رویداد ۲۴ | عبدالله بن سعود العنزی، سفیر عربستان سعودی در تهران، صبح سه‌شنبه ۱۹ تیرماه با حضور در ساختمان مرکزی نهاد با مهدی رمضانی، دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور دیدار و گفتگو کرد.
عبدالله بن سعود العنزی، سفیر عربستان سعودی در تهران ضمن ابراز خرسندی از دیدار با دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، اظهار داشت: بنده به دیپلماسی فرهنگی و نقش بسیار مهم آن در تقریب ملت‌ها اعتقاد کامل دارم. بحمدالله روابط بین دو کشور خوب است و روند بهبود و توسعه را طی می‌کند. در دین مبین اسلام اولین آیه‌ای که به پیامبر اکرم (ص) نازل شد «اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّکَ» بوده است. آنچه ما را به یکدیگر نزدیک و بینمان پیوند برقرار می‌کند به مراتب بیش از آن چیزی است که ما را از هم دور کند. وجود ۳۸۰۰ کتابخانه عمومی در ایران نشان‌دهنده اشتیاق و علاقه مسئولین به حوزه فرهنگ و کتاب و مایه خرسندی است. این موضوع باید از طریق برقراری روابط فرهنگی بین کشور‌های همسایه نیز توسعه پیدا کند.
وی ادامه داد: متأسفانه سال گذشته به دلیل محدودیت زمانی فرصت شرکت عربستان در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران میسر نشد؛ امیدواریم شما در نمایشگاه بین‌المللی کتاب ریاض حضور پیدا کنید؛ حضور و مشارکت ایران در این نمایشگاه حائزاهمیت و منعکس‌کننده عمق روابط دو کشور خواهد بود. ایران و عربستان، با وجود مشترکاتی که دارند از دیرباز روابط عمیق و ارزنده‌ای داشته‌اند.
عبدالله بن سعود العنزی اظهار داشت: دین مبین اسلام، دین کتاب است و همه ما مسلمانیم؛ اختلاف نظر و اختلاف مذهب، اختلافی بین ما مسلمانان ایجاد نمی‌کند. شخصاً در بازدید از کتابخانه‌ها در قم دیدم که منابع شیعه و سنی کنار هم قرار دارد. یگانگی پروردگار و خاتم الانبیاء حضرت محمد (ص)، چیزی است که ما را به یکدیگر پیوند می‌دهد. ما نباید به دیگران اجازه دهیم در روابطمان دخالت کنند. مسلّم است که دشمنان خیر و صلاح ما را نمی‌خواهند. اختلافات همیشه و از دیرباز تاکنون بین بنی‌آدم به وجود می‌آید، مهم این است که فرهنگ بر انسان و ارتباطات انسانی حاکم باشد. تفاوت‌ها، نباید به اختلافاتی منفی تبدیل شود. کتاب و کتابخانه عمومی با روح انسان ارتباط دارد و بدیهی است که همکاری در این زمینه باید بین کشور‌های همسایه و کشور‌های منطقه وجود داشته باشد. ایران کشور تمدن و فرهنگ است و چیز‌های بسیاری برای عرضه دارد که تصویر زیبایی از ایران منعکس کند.
زمینه گسترده‌ای برای توسعه روابط بین ایران و عربستان وجود دارد
وی با اشاره به اهمیت نقش زنان در پرورش نسل آینده، ادامه داد: توجه به بانوان، در کنار توجه به کودکان و نوجوانان، بسیار حائزاهمیت است؛ چراکه زنان نقشی محوری در آموزش و تربیت کودکان دارند و موفقیت افراد نتیجه کار مادران است. مقامات عربستان سعودی، از جمله پادشاه و، ولی عهد ایشان اهتمام ویژه‌ای به کتابخانه و کتابخوانی دارند. در عربستان صد‌ها کتابخانه وجود دارد که عموماً برای مطالعه و قرائت هستند. در واقع بین ما و شما فرصت و زمینه گسترده‌ای برای توسعه روابط وجود دارد، مهم کار و عمل است؛ با توجه به اراده‌ای که در سران دو کشور برای گسترش روابط وجود دارد لازم است این موضوع به صورت جدی پیگیری شود.
وی در ادامه ضمن تبریک برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران، اظهار داشت: مصیبت وارد شده به ملت ایران، مصیبتی بزرگ بود؛ با این حال ایران، کشور مؤسسات و نهاد‌ها است؛ چنانکه بر همه آشکار است پس از شهادت آقای رئیسی تا امروز همه کار‌ها به خوبی پیش رفته است. برگزاری این انتخابات، منعکس‌کننده تصویر روشن و خوبی از جمهوری اسلامی ایران و تمدن و فرهنگ این سرزمین است. امیدوارم رئیس‌جمهور منتخب نیز آنچه در توان دارد، برای جمهوری اسلامی ایران انجام دهد.
سفیر عربستان سعودی در تهران بیان کرد: خدا را شاکریم که امور بین دو کشور به نحو مثبتی در حال شکل‌گیری است؛ مسئولان دو کشور با یکدیگر دیدار می‌کنند و فضای این ملاقات‌ها دوستانه و امیدوارکننده است. ان‌شاءالله به یاری خداوند، با توجه به نیت صادقانه مسئولین دو کشور، روابط عربستان و ایران توسعه یابد.
مهدی رمضانی، دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور ضمن ابراز خرسندی از دیدار با سفیر عربستان سعودی، اظهار داشت: یکی از پیش‌فرض‌های جدی ما در این دوره مدیریتی، گسترش ارتباطات بین‌المللی با کشور‌های اثرگذار و نیز کشور‌های دوست و همسایه بود که بحمدالله این فرصت فراهم شد. امیدواریم پس از این دیدار تعاملات با کشور عربستان سعودی نیز برقرار شود. یکی از دستورات رئیس‌جمهور عزیز شهید ما، گسترش تعاملات، با اولویت کشور‌های همسایه، و شکل‌گیری دیپلماسی فرهنگی بر اساس آن بود.
رمضانی ضمن تقدیر از همدردی سفیر عربستان در حادثه از دست دادن شهید جمهور، اظهار داشت: هم به عنوان یک ایرانی و هم از باب مسئولیت، از تسلیت مقامات عربستان سعودی در پی این حادثه تشکر می‌کنم. با از دست دادن جناب آقای رئیسی، ما پشتوانه و حامی مهمی در حوزه کتابخانه‌های عمومی را از دست دادیم. کسی که باب جدید روابط بین ایران و عربستان را گشود. ما سرمایه‌ای ارزشمند را از دست دادیم، اما همانگونه که اشاره شد، ظرفیت انقلاب اسلامی و اداره کشور به قدری بالاست که با رفتن انسان‌ها لطمه‌ای به روند جاری کشور وارد نمی‌شود. مشابه این اتفاق در بعضی کشورها موجب ایجاد وضعیت اضطراری شد، اما در ایران مسئولین وظیفه خود دانستند که با کار بیشتر کاستی‌ها را جبران کنند و بخش اساسی این موضوع به جهان‌بینی ما و در واقع به دین اسلام برمی‌گردد.
نگاه ما، نگاه برادری است
وی ادامه داد: بدون شک دین اسلام، پیامبر اکرم (ص)، خاندان نبوت، اصحاب پیامبر و قرآن، نقطه مشترک امیدوارکننده و اثربخشی بین تمامی مسلمانان، به‌ویژه ایران و عربستان است. در کتابخانه‌های عمومی نیز کتب اهل سنت وجود دارد و توجه ویژه‌ای به این موضوع داشته‌ایم؛ همچنین دو تن از مدیران‌کل ما در استان‌ها، اهل سنت هستند؛ لذا نگاه ما، نگاه برادری است. امیدوارم فرصت تعامل بیشتر بین دو کشور و معرفی ظرفیت‌های ایران فراهم شود. ما برای معرفی ظرفیت کتابخانه‌های عمومی ایران در نمایشگاه کتاب ریاض و همچنین میزبانی از دوستانمان از کشور عربستان برای بازدید از کتابخانه‌های عمومی ایران آمادگی داریم.
رمضانی در معرفی شبکه کتابخانه‌های عمومی، اظهار داشت: شبکه کتابخانه‌های عمومی ایران یکی از گسترده‌ترین شبکه‌های فرهنگی کشور محسوب می‌شود. بر اساس رویکرد سنتی، کتابخانه صرفاً محلی برای امانت و مطالعه کتاب است، اما در حال حاضر کارکرد کتابخانه‌های عمومی در ایران، همچون سایر کشورها، تغییر کرده است. جدای از کتابخانه‌های مساجد، مدارس و دانشگاه‌ها، قریب به ۳۸۰۰ کتابخانه عمومی در ایران وجود دارد که پایگاهی برای انجام فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی است. با توجه به وسعت و موقعیت کتابخانه‌ها، حدود ۶۰ خدمت در این مراکز ارائه می‌شود. قریب به ۸۰۰ کتابخانه در روستا‌های کشور وجود دارد. با اطمینان می‌گویم که شبکه کتابخانه‌های عمومی جمهوری اسلامی ایران یکی از مجهزترین شبکه‌های کتابخانه‌ای در دنیا محسوب می‌شود.
دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور ادامه داد: سال گذشته همایشی بین‌المللی با موضوع «کتابخانه‌های عمومی و کسب‌وکار‌های کوچک» در ایران برگزار شد. در واقع ما کتابخانه‌های عمومی را ظرفیت و فرصتی می‌دانیم که می‌تواند در حوزه اشتغال‌زایی نیز فعالیت کند. در این همایش رؤسای انجمن‌های کتابخانه‌ای ۵ کشور به صورت حضوری و صاحب‌نظرانی از ۲۰ کشور به صورت مجازی حضور داشتند. طی این اجلاس موفق به تبیین ظرفیت کتابخانه‌های عمومی ایران شدیم و بحمدالله مراودات خوبی پس از آن شکل گرفت. برای برقراری ارتباطات در حوزه کتابخانه‌های عمومی با کشور عربستان سعودی نیز مشتاق هستیم.
وی اضافه کرد: یکی از اقدامات محوری ما در نهاد کتابخانه‌های عمومی ایران، توجه به گروه‌های سنی کودک و نوجوان بوده و در حال حاضر تمامی کتابخانه‌های عمومی کشور به بخش کودک مجهز است. ما معتقدیم تنها راه فراگیر شدن فرهنگ مطالعه، توجه به حوزه کودک و نوجوان است. بدین منظور مجموعه‌ای از فعالیت‌ها و محصولات با تمرکز بر حوزه کودک و نوجوان را، تحت عنوان «هدهد سفید» طراحی کردیم. در حال حاضر حدود ۶۰ درصد از اعضای کتابخانه‌های عمومی ایران، کودکان و نوجوانان هستند. از ۴۰ درصد باقیمانده نیز ۶۰ درصد را بانوان تشکیل می‌دهند. همچنین قریب به ۷۰ درصد از همکاران ما در سراسر کشور و قریب به ۴۰ درصد از مدیرانمان نیز از بانوان هستند. بعلاوه، در حال حاضر عضو فدراسیون بین‌المللی انجمن‌ها و مؤسسات کتابداری (ایفلا) هستیم و موفق به اخذ کرسی در کمیته‌های تخصصی این فدراسیون شده‌ایم.
عضو شورای فرهنگ عمومی با اشاره به مدل‌های مدیریت کتابخانه‌های عمومی، اظهار داشت: در دنیا سه مدل برای مدیریت کتابخانه‌های عمومی وجود دارد؛ در کشور‌های اروپایی، کتابخانه عمومی کاملاً مردم‌نهاد است و از سوی شهرداری‌ها اداره می‌شود؛ در برخی از کشورها همچون چین، کتابخانه عمومی مستقیماً زیرنظر دولت است؛ در کشورهایی، چون امریکا نیز مدیریت کتابخانه عمومی ترکیبی از مشارکت مردم و حمایت دولت است. شیوه مدیریت کتابخانه‌های عمومی در ایران به شیوه سوم نزدیک‌تر است. نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، یک سازمان عمومی غیردولتی است که توسط هیئت امناء اداره می‌شود و اعضای حقیقی هیئت امناء توسط رئیس‌جمهور منصوب می‌شوند. دبیرکل نهاد نیز یکی از اعضای هیئت امناء است. در استان‌ها و شهرستان‌های کشور نیز انجمن کتابخانه‌های عمومی استانی و شهرستانی وجود دارد که در واقع ترکیبی از حضور مردم و حمایت دولت است. از نظر منابع مالی، بخشی از بودجه کتابخانه‌های عمومی با کمک‌های دولتی و بخشی با دریافت نیم درصد از درآمد شهرداری‌ها، تأمین می‌شود. مردم برای استفاده از خدمات کتابخانه‌ای هزینه‌ای بسیار اندک (سالانه حدود یک یورو) پرداخت می‌کنند و استفاده از کتابخانه‌های عمومی در ایران تقریباً رایگان است.
دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در خاتمه اظهار داشت: امیدوارم باب همکاری در حوزه کتابخانه‌ها به یکی از زمینه‌های سرآمد و زبانزد بین دو کشور تبدیل شود و در این مسیر نیز از هیچ‌گونه تلاشی دریغ نخواهیم کرد.
گفتنی است، در این دیدار اسماعیل جانعلی‌پور، مدیرکل مجامع، تشکل‌ها و فعالیت‌های فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، محمدرضا هراتی، معاون توسعه کتابخانه‌و ترویج کتابخوانی و محمدمهدی زرافشان، مدیرکل روابط عمومی و امور بین‌الملل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور نیز حضور داشتند.