رویداد۲۴ | امیرحسین جعفری: یکی از مطالبه‌های اساسی از پزشکیان، مسأله رفع فیلتر بود. پزشکیان نیز در کلام و شعار خود پذیرفته بود که بدون تعارف با این مسأله برخورد کند. اما دولت پس از استقرار، برخوردی محافظه کارانه در قبال مسأله اینترنت پیش گرفته است.
صحبت‌های اخیر وزیر ارتباطات درباره رفع فیلتر، جامعه را بیشتر از قبل از دولت پزشکیان ناامید کرد. او در آخرین صحبت‌های خود گفته است: «فیلترشکن‌هایی که از مراجع غیرمجاز فعالیت می‌کنند آلودگی‌هایی را ایجاد کرده‌اند. بخشی از مشکلاتی که در کیفیت شبکه داریم، مربوط به فیلترشکن هاست. دغدغه رئیس جمهور دغدغه درستی است تا از اتفاقات سایبری جلوگیری کنیم. فضای مجازی را نباید به زیرساخت فنی تقلیل بدهیم. یک مدیریت قانون‌مند باید در فضای مجازی اتفاق بیوفتد. باید مدیریت هوشمند اتفاق بیفتد.»
این اظهارات با واکنش منفی جامعه روبرو شد. وزیر در توئیتی در شبکه فیلترشدهٔ ایکس اظهار کرد که راه دولت در برداشتن فیلترینگ برگشت‌ناپذیر است اما این کار را با توافق و اجماع انجام می‌دهد. این اظهارات هم مورد انتقاد واقع شد. کارشناسان و کاربران در توئیت‌ها و اظهارنظرهای متعدد یادآوری کرده‌اند که برقراری و اعمال فیلترینگ مستلزم کار کارشناسی است نه رفع آن. کاربری اشاره کرده است که اتفاقاً اعمال فیلترینگ یک‌شبه و بدون اطلاع‌رسانی انجام می‌شود اما حالا رفع آن به گفته وزیر مستلزم کار «کارشناسی» و «اجماع» است.
بخش قابل توجهی از کاربران معتقدند آنچه در ذهن وزیر و مجموعه دولت می‌گذرد، مدیریت و طبقه‌بندی اینترنت است که باز هم جلو دسترسی آزاد و عمومی از اینترنت را می‌گیرد. اما واقعا دولت چقدر به وعده‌های انتخاباتی رئیس‌اش وفادار است؟ چقدر در ساختار قدرت توان اجرای رفع فیلتر را دارد؟ و آیا اراده کافی برای انجام چنین کاری را دارد؟
رضا قربانی، نائب رئیس کمیسیون نوآوری اتاق بازرگانی، معتقد است که یکی از دلایل اساسی رأی دادن به پزشکیان، مسأله اینترنت و رفع فیلتر بوده است. او در اینباره می‌گوید: ««انتظار از مجموعه دولت این بوده که در رابطه با فیلترینگ، اظهار نظر مشخصی داشته باشد. قبل از انتخابات آقای پزشکیان و اطرافیان صحبت‌های صریحی درباره اینترنت کرده بودند و الان هم باید صریح صحبت کنند. من به عنوان شهروند دو خواسته جدی از دولت دارم؛ اول اینترنت و دوم بحث تعامل با جهان که هم اکنون باقیمانده است. در انتخابات اخیر آن جمعیتی که به آقای پزشکیان رأی دادند، خواهان اینترنت و تعامل با جهان بودند.»
بیشتر بخوانید:
فیلتر نیست، پولی است! | کدام آقازاده‌ها از فیلترینگ سود می‌برند؟
رضا قربانی معتقد است که اینترنت در ایران درگیر اختلال است و اختلال به معنای سرعت پایین نیست. او می‌گوید: ««ما سه شاخص برای اینترنت داریم که بر آن مبنا می‌گوییم اینترنت دچار اختلال است. مشکل ما در اینترنت بحث سرعت نیست. یکی از اختلالات اینترنت، بحث فیلترینگ است. فیلترینگ یک ساز و کار مشخص دارد. همان کمیته تعیین مصادیق مجرمانه، می‌تواند دستور به رفع فیلتر دهد. ما خودمان را نباید گمراه کنیم، ۷۰ درصد ترافیک اینترنت از بستر اینستاگرام و تلگرام و واتساپ می‌گذشت، الان که سیاست برخورد با جریان اصلی اینترنت اتفاق افتاده، دوباره طبق آمار‌های غیررسمی، ۷۰ درصد ترافیک اینترنت مربوط به پلتفرم‌های معروف است. طبق صحبت یکی از اپراتور‌ها، فیلترشدن پلتفرم‌های مطرح، باعث تغییر رفتار مردم شده و همه به سوی این پلتفرم‌ها رفته‌اند. مطالبه ما از دولت این است که نسبت به دولت قبل، با فیلترینگ برخورد کند.»
نائب رئیس کمیسیون نوآوری اتاق بازرگانی، معتقد است که در کمیته بررسی فیلترینگ، دولت ۶ نماینده دارد و می‌تواند خیلی صریح به مسأله اینترنت بپردازد. در مقابل نیز دولت نباید به جای رفع فیلتر، سراغ فیلترشکن‌فروش‌ها برود. او می‌گوید: «در کمیته تعیین مصادیق مجرمانه ۶ نفر از ۱۲ نفر عضو دولت هستند. وزیر ارتباطات در هر حال از نظر افکار عمومی، مسئول رفع فیلتر است و نمی‌تواند خود را کنار بکشد. در کمتیه تعیین مصادق، نماینده وزارت اطلاعات و وزارت کشور هم هست اما همه انتظار از وزیر ارتباطات دارند. باید یک اراده‌ای وجود داشته باشد که واضح صحبت کند و اینستاگرام و تلگرام و واتساپ را رفع فیلتر کند. دولت انرژی بسیار زیادی گذاشته که پرترافیک‌ترین سرویس‌های اینترنت را فیلتر کند. یک مبارزه در اینترنت بین شهروند و دولت وجود دارد که هیچ حسنی برای دولت نداشته است. ما به جای اینکه اصل مسأله را درمان کنیم، می‌خواهیم با فیلترشکن‌فروش برخورد کنیم که خیلی حرف‌های عجیبی است و انگار رئیس‌جمهور خود را به آن راه می‌زند. گویی که این دولت و کسانی‌که به آن‌ها رأی دادند، مطالعه رفع فیلتر نداشتند. مشکل ما اصلاً وی‌پی‌ان فروش نیست، مشکل مردم اختلال در اینترنت است. اگر وضعیت اینترنت را به قبل ۱۴۰۰ برگردانیم، حس بدی که درباره استفاده از اینترنت وجود دارد، تا حد خوبی درمان می‌شود. به نظر من این ساده‌ترین موضوعی است که دولت باید آن را حل کند.»
قربانی معتقد است که دولت با رفتاری محافظه کارانه، خواهان هزینه دادن برای رفع فیلتر پلتفرم‌های محبوب نیست. او می‌گوید: «۵۰ درصد رفع فیلتر دست دولت است، ۵۰ درصد باقیمانده هم در قوه قضاییه و مجلس است. اگر یک رأی هم از آن ۵۰ درصد مقابل گرفته شود، در کمیته تعیین مصادیق، می‌توان مشکل را حل کرد. مسأله اینجاست که کارگزاران دولت ترسو و محافظه کار هستند و نمی‌خواهند برای اینستاگرام و تلگرام هزینه بدهد. اگر این کار را بکند متهم به دفاع از زمین بازی دشمن و این حرف‌ها می‌شود. دولت با فیلترینگ مردم را آزار می‌دهد و طبق آمار‌ها مردم باز هم آن مسیر را رفته‌اند، دولت تنها سنگ در مسیر مردم ریخته و به جای هموار کردن مسیر، به دنبال وسائلی رفته است که مردم با آن این مسیر را طی می‌کنند. به زور نمی‌شود مردم را به پلتفرم داخلی برد. با این کار‌ها آبرو پلتفرم داخلی را هم برده‌اند.»