رویداد ۲۴| روح‌انگیز دری: وقتی در مهرماه سال ۱۴۰۰ پیمان جبلی به عنوان رییس سازمان صداوسیما منصوب شد، موضوع سابقه حضور و تجربه مدیریتی‌اش در سازمان صداوسیما تا پیش از رسیدن به این جایگاه مورد توجه قرار گرفت. جبلی ، پیش از آن معاون برون مرزی سازمان صداوسیما بود و کمتر کسی از او اظهارنظر یا حاشیه سیاسی به یاد داشت. با این وجود در همان بدو این انتصاب فارغ التحصیلی‌اش از «دانشگاه امام صادق (ع)» مورد توجه قرار گرفت.
جبلی قبل از پست معاونت برون مرزی صداوسیما، عضو هیئت علمی دانشگاه صداوسیما، معاون سیاسی (خبر) صداوسیما، دبیر اخبار خارجی بخش شامگاهی رادیو، دبیر اخبار خارجی و داخلی اخبار تلویزیون، سردبیر اخبار سراسری شبکه ۲ سیما، مدیرکل اخبار داخلی واحد مرکزی خبر، مدیرکل اخبار شبکه العالم، مدیر دفتر شبکه العالم در بیروت، سفیر جمهوری اسلامی ایران در تونس بود.
در میان همه مسئولیت‌های او در صداوسیما اما یک دوره مسئولیتی در کارنامه جبلی توجهات زیادی را به خود جلب کرد؛ معاون رسانه‌ای دبیر شورای عالی امنیت ملی در زمان حضور سعید جلیلی در این شورا. شاید به همین دلیل بود که وقتی کمتر از یک سال بعد او وحید جلیلی را به قائم مقامی خود برگزید بسیاری پیش بینی خود مبنی بر نزدیکی و اتحاد قوی جبلی با برادران جلیلی را تحقق یافته دیدند.
با انتصاب او در نخستین واکنش‌ها چهره‌های جریان عدالتخواه موجی از استقبال و اقبال به این انتصاب را در فضای مجازی و رسانه‌ای نمایان کردند. باحضور وحید جلیلی در قائم مقامی جبلی در صداوسیما دیگر عدالتخواهان سر از پا نمی شناختند. به خصوص که این انتصاب دست برتر جلیلی و حامیانش در جریان عدالتخواه در منازعه‌ای تلقی شد که تنها چند ماه قبل بین وحید جلیلی و حسین محمدی رخ داده بود.
جبلی متولد سال ۱۳۴۵ در تهران است . او در سال ۱۳۷۲ فارغ‌التحصیل کارشناسی ارشد رشته معارف اسلامی و تبلیغ از دانشگاه امام صادق شد و سال ۱۳۸۳ مدرک دکترای فرهنگ و ارتباطات را از همین دانشگاه دریافت کرد.
جبلی در دهه ۷۰ به عنوان خبرنگار و نویسنده در صداوسیما فعالیت داشت و به دلیل تسلط به دو زبان انگلیسی و عربی عهده‌دار مسئولیت دبیری اخبار خارجی بخش شامگاهی صدای جمهوری اسلامی شد.
خبرگزاری ایسنا در گزارشی در مورد جبلی در مهرماه سال ۱۴۰۰از او به عنوان «سربازی که به سرداری رسید» یاد کرده و درباره سوابقش از دهه ۷۰ نوشته است: «او که به گفته یکی از همکاران پیشین خود «سربازی است که به سرداری رسیده»، در سال ۷۱ دبیری اخبار خارجی و داخلی اخبار سیما، طی سال‌های ۷۲ تا ۷۷ دبیری اخبار بخش خبری ۲۱، سال ۷۸ سردبیری اخبار سراسری شبکه ۲ سیما (۲۲:۳۰) و طی سال‌های ۷۸ تا ۸۰ نیز مدیرکلی اخبار داخلی واحد مرکزی خبر را بر عهده داشته است.»
علاوه بر این از او به عنوان مؤسس بخش گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه ۲ نیز یاد می‌شود.
سعید جلیلی یک سال بعد از انتصاب از سوی محمود احمدی نژاد، رئیس جمهوری وقت به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی، آبان ۹۷ در حکمی جبلی را به عنوان معاون رسانه‌ای دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی منصوب کرد. از همان زمان جبلی به عنوان چهره‌ای نزدیک به جریان پایداری مطرح شد. با این وجود کنش و واکنش‌های سال‌های بعد او به صورت علنی یا پنهان دایره و تعریف سیاسی مشخص‌تری از او ارائه کرد.
نزدیکی جبلی به سعید جلیلی در کنار نزدیکی او به وحید جلیلی برادر سعید که به نوعی یکی از تئوریسین‌های جریان عدالتخواه در دهه ۸۰ شد، از جبلی نیز چهره ای با گرایش به جریان عدالتخواه ساخت.
بیشتر بخوانید: شهرام وثوقی راد کیست؟ | از سردبیری ۲۰:۳۰ و برنامه خبری ضداصلاحات تا ریاست خبرگزاری صداوسیما
حضور ۲ ساله او در دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی و نزدیکی‌اش به سعید جلیلی و بعد از آن انتخاب وحید جلیلی به عنوان قائم مقامی در صداوسیما برجسته‌ترین مستند در تعیین خط و ربط سیاسی جبلی تلقی می‌شود.
پیمان جبلی سال‌های ۸۹ و ۹۰ به عنوان سرپرست سفارت ایران در تونس منصوب و در اردیبهشت ماه سال ۹۱ نیز استوارنامه خود را به عنوان سفیر جمهوری اسلامی ایران به منصف المرزوقی رئیس جمهوری وقت تونس تقدیم کرد و تا مرداد سال ۱۳۹۳ نیز در این سمت باقی ماند.
علی اکبر صالحی وزیر پیشین امور خارجه حدود ۱۰ سال بعد از این انتصاب در یک گفت‌وگوی رسانه‌ای در دی ماه سال ۱۴۰۰ از «هماهنگی این وزارت‌خانه با سرلشکر قاسم سلیمانی فرمانده وقت نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی برای انتصاب جبلی به عنوان سفیر در تونس» خبر داد و گفت: «در تعیین سفیر برای لیبی و تونس با سردار هماهنگ بودیم؛ بلاخره این کشورها یک سفیر فوق‌العاده می‌خواست از این نظر که شرایطی فوق‌العاده در این کشورها حاکم بود و شاید یک سفیر صرف دیپلمات نتواند در آنجا کارآمدی لازم را داشته باشد بلکه این سفیر ضمن دیپلمات بودن باید از یک پشتوانه و آگاهی میدانی هم برخوردار باشد؛ بنابراین برخی از سفرا را با سردار سلیمانی با اتفاق تعیین می‌کردیم؛ مثلاً آقای جبلی در آن زمان سفیر ما در تونس شدند؛ این کارها نشان از یک انسجام کاری بین وزارت خارجه و سردار سلیمانی است».
جبلی پس از پایان ماموریت خود در وزارت امور خارجه، به صدا و سیما بازگشت و در دی ماه ۹۳ با حکم محمد سرافراز رئیس وقت رسانه ملی به عنوان معاون سیاسی منصوب شد. کمتر از ۲۰ ماه بعد، در مرداد ۹۵ با حکم عبدالعلی علی عسگری رئیس وقت صدا و سیما، معاون برون مرزی سازمان صداوسیما شد.
تأسیس خبرگزاری تصویری بین‌المللی «ایران پرس»، و راه‌اندازی ۲ شبکه رادیو و تلویزیونی اینترنتی «هوسا» و «پرس تی وی فرانسوی» از اقدامات جبلی در دوران حضور در معاونت برون مرزی عنوان می شود.
علاوه بر این، افتتاح شبکه جدید «العالم سوریه» از دیگر اقداماتی است که جبلی انجام داده است. او در گفت و گویی درباره انگیزه‌اش از این اقدام گفت: «یکی از دلایل اصلی راه اندازی شبکه العالم سوریه و یکی از عواملی که انگیزه ما را برای راه اندازی این شبکه چند برابر کرد، تأکیدات شهید سردار سلیمانی برای حفظ دستاوردهای جبهه مقاومت بود. تعبیر ایشان این بود که خون فرزندان ما و رزمندگان جبهه مقاومت که برای تثبیت این جبهه و دستاوردها در سوریه، عراق و مناطق دیگر ریخته شده نباید به هدر رود.»
بعد از رخدادها و اعتراضات پاییز سال ۱۴۰۱ وزارت خزانه‌داری ایالات متحده ۲۵ آبان ماه ۱۰۴۱ در بیانیه‌ای از قرار دادن نام تعدادی از کارکنان صدا و سیما در لیست تحریم‌های خود خبر داد که در این لیست نام پیمان جبلی در کنار نام‌های علی رضوانی(خبرنگار)، آمنه سادات ذبیح‌پور (خبرنگار)، محسن برمهانی (معاون سیما)، احمد نوروزی (معاون برون مرزی) و یوسف پور انواری (مدیر برنامه‌ریزی در بخش برون مرزی) قرار داشت.
۲۱ آذر همان سال اتحادیه اروپا با انتشار جزئیات بسته تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی ایران، علاوه بر سازمان صداوسیما، ۲۰ فرد را نیز در لیست تحریم‌های خود قرار داد که نام پیمان جبلی نیز در این لیست قرار داشت.
بعد از سقوط هواپیمای اوکراینی اعلام شد نام یکی از قربانیان محمد امین جبلی دانشجوی ۲۹ سالۀ رشته پزشکی در دانشگاه تورنتوی کانادا، فرزند دکتر محمد جبلی متخصص قلب است و تصویری هم از حضور پیمان جبلی که در آن زمان معاون برون مرزی سازمان بود، در مراسم منتشر شد. مصاحبه‌ای هم به نقل از پدر محمد امین انتشار یافت که در آن گفته بود پسرم عزادار سردار سلیمانی بود.
دی ماه ۱۴۰۱ و ۳ سال بعد از این واقعه، میثم جبلی یک از برادران پیمان جبلی در گفت‌وگو با مجله آمریکایی «تایم» از قصد خود برای پناهندگی به کانادا خبر داد؛ او دلیل این تصمیم خود را تلاش برای «دادخواهی» عنوان کرد و گفت که همراه با برادر دیگرش(مقداد) از کشور خارج شد و اکنون هر دو آن‌ها در جستجوی پناهندگی هستند.
پیمان جبلی در واکنش به این مصاحبه، تلویحاً با خط کشی میان خود و برادرش، گفت که «مطمئن نیستم که چقدر از این اظهارات ارادی بوده و این اتفاقات طبیعی است»؛ او در عین حال تاکید کرد که «این اتفاقات، چیز جدیدی نیست و در گذشته هم بوده و طبیعت این مسیر، ریزش‌ها و رویش‌ها است.»
جبلی در آذرماه سال ۱۴۰۲ بدون نام بردن از عادل فردوسی پور اظهاراتی پرحاشیه را در نقد او مطرح کرد: «در اولین جلسه دانشجویی مسئولیتم بسیج دانشجویی یک دانشگاه از من پرسیدند فلان سلبریتی مجری را چرا بیرون کردید؟ دوباره او را برگردانید... بالاخره ما چه کار باید انجام دهیم؟... اگر بناست که از چهره‌ها استفاده کنیم باید این کار را انجام دهیم... جایی که نمی‌توانیم چهره را مدیریت کنیم جایگزین میکنم با فرد دیگری دوباره مورد سوال واقع می‌شویم... ما در عهده هام با رهبری در مورد تحول سازی در صداوسیما کوتاه نمی‌آییم... زیرساخت‌های ما فرسوده است. نفوذ در صداوسیما برای هک کردن، یک سال قبل از آمدن ما انجام گرفته بود.»
صحبت‌های پیمان جبلی در تعارض با توضیحاتی بود که او پیش‌تر در دانشگاه صنعتی شریف درباره این گزارشگر پرطرفدار مطرح کرده بود. او در آن زمان در جمع دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف گفته بود: «موضوع آقای فردوسی پور در دوره بنده اتفاق نیفتاد. اگر در دوره من بود تمام تلاشم را می‌کردم که نرود. البته نمی‌گویم معجزه می‌کردم ولی تلاشم را می‌کردم. الان هم تلاش می‌کنیم از توانایی‌های ایشان استفاده کنیم. من میراث‌دار وضعیتی هستم که سه سال پیش اتفاق افتاده و باید آن را حل کنم. فکر می‌کنید با یک امضای طلایی جبلی حل می‌شود؟ خیر اینطور نیست.»
اظهارات جبلی در موضع گیری علیه فردوسی و به کار بردن عبارت «لگد زدن» البته با واکنش‌های تندی از جانب هنرمندان و فعالین سیاسی نیز همراه شد. محمدعلی ابطحی، فعال سیاسی اصلاح طلب و رئیس دفتر سید محمد خاتمی در توئیتر خود نوشت: «آقای جبلی، عادل فردوسی پور به نظام و اعتقاداتش لگد نزده خودتان می‌دانید فقط زیادی مقبول بود.»
پرویز پرستویی، بازیگر شناخته‌شده نیز با انتشار یادداشت بلندی در اینستاگرام خود به صحبت‌های پیمان جبلی اینطور واکنش نشان داد: «و اما اندر حکایت آقا مصطفی میرسلیم و آقا پیمان جبلی. این روزها این دو چهره سرشناس و معروف در دنیای مجازی، که پست های مهمی را هم اشغال کرده‌اند، هر روز بدتر از دیروز موجب خنده و تاسف، مردم و اهالی فرهنگ و صنعت خودرو سازان می‌شوند. و علت معروف شدنشان هم وجه اشتراک‌شان است.یک نفر هم نیست یواشکی در گوش این دونفر بگوید: آقایان آبرومندانه این پست هایی که اشغال کردید و رها کنید و به استراحت بپردازید و اینقدر آبروریزی نکنید.»
بهمن ماه سال گذشته روزنامه فرهیختگان آمارهایی را درباره میزان مخاطب برنامه‌های مختلف صداوسیما منتشر کرد که حکایت از سقوط مخاطبان صداوسیما داشت. بر اساس این گزارش، سیدخندان با حدود ۷ درصد، پاورقی حدود ۷ درصد، بگو بخند حدود ۸ درصد، سرنخ با کمتر از دو درصد و خوش نمک با حدود ۶ درصد جزو شکست‌خورده‌های تلویزیون در جذب بیننده هستند. البته برخی از برنامه‌های تلویزیون توانسته‌اند مخاطب وفادار خود را حفظ کنند. مثل برنامه طبیب که یک برنامه گفتگو محور در حوزه سلامت است. این برنامه در آذرماه ۱۳۹۸ رقم ۱۰.۲ درصد مخاطب را کسب کرده بود و در سال‌های بعد این عدد نوسان چندانی نداشت و در آذرماه ۱۴۰۰ به ۱۱.۷ درصد رسید و در حال حاضر هم برنامه حدود ۱۰ درصد مخاطب دارد.
پیمان جبلی در دیداری که اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۱ با هنرمندان داشت، با پذیرفتن این موضوع که مخاطب صداوسیما کم شده است، گفت: «همه ما، چه شما به‌عنوان هنرمند، چه ما به‌عنوان مسئولان صداوسیما باید از خودمان بپرسیم چرا احساس علاقه‌ای که مخاطب به هنرمندان و آثارشان داشت، کاهش یافته است؟ چرا بعضی آثار که در گذشته با هزینه‌های کمتر ساخته می‌شد، ماندگارترند؟ همه ما مقصریم و نمی‌توانیم خودمان را تبرئه کنیم.»
۱۰ خرداد ۱۴۰۲ جبلی که به دانشگاه امام صادق رفته بود، با اشاره به وضعیت صداوسیما گفت: «صداوسیما در روند نزولی ۱۰ساله قرار گرفته و فرآیند نزولی مخاطبان صداوسیما از سال ۹۲-۹۱ شروع شده بود. در کل دنیا از زمانی که پخش اینترنتی و شبکه‌های اجتماعی و رقبای برودکست به‌وجود آمدند، روند مخاطبان تلویزیون در جهان نزولی شد. چه در انگلیس و آمریکا و چه در منطقه ما، فرقی نمی‌کند.»
در ۱۶ بهمن‌ماه ۱۴۰۲ بار دیگر به‌صورت تلویحی پذیرفت که برنامه‌های تلویزیونی با بحران مخاطب مواجه است و در این باره گفت: «آیا رسانه‌هایی که اعتقاد دارند صداوسیما مخاطب ندارد، جرأت دارند مخاطب امسال خودشان را با مخاطب ۱۰ سال پیش یا تیراژ خودشان را مقایسه کنند یا خیر؟ این وظیفه عمومی همه دستگاه‌هاست که به وظایفی که برایشان مشخص شده است، عمل کنند.»
جبلی بعد از مثال زدن مجموعه «آقای قاضی» که جزو آثار کم‌هزینه بود، گفت: «توجه به نیاز جامعه و مخاطب الزاما وابسته به هزینه پول زیاد و استفاده از چهره‌های سرشناس نیست، بلکه ما باید بتوانیم درک صحیحی از نیاز‌های جامعه و مخاطبان داشته باشیم تا بتوانیم متناسب با آن نیاز‌ها در زمان مناسب تولید محتوا کنیم.»
از زمان حضور وحید جلیلی به عنوان قائم مقام پیمان جبلی، برخی وحید را رییس در سایه صداوسیما می خوانند و تغییرات و رویه خبررسانی و تولید محتوای صداوسیما را در ید اختیار وحید جلیلی توصیف می‌کنند. از اسفندماه سال گذشته نیز رویه و عملکرد صداوسیما در دو انتخابات مجلس دوازدهم و بعد از آن ریاست جمهوری چهاردهم صداوسیما را در معرض این سوال روشن قرار داد که آیا بر علیه محمدباقر قالیباف به عنوان چهره مورد انتقاد طیف جلیلی و جبهه پایداری و مسعود پزشکیان به عنوان رقیب انتخاباتی سعید جلیلی و پیروز این رقابت جانبدارانه عمل نکرده است؟
جبلی دو سال پیش در زمانی که به ریاست رسانه ملی منصوب شد، در حساب کاربری خود در فضای مجازی خط مشی خود را اینگونه توصیف کرد: «صداوسیما باید منعکس کننده مطالبات، خواسته‌ها و دغدغه‌های توده مردم باشد و نباید منعکس کننده نظرات و منویات یک طبقه خاص آن هم طبقه خاصی که جدای از مردم است، باشد؛ صداوسیما رسانه کسانی خواهد بود که صدایشان به جایی نمی‌رسد».
حدود یک سال بعد نیز با یکی از رسانه‌های زیر مجموعه سازمان صدا و سیما، درباره انتقادات به مرزبندی سیاسی در صداوسیما گفت که «همچنان بر اعتقادی که همیشه داشتم، پایبندم و هیچ گاه شخصیت خودم را در قالب محدود یک جریان سیاسی قرار نداده‌ام؛ برخی افراد و جریانات دل‌شان می‌خواهد همه چیز را از منظر خود و تحلیل‌های مبتنی بر گرایش خود نگاه کنند که این هم طبیعی است.»
با این وجود علی رغم این اظهارات در شرایط فعلی صداوسیما به عنوان آخرین سنگر باقی مانده در دست جریان جلیلی-پایداری یاد می‌شود. سنگری که نام پیمان جبلی به عنوان رییس آن ثبت شده است.