رویداد ۲۴ | علیرضا منادی سفیدان؛ رئیس کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس شورای اسلامی در نامه‌ای خطاب به محمد مخبر؛ سرپرست ریاست جمهوری اسلامی ایران دلایل کمبود معلم در مدارس را تشریح و راهکار‌های جبران این کمبود را بیان کرد.
متن نامه رئیس کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس دوازدهم خطاب به سرپرست ریاست جمهوری به شرح ذیل است:
احتراماً گزارش‌های متعدد وزارت آموزش و پرورش و مراجع رسمی دیگر از جمله مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد که با وجود استخدام و جذب نیروی انسانی قابل توجه صورت گرفته در طی دو سال اخیر به دلیل خروج نیروی انسانی از طریق بازنشستگی به طور قطع در آغاز سال تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۴ کلاس‌های بدون معلم آموزش و پرورش را دچار بحران خواهد نمود. این موضوع بار‌ها توسط نمایندگان مجلس شورای اسلامی نیز تذکر داده شده است از جمله در جلسه نظارتی مورخ ۳۰ مهر ماه ۱۴۰۲ اینجانب بحران را گوشزد نموده، اما متاسفانه مشکل همچنان پابرجاست و سازمان اداری و استخدامی همکاری لازم را نداشته است.
دلایل کمبود نیرو در وزارت آموزش و پرورش به شرح زیر است:
۱. بعد از پیک جمعیت دانش آموزی در دهه هفتاد، مجدداً در سال ۱۴۰۳ جمعیت دانش آموزی به بیش از ۱۷ میلیون نفر می‌رسد و این روند افزایشی حداقل تا سال ۱۴۰۸ ادامه خواهد یافت.
۲. از بین افرادی که شرایط بازنشستگی را دارا هستند حداقل حدود ۷۲ هزار نفر آنان اصرار بر خروج خدمت دارند و در شهریور ماه سال ۱۴۰۳ پیک بازنشستگی رخ خواهد داد.
۳. افزایش جمعیت دانش آموزی از یک سو خروج خدمت از طریق بازنشستگی از سوی دیگر و کاهش چشمگیر پذیرش دانشجو معلم متعهد خدمت طی سال‌های ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۷ (هر ساله حدود ۳ هزار معلم و در صورتی که باید حداقل سالانه ۳۰ هزار معلم پذیرش صورت می‌گرفت همچنین عدم تناسب بین تعداد نیرو‌های ورودی استخدامی ماده ۲۸ و به کارگیری متعهدین خدمت) و (خروجی بازنشستگی) آموزش و پرورش را طی سال‌های گذشته و جاری دچار چالش جدی کمبود معلم کرده و می‌کند.
بر اساس سوابق و مستندات برای خروج از این از این بحران، آموزش و پرورش از سال گذشته تاکنون سه پیشنهاد به شرح ذیل به سازمان اداری و استخدامی ارائه نموده است تا بتواند حداقل طی چند سال آتی بالاخص مهرماه سال‌های ۱۴۰۳ و ۱۴۰۴ بحران کلاس بدون معلم را مدیریت کند.
الف: پیشنهاد اول؛ بهترین پیشنهاد افزایش نرخ حق‌التدریس معلمان شاغل و بازنشسته می‌باشد تا تمایل و انگیزه معلمان شاغل برای تدریس در ساعات غیر موظف و معلمان بازنشسته برای قبول تدریس تمام وقت بالاخص در دوره ابتدایی فراهم آید هم اکنون پایین بودن نرخ حق‌التدریس معلمان، موجب شده است ضریب اشتغال مثبت معلمان حدود ۱.۱ باشد، زیرا نرخ حق‌التدریس به حدی نازل است که معلمان رغبتی به تدریس با شرایط حق‌التدریس ندارند و بررسی کارشناسانه نشان می‌دهد پیشنهاد آموزش و پرورش به هنگام بوده و افزایش نرخ حق‌التدریس می‌تواند تا حدود زیادی کمبود‌ها را در کمترین و مناسب‌ترین زمان جبران کند.
چنانچه از بین معلمان شاغل فقط دویست هزار نفر راغب به همکاری با آموزش و پرورش با اخذ حق‌التدریس شوند، بحران مدیریت خواهد شد حال آنکه این عدد هم اکنون کمتر از ۸۰ هزار نفر است.
ب:پیشنهاد دوم؛ اعطای مشوق برای استمرار خدمت معلمانی است که شرایط بازنشستگی را دارا میباشند در حقیقت آموزش و پرورش می‌خواهد بدین وسیله شرایط همکاری و استمرار خدمت این قبیل افراد را در بستر قانونی فراهم نماید که این پیشنهاد نیز به رفع بحران کمبود نیروی انسانی در آغاز سال تحصیلی کمک زیادی خواهد نمود. ضمن آنکه برابر سوابق، پیشنهاد مذکور مورد پذیرش کمیسیون فرعی مدیریت و سرمایه انسانی ریاست جمهوری واقع شده و مقرر نموده اند طی صورتجلسه سه جانبه بین وزارت آموزش و پرورش سازمان اداری و استخدامی کشور و سازمان برنامه و بودجه کشور تصمیم مقتضی را اتخاذ و اجرایی نمایند که تاکنون این اتفاق رخ نداده است.
ج: پیشنهاد سوم؛ با توجه به بررسی‌های بعمل آمده هم اکنون ۲۶ هزار نفر نیروی خرید خدمات در وزارت آموزش و پرورش مشغول به تدریس میباشند که در خوشبینانه‌ترین حالت سه هزار نفر آن‌ها در آزمون‌های جاری استخدام خواهند شد. با عنایت به این امر که سازمان اداری و استخدامی کشور از وزارت آموزش و پرورش تعهد گرفته برای مهر ماه ۱۴۰۳ از بکارگیری این نیرو‌ها خودداری کند در این صورت در بسیاری از استان‌ها به ویژه استان‌های سیستان و بلوچستان، خراسان رضوی، خراسان جنوبی، اصفهان و تهران بحران ایجاد خواهد شد و این بحران؛ تبعات اجتماعی ناگواری در پی خواهد داشت؛ لذا پیشنهاد این است که این نیرو‌ها که عمدتا بیش از ده سال از عمر خود را صرف شغل معلمی کرده و صاحب تجربه و تخصص میباشند و آموزش و پرورش نیز به وجود آن‌ها نیازمند است بصورت قرارداد کار معین ۹ ماهه و ترجیحاً ۱۲ ماهه بکار گرفته شوند. این پیشنهاد مورد تقاضای اکید وزارت آموزش و پرورش است.
با عنایت به موارد فوق و حسب اطلاعات واصله و بررسی‌های صورت گرفته در این کمیسیون قطعاً پیشنهاد‌های وزارت آموزش و پرورش به رفع بحران و کلاس‌های بدون معلم کمک شایان توجه می‌کند و از آنجا که دارای پشتوانه کار کارشناسی است موجبات کاهش بار مالی و تامین کننده نیروی انسانی لازم برای عبور از این بحران را فراهم می‌آورد.
بر این اساس ضمن اعلام هشدار کمبود نیروی انسانی برای شروع سال تحصیلی جدید و در نظر گرفتن تمام مساعدت‌های انجام یافته دولت رئیس جمهور شهید در جذب و استخدام نیروی انسانی تقاضا دارد نسبت به اتخاذ تدابیر مناسب و موافقت با پیشنهاد‌های ارائه شده از سوی وزارت آموزش و پرورش دستور مساعدت و اقدام لازم مبذول فرمایید در غیر این صورت به طور یقین در آغاز سال تحصیلی بحران قطعی کمبود معلم پیش آمده و تبعات جبران ناپذیر آن سراسر جامعه را درگیر خواهد کرد؛ بنابراین لازم است از هم اکنون تمهیدات لازم اندیشیده شود چرا که مدیریت در آن زمان بسیار دشوار خواهد بود.