارائه نماید و در وظایف خود به هر علتی کوتاهی نماید مردم دولت را مقصر و ریشه اصلی این قضیه می‌دانند ، تبدیل شدن مشارکت ۵۰ درصدی خوزستان در انتخابات سال ۱۴۰۰ به مشارکت ۲۹.۶ درصدی مشارکت در انتخابات دیروز خود گواهی بر این مدعاست.»
بیشتر بخوانید:
با وجود جعیت قابل توجه آذری‌ها در همدان، پزشکیان در این استان ناموفق بود. در حالی که در سایر استان‌های ترک‌نشین، آذربایجان شرقی، غربی، اردبیل و زنجان، رای بالاتری را کسب کرده بود. رئیسی در سال ۹۶ هم در همدان بیش از روحانی رای آورده بود اما حالا همدان با مشارکت کمتر از چهل درصدی، نشان می‌دهد که جمعیت زیادی از مردم این شهر فعلا با صندوق رای قهر کرده‌اند.
برخلاف آنچه اصلاح‌طلبان معتقد بودند با افزایش مشارکت، رای آنها افزایش می‌یابد اما در همه استان‌هایی که مشارکت بیشتر از ۵۰درصد بوده، اصولگرایان برنده شده‌اند. قم، خراسان جنوبی و یزد استان‌هایی بودند که مشارکت بالای ۵۰ درصد را تجربه کردند.
شکست اصلاح‌طلبان در یزد قابل توجه است. با وجود اینکه گمان می‌شد پیام خاتمی در رای یزدی‌ها موثر باشد، اما حتی در شهر اردکان هم، مسعود پزشکیان شکست خورد تا افسانه محبوبیت خاتمی به نقاط پایانی خود برسد. این مسئله فقط درباره یزد نبود. در کاشان هم علی‌رغم سفر تبلیغاتی ظریف به این شهر، آرای پزشکیان نتوانست بر جلیلی غلبه کند.
رای بالای مردم خراسان رضوی در انتخابات را می‌توان به حضور سه نامزد مشهدی در انتخابات مرتبط دانست.
خطاهای نظرسنجی‌ها
نظرسنجی مرکز پژوهش‌های مجلس، نشان می‌داد آرای جلیلی، از قالیباف کمتر است که به وضوح، جهت‌گیری این مجموعه را نشان می‌داد. اما در نظرسنجی‌های ایسپا نیز، نرخ مشارکت حدود ۵۵ درصد پیش‌بینی شده بود که در تمامی استان‌ها اشتباه بود و ارتباطی با واقعیت نداشت. مثلا درصد مشارکت در خوزستان ۵۶ درصد پیش‌بینی شده بود که تقریبا دو برابر نرخ واقعی مشارکت بود. به جز این، اختلاف بین قالیباف و جلیلی نیز کمتر از واقعیت برآورد شده بود.
توضیح: هنگام تنظیم این گزارش آمار استان هرمزگان و البرز هنوز منتشر نشده بود. آمار تهران نیز به صورت تقریبی در جدول قرار گرفته است. این جدول داده‌های جالبی دارد که می‌تواند مورد توجه قرار بگیرد: