رویداد۲۴|امیرحسین جعفری: روز جهانی پیشگیری از خودکشی فرصتی است که درباره این پدیده روانی-اجتماعی بیشتر صحبت کنیم. انجمن پیشگیری از خودکشی که در این زمینه فعال است، هر ساله آمارهای نسبی از وضعیت خودکشی را اعلام میکند. طبق آمارها کشور لسوتو در آفریقا بیشترین میزان خودکشی را به خود اختصاص داده و ایران نیز در سالهای اخیر روند افزایشی در خودکشی را پیش گرفته است.
حمید یعقوبی، رئیس انجمن پیشگیری از خودکشی، معتقد است که نباید اخبار مربوط به خودکشی را به صورت پررنگ منتشر کرد زیرا خودکشی یک اقدام مسری است. او در اینباره میگوید: «همه ساله روز ده سپتامبر که مصادف با ۲۰ شهریور ماست، از طرف انجمن جهانی پیشگیری از خودکشی، روز جهانی پیشگیری از خودکشی نامگذاری شده است. این روز هر سال یک شعاری دارد. به دلیل اهمیت صحبتکردن درباره خودکشی و اینکه این اتفاق را تابو و یک انگ ندانیم، شعار سال ۲۰۲۴ تا ۲۰۲۶ انجمن بینالمللی پیشگیری از خودکشی این است که روایت درباره خودکشی را تغییر دهیم و درباره آن صحبت کنیم. رسانهها اخبار وقوع یک خودکشی را نباید با آب و تاب گزارش دهند. یک نفر اقدام به خودکشی میکند و فوت میکند. شاید این اتفاق ارزش خبری داشته باشد اما نباید تیترهای هیجانی و جنجالی به آن اختصاص داد. خودکشی یک اقدام مسری است.»
بیشتر بخوانید: نامه هشدارآمیز به وزیر بهداشت درباره خودکشی پزشکان؛ پایان مسئولیت شما نزدیک است
با فردی که به خودکشی فکر میکند حرف بزنیم
رئیس انجمن پیشگیری از خودکشی معتقد است که باید با فردی که به خودکشی فکر میکند حرف بزنیم و شعار امسال این انجمن هم شکستن تابو حرف زدن درباره خودکشی است. او میگوید: «خودکشی یک رواندرد مانند سردرد است و زمانیکه فرد سردرد میگیرد به عزیزاناش این خبر را میدهد؛ انجمن جهانی پیشگیری از خودکشی انتظار دارد وقتی یک نفر به خودکشی فکر میکند، به اطرافیاناش بگوید و درباره آن صحبت کند. شنوندههای یک فردی که میخواهد خودکشی کند، باید پذیرندهی آن فرد باشند. اگر اطرافیان نتوانند به فرد کمک کنند هم باید او را به روانشناس معرفی کنند. در هر حال صحبت از خودکشی یعنی درباره خودکشی صحبت کنیم، مثل مصاحبهٔ شما که خیلی خوب است و باعث افزایش خودکشی نمیشود، اما انتشار اخبار مربوط به خودکشی، باعث گسترش میشود. »
روند روبهرشد خودکشی در ایران
یعقوبی معتقد است که آمار خودکشی در ایران از میزان جهانی پایینتر است اما به طور کلی طی سالهای اخیر روند افزایشی به خود گرفته است. او میگوید: «آمارهای جهانی در کشورهای مختلف، متفاوت است. میانگین جهانی خودکشی حدود ۹.۵ به صد هزار است. لسوتو در جنوب آفریقا بیشترین آمار خودکشی را دارد. آمار ایران ۷.۵ به صد هزار نفر است و از میانگین جهانی پایینتر هستیم؛ البته روند خودکشیهای ایران در یک دهه اخیر رو به رشد بوده است. این عامل نشان میدهد که تمام دستگاهها باید پای کار بیایند چون وضعیت خوب نیست. احتمال مرگ در خودکشی مردان ۳ برابر زنان است. میزان اقدام به خودکشی که منجر به فوت نمیشود، در خانمها ۲ برابر آقایان است.»
دستگاههای مسئول خودکشی، هماهنگ نیستند
رئیس انجمن پیشگیری از خودکشی معتقد است که باید یک هماهنگی میان دستگاههای متولی پیشگیری از خودکشی از جمله در وزارت کشور و بهداشت به عمل آید. او میگوید: «در حال حاضر وزارت بهداشت و وزارت کشور بخشی از متولیان امور خودکشی هستند. تصور من این است که با پراکندهکاری دستگاهها، خودکشی در ایران باز هم افزایش خواهد یافت و روند آن کاهشی نخواهد شد. پیشنهاد من این است که رئیسجمهور یک معاونت اجتماعی تعریف کند تا آن معاونت، هماهنگکننده دستگاههای مختلف برای پیشگیری باشد. سازمان امور اجتماعی در وزارت کشور این کار را انجام میدهد اما با دیگر دستگاهها هماهنگ نیستند.»
اخبار خودکشی همواره به گوش میرسد اما وضعیت ایران در این زمینه نسبت به آمارهای جهانی خیلی بد نیست. آنچه مشکل را جدی میکند، افزایش میزان خودکشی در ۶ سال اخیر است که نگرانیها از این پدیدهٔ ناراحتکننده را افزایش داده است. در ایران دستگاههای دولتی متولی پیشگیری از خودکشی، با پراکندگی مشغول کار هستند که کارکرد آنها را کاهش میدهد. نکته قابل توجه دیگر سهم مردان از خودکشیهای موفق است. مردان تا ۳ برابر بیشتر از زنان موفق به خودکشی میشوند که در جای خود نیاز به بررسی دارد.
مگر ما از مردم جهان چه چیزی کمتر داریم که خودکشی مان کمتر باشد ؟ اصلا قابل قبول نیست . باید به قله پیشرفت رسید . مسئولین همت کنند تا آمار را به سطح بالا ! برسانیم به حول قوه الهی