لوان جاگاریان سفیر روسیه در ایران در گفت‌وگو با خبرنگار گروه سیاست خارجی خبرگزاری تسنیم به موضوعاتی از جمله نشست سه جانبه مسکو، ترور سفیر روسیه در ترکیه، ترامپ و آینده روابط آمریکا و روسیه و نیز سوریه بعد از حلب پرداخت که مشروح آن از نظر خوانندگان می‌گذرد.
روسیه قاتلان سفیرش را به سزای اعمالشان می‌رساند
تصور می‌کنید چه کسانی در پس ماجرای ترور سفیر روسیه در ترکیه نقش داشته باشند؟
این حادثه دردناک بود و ما برای آن بسیار متاسفیم زیرا من شخصاً با وی آشنا بودم. کسانیکه این کار را انجام دادند به دنبال خراب کردن روابط روسیه و ترکیه بودند زیرا پس از یکسال از سرنگونی جنگنده روس ما توانستیم با تلاش دو جانبه روابط را ترمیم کنیم که نه فقط برای توسعه و گسترش روابط دو جانبه بلکه در حل و فصل مسائل منطقه به خصوص سوریه نیز می‌تواند موثر باشد.
در مکالمه تلفنی آقایان اردوغان و پوتین قرار شد یک تیم روسی به ترکیه سفر کند که شامل متخصصین حرفه‌ای است که با همتایان ترک خود کار می‌کنند و حتماً به حقیقت این ماجرا خواهند رسید و کسانیکه این اقدام را انجام داده‌اند مجازات خواهند شد.
تاثیر این اقدام را بر روابط روسیه و ترکیه چطور ارزیابی می‌کنید؟
تروریست‌ها به دنبال تخریب روابط دو کشور بودند و تاثیر این اقدام افزایش همکاری با دولت ترکیه خواهد بود.
مبارزه با تروریسم و ایجاد ثبات در سوریه را دنبال می‌کنیم.
روزهای گذشته نشست سه جانبه در مسکو را شاهد بودیم که بین وزرای خارجه ایران، روسیه و ترکیه انجام گرفت. تاثیر نشست 3 جانبه بر تحولات سوریه را چطور ارزیابی می‌کنید؟
انتظارات زیادی از این نشست داریم زیرا نشست‌های قبلی هم برگزار شده ولی به نظر می‌رسد که این نشست 3 جانبه که شامل حضور سه وزیر خارجه کشور موثر منطقه است می‌تواند موثر واقع شود. ترکیه، ایران و روسیه از بازیگران عمده منطقه هستند؛ البته اعلام کرده‌ایم که آمده همکاری سازنده با سایر کشورها نیز می‌باشیم.
هدف اول ما مبارزه با تروریسم و هدف دوممان تامین صلح و ثبات در سوریه است.
نشست قزاقستان سوری- سوری است
در بیانیه سه جانبه مسکو بر لزوم حفظ حاکمیت اشاره شده اما به حفظ حکومت پرداخته نشده؛ آیا در این خصوص توافقی حاصل نشد؟
حل و فصل سیاسی بسیار پیچیده است. از جمله وقتی درباره نقش و آینده رئیس جمهور فعلی سوریه صحبت می‌کنیم که در این باره اطراف مختلف نظرات مختلفی دارند.
ما مذاکرات را دنبال می‌کنیم و قرار شد در آینده نزدیک در قزاقستان نیروهای مخالف معتدل و سازنده دولت و دولت سوریه نشستی داشته باشند.
تصمیم مردم سوریه برای روسیه مورد احترام است.
موضع روسیه در قبال حکومت سوریه تغییر کرده است؟
موضع ما اصولی است. آنها باید با یکدیگر بنشینند و به نتیجه برسند و اگر طرفین درگیر به هر نتیجه‌ای برسند و برنامه‌ای را هماهنگ کنند، ایران، روسیه و ترکیه می‌توانند آن را ضمانت کنند.
در نشست قزاقستان ظاهراً علاوه بر اطراف سوری، روسیه و ترکیه هم حضور دارند. چرا از ایران برای این نشست دعوت به عمل نیامده است؟
فقط سوری‌ها در این نشست حضور دارند و روسیه فقط کمک کننده است و در آن شرکت نخواهیم داشت. مذاکره کننده سوری‌ها هستند. البته هنوز درباره جزئیات صحبت نشده و توافق ابتدایی حاصل شده است، اما مذاکرات بین اطراف سوری برگزار خواهد شد.
وزارت دفاع و خارجه آمریکا در ماجرای سوریه با هم اختلاف دارند
کشورهای غربی از جمله آمریکا در نشست سه جانبه حضور نداشتند. آیا آمریکا در این مسیر سنگ اندازی نخواهد کرد؟
وزیر خارجه آمریکا در تماس با آقای لاوروف، کشته شدن سفیر روسیه را تسلیت گفت، اما هدف اصلی تماس کری این بود که اطلاعات بیشتری در خصوص نشست 3 جانبه کسب کند.
در خصوص دولت فعلی آمریکا بعید می‌دانم که آنها نقش آفرینی داشته باشند چرا که مدت حضورشان کمتر از یک ماه است. کار کردن با این ریاست جمهوری مشکل است زیرا اصلاً با هم هماهنگی ندارند؛ وزارت خارجه‌شان یک حرف می‌زند و وزارت دفاعشان یک حرف دیگر.
امیدوارم در این مسیر سنگ اندازی نکنند زیرا به نظرم این موضوع به سود آمریکا و اروپا هم هست و بعد از حوادث تلخی که در فرانسه و آلمان رخ داد، آنها می‌خواهند که مهاجران به خاورمیانه بازگردند و ما مشترکاً باید شرایط خوبی را برای آنها فراهم کنیم؛ این موضوع به سود آنها نیز خواهد بود.
به نظر شما پاکسازی کامل تروریست‌های داعش از عراق و سوریه چه مدت زمان می‌برد؟
مدت زیادی را برای پاکسازی نیازمندیم. داعش و النصره ضربه‌های جدی را خورده‌اند، اما تنها ایران و روسیه هستند که با آنها می‌جنگند و تروریست‌ها قوی هستند و متاسفانه مدت طولانی را برای این کار در پیش داریم زیرا داعش و النصره قوی هستند. البته روسیه در سوریه فعال است و نه در عراق.
برای زمان آن نمی‌توان پیش بینی کرد چرا که پیش بینی دشوار است.
بسیاری پیش بینی می‌کردند که برگزیت در انگلستان نمی‌شود یا کلینتون در انتخابات آمریکا پیروز می‌شود، اما هیچیک محقق نشد. پیش بینی کردن بسیار دشوار است و برخی مواقع اجرایی نیست.
درباره آینده سوریه و عراق باید با هم کار کنیم و از امروز باید فکر کنیم که همزمان با پاکسازی این کشورها از تروریست‌ها برای آینده آنها چکار کنیم. احیای اقتصاد صنایع و کشاورزی این کشورها و نیز لزوم تدوین قانون اساسی جدید در سوریه و سیستم ساختار جدید دولتی در این کشور را مشترکاً کار کنیم.
هیچ پیش‌شرطی درباره سوریه قابل قبول نیست
برخی کشورها در مذاکرات درباره سوریه پیش شرط‌هایی را به خصوص درباره آقای بشار اسد دارند، آیا هنوز هم همان شرایط حاکم است؟
درباره سوریه هیچ پیش شرطی قابل قبول نیست، بجز شرط ادامه جنگ با تروریست‌های داعش و النصره. ما بارها گفته‌ایم درباره بشار اسد که فقط مردم سوریه درباره رئیس جمهورشان می‌توانند تصمیم بگیرند، اگر بتوانیم انتخابات آزاد، شفاف و عادلانه برگزار کنیم، هرکس در آن پیروز شد، پیروز شده است.
تفکیک تروریست‌ها در سوریه شدنی است
تفکیک گروه‌های تروریستی که در بیانیه پایانی نشست 3 جانبه آمده به چه شکل خواهد بود و آیا ترکیه نیز آن را پذیرفته است؟
این موضوع حل شدنی است زیرا اگر غیر از این بود از ترکیه دعوت نمی‌کردیم. وزیر دفاع ترکیه نیز چندی پیش به روسیه سفر کرده و با همتای روس خود دیدار کرد.
اما ظاهراً این مسئله هنوز با آمریکا حل نشده است.
آمریکا بعد از یک ماه شاهد رئیس جمهور جدید خواهد بود و طبیعتاً شرایط جدیدی ایجاد خواهد شد.
باید منتظر بود تا دولت جدید روی کار آید؟
بله اینها رفتنی هستند.
چقدر امیدوار هستید در دولت جدید موضوع سوریه حل شود؟
من امیدوار هستم. اگر با تیم فعلی مقایسه کنید که نمی‌شود با آنها کار کرد و اصلاً امکان پذیر نیست. چندین بار تلاش کردیم، وعده دادند اما به وعده‌های خود پایبند نیستند.
به روابط واشنگتن-مسکو در دوره ترامپ بسیار امیدوارم
فکر می‌کنید با تیم جدید آمریکا بشود کار کرد؟
ما بسیار امیدوار هستیم.
در خصوص فقط سوریه؟
خیر در خصوص همه مسائلی که لازم است، از جمله برجام، فلسطین و اوکراین می‌شود کار کرد.
از برجام دفاع می‌کنیم
تسنیم: درباره برجام هم می‌توان کار کرد؟
بله، برجام ثمره یک کار مشترک است و 7 کشور برای به نتیجه رسیدن آن تلاش کردند و ما از آن دفاع می‌کنیم.
با ایران در ماجرای حلب همکاری کاملی داریم
برخی در داخل معتقدند که روسیه در ماجرای سوریه هر از چندی با آمریکا و ترکیه مذاکره کرده و با آنها به تفاهم می‌رسد و این تفاهمات به ایران تحمیل می‌شود. نظر شما در این باره چیست؟
کسانیکه این حرف‌ها را می‌زنند در جریان جزئیات نیستند. ما نمی‌توانیم جزئیات مذاکرات را علنی کنیم اما با طرف ایرانی کاملاً شفاف هستیم و همکاری تنگاتنگی داریم و با یکدیگر تبادل نظر و اطلاعات می‌کنیم.
به شخصه برخی مواقع هفته‌ای یکی دو بار به وزارت خارجه ایران می‌روم و آنها را در جریان امور قرار می‌دهم؛ مانند سفیر ایران در روسیه که چنین می‌کند. آقای لاورنتیف نماینده ویژه آقای پوتین در سوریه طی دو ماه و نیم گذشته 4 بار به ایران سفر کرده است که منظور از این سفرها و رفت و آمدها در جریان گذاشتن طرف ایرانی و انتقال پیام از تهران به مسکو و از مسکو به تهران است.
خیالتان از اقدامات روسیه راحت باشد
به آنها بگویید که خیالشان از اقدامات روسیه راحت باشد و اگر باور نمی‌کنند از مقامات جمهوری اسلامی بپرسند.
طی روزهای گذشته آقایان ظریف و دهقان وزرای خارجه و دفاع در مسکو بودند و روسای جمهور دو کشور نیز تلفنی صحبت کردند؛ همچنین آقایان ظریف و لاوروف نیز با یکدیگر تلفنی صحبت کردند.
اگر روابط دو کشور را مقایسه کنیم با روابط با دیگر کشورها، فکر نمی‌کنم بیشتر از دوستان ایرانی با مقامات خارجی رابطه داشته باشیم.
تحریم‌های آمریکا علیه روسیه و ایران تمدید و اعمال شده است. فکر می‌کنید سیاست آمریکا در دوره ترامپ چقدر علیه ایران و روسیه خواهد بود؟
برای نظر دادن الان زود است اما فکر می‌کنم بدتر از عملکرد اوباما اصلاً امکان پذیر نیست؛ زیرا در این مدت همکاری‌های دو کشور به پایین‌ترین سطح رسیده که پایین‌تر از این نمی‌شود. دولت اوباما ماه آینده رفتنی است، اما باز هم تحریم‌های جدیدی را علیه روسیه اعمال کرد، ولی ما آن را جدی نمی‌گیریم و آنچه مربوط به دولت آینده آمریکاست، دید ما مثبت است.
هرگز در امور داخلی ایران دخالت نمی‌کنیم
مقامات آمریکایی ادعا کرده‌اند که روسیه در انتخابات این کشور دخالت داشته است. این موضوع چقدر صحت دارد؟
هرگز صحیح نیست. هیچ نیازی به مداخله ما نبوده است. به آنها گفته‌ایم که ثابت کنید اما نمی‌توانند ثابت کنند، این فقط اتهامات بی اساس است.
چند روز پیش هم سایت تابناک روسیه را متهم کرد که در امور داخلی ایران دخالت می‌کند به نفع نامزدی خاص، در حالیکه ما هرگز مداخله نکرده‌ایم و برای انتخاب مردم ایران احترام قائلیم. 3 سال و نیم پیش در زمان انتخابات ریاست جمهوری ایران از من سوال پرسیدند که ترجیح می‌دهید کدامیک از نامزدهای فعلی به ریاست جمهوری برسند و پاسخ من این بود که هر کس را مردم انتخاب کنند ما به آن احترام می‌گذاریم. ما هرگز در امور داخلی ایران دخالت نکرده و نخواهیم کرد.
من 5 سال است که سفیر روسیه در ایران هستم اما تاکنون یک موضع درباره امور داخلی ایران نداشته‌ام.
آمریکایی‌ها در امور داخلی روسیه دخالت می‌کنند
آیا تلاشی هم برای تاثیر گذاری در انتخابات آمریکا نداشته‌اید؟
ما هیچ تلاشی نداشتیم. این آمریکایی‌ها هستند که در امور داخلی ما دخالت می‌کنند. هیلاری کلینتون وقتی وزیر خارجه آمریکا بود ما را متهم کرد که گویا سیستم انتخاباتی روسیه عادلانه نیست.
یک ضرب المثل انگلیسی هست که می‌گوید: کسی که خانه‌اش از شیشه ساخته شده نباید به خانه دیگران سنگ بزند. آمریکا بهتر است از خودش انتقاد کند، از دموکراسی خودش و از ارزش‌های خودش.
ایرانی‌ها درباره سوپرجت سوخو مذاکره کنند
رسانه‌ها اخیراً از نهایی شدن توافق خرید سوپر جت سوخو 100 خبر داده‌اند. در این باره کمی‌توضیح می‌دهید؟
این موضوع را تایید نمی‌کنم. ما نشست کمیسیون مشترکی داشتیم که نتایج خوبی داشت که از جمله آنها می‌توان به احداث چند راکتور حرارتی در بندر عباس به مبلغ یک میلیارد یورو و برقی کردن راه آهن گرمسار-اینچه برون به ارزش 1.2 میلیارد یورو.
همچنین بین وزارت‌خانه‌های صنایع ایران و روسیه سند مهمی امضا و نقشه راهی تدوین شد که در آن 70 پروژه مختلف را پیش بینی کرده است.
از همینجا از فرصت استفاده می‌کنم و از مقامات ایرانی می‌خواهم درباره هواپیماهای روس مذاکره کنند زیرا از نظر شرایط قیمت و کیفیت برای بخش خصوصی ایران بسیار مناسب هستند. این را خواهش می کنم که جدی در نظر گیرند و درباره سوپر جت سوخو هم مذاکره کنند.
اخیراً یک هیئت 300 نفره اقتصادی از روسیه به ایران سفر کرده است. این موضوع چه تاثیری بر گسترش روابط تجاری دو کشور خواهد داشت؟
انتظار داریم حجم تبادل کالا تا پایان سال جاری میلادی به 2 میلیارد دلار برسد اما این رقم راضی کننده نیست زیرا امکانات و پتانسیل‌های دو کشور بسیار بالاتر از این حرف‌هاست و امیدواریم در سال آینده میلادی به نتایج بهتری برسیم زیرا چند سند اقتصادی به امضای طرفین رسیده است.
در سال آینده همچنین شاهد رفت و آمدها در سطوح مختلف خواهیم بود و همچنین تسهیل شرایط صدور روادید باعث گسترش روابط دو جانبه خواهد بود.
روی کار آمدن ترامپ چه تاثیری بر روابط ایران و روسیه خواهد داشت؟
هیچ کشور ثالثی نمی‌تواند تاثیر منفی بر روابط ایران و روسیه بگذارد. ایران در سیاست خارجی روسیه جایگاه خاصی دارد و ما ماه آینده 515 مین سال برقراری روابط دیپلماتیک‌مان را جشن می‌گیریم.