رویداد۲۴| محمد هادی جعفرپور، حقوقدان و وکیل دادگستری در یادداشتی نوشت: مستند به قانون شرح وظایف وزارت ارتباطات این پرسش از رئیس جمهور مطرح است که قرار است وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات دولت ایشان تا چه میزان در انجام تکالیف قانونی خویش نسبت به دولت سیزدهم موفق عمل کند؟
جناب آقای پزشکیان؛ پیش از استقرار دولت جنابعالی به موجب یادداشتی مستند به بند ط ماده۳قانون شرح وظایف واختیارات وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در مقام تبیین وظایف این وزارتخانه خطاب به وزیر وقت بیان شد که توسعه و ترویج ارتباطات و فناوری اطلاعات در کشور و تأمین زیرساخت‌های موردنیاز آن به منظور دسترسی مردم به خدمات پایه ذیربط تکلیف این ارگان دولتی است و قصور آن مقام دولتی و سایر مسئولین در حوزه‌ی اینترنت و فضای مجازی موجبی است برای طرح شکایت از وزیر؟!
چراکه مستند به بند لام ماده ۳ اعمال استانداردها، ضوابط و نظام‌های کنترل کیفی و تأیید نمونه تجهیزات در ارائه خدمات و توسعه و بهره‌برداری از شبکه‌های مخابراتی، پستی و فناوری اطلاعات در کشور وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در انجام تکالیف قانونی خویش قصور کرده. مستحضرید بنا به اصل۱۳۷قانون اساسی عالی‌ترین مقام این وزارتخانه یعنی وزیر ارتباطات مسئول مستقیم عملیاتی کردن تکالیف قانونی است، حال با توجه به تصدی جوانی نخبه و کاربلد بر مسند وزارتخانه متبوع علاوه بر این امر که کماکان آن موجب قانونی برای طرح شکایت فراهم است، موضوع فیلترینگ کما فی‌السابق لاینحل مانده، در حالی‌که همواره یکی از شعار‌ها و ادعا‌های جنابعالی و تیم انتخاباتی شما رفع معضل فیلترینگ و بهبود فضای سایبری بود.
علاوه بر چنین وعده‌ای مستحضرید به موجب قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات حق دسترسی به فضای سایبر که مقدمه‌ی آن تامین اینترنت با سرعت متعارف است به منزله‌ی یکی از مصادیق حقوق شهروندی شناخته می‌شود. ماده۲ قانون مورد اشاره به صراحت مقرر می‌کند: هر شخص ایرانی حق دسترسی به اطلاعات عمومی را دارد، مگر آن که قانون منع کرده باشد. استفاده از اطلاعات عمومی یا انتشار آن‌ها تابع قوانین و مقررات مربوط خواهدبود و ماده۵ ـ مؤسسات عمومی را مکلف می‌کند تا اطلاعات موضوع این قانون را در حداقل زمان ممکن و بدون تبعیض در دسترسی مردم قرار دهد. تبصره ـ اطلاعاتی که متضمن حق و تکلیف برای مردم است باید علاوه بر موارد قانونی موجود از طریق انتشار و اعلان عمومی و رسانه‌های همگانی به آگاهی مردم برسد. مفاد مقررات یاد شده مبین این موضوع ساده است که عملیاتی شدن این قانون و استیفاء مردم از حقوق تعریف شده در چنین مقرره‌ای ارتباطی مستقیم با تامین بستر‌های مناسب در استیفاء سهل و آسان مردم از فضای سایبر و اینترنت دارد.
در مقوله‌ی حقوق شناسی و بررسی مبانی وضع قانون مهمترین تکلیف قوای حاکمه، تامین مقدمات و زمینه‌های منطقی اجرای قانون است که در چنین امری تامین اینترنت بدون محدودیت تکلیفی است بر عهده‌ی وزارت ارتباطات و دولت جنابعالی.
اهمیت اجابت تکالیف تعریف شده برای دولت و مامورین دولتی تا به آنجاست که در فصل دهم قانون مجازات اسلامی بی توجهی و قصور در انجام چنین وظایفی را جرم انگاری کرده؛ به موجب ماده ۵۷۰ قانون مجازات اسلامی هریک از مقامات دولتی یا وابسته به دستگاه‌های حکومتی که برخلاف قانون، آزادی شخصی افراد را سلب کند یا آنان را از حقوق مقرر در قانون اساسی محروم کند مستحق کیفر حبس و محرومیت از مشاغل دولتی شناخته شده است.
بنا بر مقررات یاد شده و مفاد بند سین ماده۳قانون شرح وظایف وزارت ارتباطات که عضویت در اتحادیه‌ها و مجامع بین المللی و اهتمام در انجام تعهدات و قرارداد‌های بین المللی تکلیف این وزارتخانه می‌داند و مستند به اسناد تعهدآور بین المللی که ایران به آن‌ها پیوسته از جمله کنوانسیون‌حقوق‌مدنی‌وسیاسی وکنوانسیون حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی
هر رفتاری که مانع حق دسترسی به اطلاعات شود و یا اعمال هرگونه سیاستگذاری که معیشت و حقوق اجتماعی و فرهنگی و سلامت جسمی -روانی مردم را با آسیب مواجه کند ممنوع است؛ لذا مستند به قوانین یاد شده حق دسترسی به اطلاعات از جمله حقوق ابتدایی مردم است که کلیه ارکان حاکمیت مکلف هستند تا طریق و راهکار مناسبی جهت دسترسی مردم به فضای سایبر و دسترسی آسان به اطلاعات مورد نیاز ملت را فراهم کنند.
فصل ششم قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات در مقام بیان تکالیف حکومت و ضمانت اجرای آن به موجب ماده۲۲در۴بند رفتار‌های مرتبط با این قانون را جرم انگاری کرده که اهم آن شامل ممانعت از دسترسی به اطلاعات و عدم رعایت مقررات این قانون است. علاوه بر مفاد قانون مذکور مستند به آیین نامه اجرایی آن که در سال ۹۳در ۱۱ماده لازم الاجرا شده است، بسترسازی مناسب جهت دسترسی مردم به اطلاعات از اعمال حاکمیتی بوده، ترک آن یا کوتاهی در انجام این تکالیف واجد مسئولیت کیفری -مدنی است. هیئت وزیران در جلسه مورخ ۱۹/۱۲/۱۳۸۳ بنا به پیشنهاد شماره ۲۷۸۵/۱۰۰ مورخ ۷/۲/۱۳۸۳ وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و به استناد تبصره ماده (۶) قانون وظایف و اخـتیارات وزارت ارتبـاطات و فـناوری اطلاعـات ـ مصـوب۱۳۸۲ـ آیین نامه اجرایی مربوط به وظایف و طرز کار کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات را تصویب کرد که
ماده ۲ این مصوبه وظایف و اختیارات کمیسیون را به این شرح می‌داند:الف ـ اصلاح و تجدید ساختار بخش‌های ارتباطی کشور.
ب ـ تعیین سیاست نرخ‌گذاری بر کلیه خدمات در بخش‌های مختلف ارتباطات و فناوری اطلاعات و تصویب جداول تعرفه‌ها و نرخ‌های کلیه خدمات ارتباطی در چارچوب قوانین و مقررات کشور.
ج ـ تـدوین مـقررات ارتبـاطی کـشور در چـارچوب قوانین و مقررات کشور و اعمال و نظارت برحسن اجرای آن.
د ـ سیاستگذاری درخصوص صدور مجوز فرکانس و تعیین و دریافت حق‌الامتیاز صدور مجوز در چارچوب قوانین و مقررات کشور.
هـ ـ تحقق اهداف مورد نظر در بخش ارتباطات رادیویی و رادیو آماتوری
تبصره ـ به منظور جلوگیری از ضرر و زیان جامعه و تحقق رشد و توسعه اقتصادی کشور، بخش غیردولتی، در قلمرو شبکه‌های غیرمادر بخش مخابرات، شبکه‌های مستقل و موازی پستی و مخابراتی با رعایت اصل چهل و چهارم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و حسب مجوز هیئت وزیران اجازه فعالیت خواهند داشت.
با وجود چنین مصوبه‌ای و مستند به مقررات یاد شده از جنابعالی به عنوان رئیس دولت چهاردهم، وزیر وزارتخانه‌ی متبوع و سایر مقامات مسئول در حوزه‌ی اینترنت و شورای عالی فضای مجازی این پرسش مطرح است که تا به امروز چه اقدام موثر و عملیاتی راجع به مصائب و مشکلات حاکم بر فضای سایبر اعم از کندی سرعت نت، فیلترینگ و افزایش تعرفه‌ی ارزش بهاء خدمات ناقص اینترنت و... که حق مسلم ملت است اتخاذ کرده‌اید؟
بی شک ادامه‌ی روند تحمیلی بر فضای سایبری و فیلترینگ به منزله‌ی تحقق رکن مادی بزه مندرج در قوانین مورد اشاره است که طرح شکایت علیه مقامات ذیربط نزد مراجع قضایی و... حق مسلم ملت ایران خواهد بود؛ لذا حداقل توقع جامعه توجه به این الزام قانونی و تلاش شما در راستای پیشگیری از تضییع بیش از پیش حقوق مردم خواهد بود