رویداد۲۴ | امیرحسین جعفری: خبر جریمه ۱۶۷ میلیاردی برای قطع ۱۰ درخت در تهران تعجب همه را برانگیخت؛ تعجب از این جهت که تهران سال‌هاست محل قربانی‌کردن درختان شده و چنین حکمی درباره قطع درختان، نشان می‌دهد که تغییر رویکردی بابت نگاه به محیط زیست رخ داده است. ماجرا از این قرار است که یک مرکز تجاری ۱۰ درخت را در مقابل خود قطع کرده، شهرداری نیز از این مجتمع شکایت می‌کند و قوه قضاییه ۱۶۷ میلیارد جریمه برای این درختان تعیین می‌کند.
محمد درویش، فعال محیط‌زیست، معتقد است که اقدام اخیر قوه قضاییه مبنی بر جریمه ۱۶۷ میلیاردی برای قطع ۱۰ درخت در تهران اقدام جدیدی است؛ او در اینباره به «رویداد۲۴» می‌گوید: «این خبر اقدام ارزشمندی در تهران است. این که قوه قضاییه و دیگر دستگاه‌ها به این ماجرا حساس شده‌اند یک اتفاق جدید است. با این رأی، میزان قطع درخت غیرقانونی کاهش پیدا می‌کند. البته شهرداری تهران با قطع آب یک سری از درختان، ۱۶هزار درخت را خشک کرده است و اگر چنین رویکردی وجود دارد، شهرداری باید زودتر از بقیه جریمه بدهد. در خیابان ولیعصر هم درختان جلو برج‌ها و ساختمان‌های دولتی خشک شده‌اند. مشخص است که به عمد درختان در تهران در حال خشک شدن‌اند. از آن بدتر بخش‌های بزرگی از باغ‌های تهران در دو دهه اخیر، طبق قانون برج باغ نابود شدند.»
این فعال محیط زیست معتقد است که درختان و باغ‌های تهران در سال‌های اخیر قربانی ساخت و ساز شده‌اند؛ او می‌گوید: «آقای جمال قدوسی به عنوان یک پژوهشگر مطالعه‌ای با توجه به عکس‌های هوایی تهران در سال‌های ۱۳۳۰ تا ۱۳۸۰ داشته‌اند که نشان می‌دهد در ۵۰ سال اخیر، بخش بزرگی از مراکز طبیعی تهران از بین رفته است. یکی از سریع‌ترین نرخ‌های بیابانی در تهران است. بعد از سال ۸۰ نیز عمده بافت‌ها در منطقه ۱ و ۲ و ۳ و ۵ تهران قربانی ساخت‌و‌ساز‌ها شده‌اند. ما بیش از ۲۰۰ هزار واحد مسکونی در شمال تهران داریم که به علت گران‌شدنشان در سوداگری‌های زمین دست‌به‌دست می‌چرخد. این خانه‌ها روی باغ‌های شمران ساخته شده‌اند.»
درویش معتقد است که ترک فعل‌های متعددی در این حوزه صورت گرفته است؛ او می‌گوید: «حتماً ترک فعل هم در حوزه درختان تهران صورت می‌گیرد. یک کمیسیون ماده ۵ وجود دارد که در صورت تخلف در آنجا محاکمه می‌شوند. درآمد شهرداری از کمیسیون ماده ۵ است. مثلاً طرف یک‌طبقه اضافه می‌سازد یا درختی را قطع می‌کند، در آن کمیسیون جریمه می‌دهد. اینقدر زمین گران است که برای متخلفین می‌صرفد این کار‌ها را بکنند.»
درویش معتقد است که وضعیت فضای سبز تهران در مرحله بحران است؛ او در اینباره می‌گوید: «سرانه فضای سبز تهران ۱۶.۹ متر است اما باید ۲۵ مترمربع باشد. نسبت به استاندارد جهانی کمتر هستیم و اوضاع تهران بحرانی است. نرخ مرگ‌و‌میر هوا به ۹ هزار نفر و مرده‌زایی جنین به ۸ درصد در سال رسیده است. ما در این شرایط باید قدر تک‌تک درختان تهران را بدانیم و تن به قطع درختان ندهیم. باید فضای سبز را افزایش دهیم و تن به سکوت ندهیم. خوشحالم که قوه قضاییه چنین رفتاری داشته است.»
اقدام قوه قضاییه مبنی بر جریمه ۱۶۷ میلیاردی بابت ۱۰ درخت قابل توجه است اما کماکان بحران‌های محیط زیستی در تهران ادامه دارد. تهران با کمبود سرانه فضای سبز و بحران هوا مواجه است. در مقابل ساخت و ساز‌ها افزایش یافته و مناطق بسیاری از تهران شاهد قطع و خشکاندن عمدی درختان هستند.