رویداد۲۴| مهسا زرگری: تبریز همواره در تاریخ ایران نقش بسزایی ایفا کرده و در زمینه «اولین‌ها» جایگاه ویژه‌ای دارد. جالب است بدانید که اولین خیابانی که در ایران به برق مجهز شد، در این شهر واقع شده است. به همین دلیل، تبریز به عنوان «شهر اولین‌ها» شناخته می‌شود و می‌توان گفت که بسیاری از پیشرفت‌های مدرن امروز از این شهر آغاز شده است.
شاید برایتان جالب باشد که تبریز در طول تاریخ، مدت زمان بیشتری نسبت به سایر شهرهای کشور به عنوان پایتخت شناخته شده است. اوج شکوه و اقتدار این شهر در زمان حکومت ایلخانان بود؛ در این دوره، تبریز به عنوان پایتخت قلمرویی وسیع، از رود نیل در شمال شرق آفریقا تا آمودریا در آسیای مرکزی، شناخته می‌شد
تبریز همچنین نخستین پایتخت جهان تشیع است و در دوره‌های حکومتی آق‌قویونلوها، قره‌قویونلوها و صفویان به عنوان پایتخت شناخته می‌شد. در آغاز انقلاب مشروطه، این شهر نقش کلیدی و مهمی ایفا کرد و شخصیت‌های بزرگی همچون ستارخان، باقرخان و شیخ الاسلام در تاریخ ایران تأثیرگذار بودند.
تبریز، شهری با تاریخ غنی و فرهنگی پربار، به عنوان یکی از مقاصد گردشگری مهم ایران شناخته می‌شود. این شهر با داشتن جاذبه‌های تاریخی، طبیعی و فرهنگی، هر ساله میزبان گردشگران زیادی از نقاط مختلف کشور و جهان است. از آثار باستانی و معماری زیبا گرفته تا بازارهای سنتی و طبیعت دل‌انگیز، تبریز گزینه‌های متنوعی را برای هر نوع سلیقه‌ای ارائه می‌دهد.
در این متن، به معرفی بهترین جاذبه‌های گردشگری تبریز خواهیم پرداخت که هر کدام داستانی خاص و جذاب را در دل خود دارند. از مسجد کبود و موزه آذربایجان تا روستای منحصر به فرد کندوان، هر یک از این مکان‌ها نه تنها نشان‌دهنده تاریخ و هنر این شهر هستند، بلکه تجربه‌ای بی‌نظیر از فرهنگ غنی آذربایجان را برای بازدیدکنندگان به ارمغان می‌آورند. با ما همراه باشید تا با بهترین مکان های گردشگری تبریز آشنا شوید و سفری خاطره‌انگیز به تبریز را برنامه‌ریزی کنید.
مسجد کبود یکی از جاذبه‌های تاریخی تبریز است که قدمت آن به ۶۰۰ سال پیش باز می‌گردد. این مسجد نمونه‌ای زیبای معماری اسلامی به شمار می‌رود و تزئینات برجسته کاشی‌کاری فیروزه‌ای و معرق‌کاری‌های مختلفی که در سردر آن وجود دارد، توجه هر گردشگری را به خود جلب می‌کند. زیبایی این کاشی‌های فیروزه‌ای، دلیل انتخاب نام مسجد کبود برای این اثر است.
در حال حاضر، مسجد کبود تنها اثر تاریخی باقی‌مانده از دوران فرمانروایی قره‌قویونلوهاست، زیرا بسیاری از بناها در زلزله‌ای که ۳۰۰ سال پیش در تبریز رخ داد، ویران شدند. با وجود آسیب‌های باقی‌مانده از این زلزله، مسجد کبود همچنان یکی از زیباترین و جذاب‌ترین جاذبه‌های تبریز به شمار می‌رود و تاریخ، هنر و مذهب را در خود جای داده است. این مسجد در خیابان امام خمینی تبریز و نزدیک میدان ساعت واقع شده و هر روز از ساعت ۸ صبح تا ۱۷:۳۰ برای بازدید عموم باز است.
گشت و گذار در تبریز بدون قدم زدن در بازار بزرگ سرپوشیده این شهر، با طاق‌های بلند و سازه‌های آجری به هم پیوسته، کامل نخواهد بود. بازار بزرگ تبریز با طولی بالغ بر یک کیلومتر، در فهرست بزرگ‌ترین بازارهای سرپوشیده جهان قرار دارد و در میراث جهانی یونسکو نیز به ثبت رسیده است. این بازار بهترین مکان برای خرید سوغاتی‌های تبریز به شمار می‌رود. رونق این بازار در دوران صفویان به اوج خود رسید، چرا که به عنوان یک بازار مرکزی در مسیر جاده ابریشم واقع شده بود.
همانند مسجد کبود، بازار بزرگ تبریز نیز در زلزله سهمگین سال ۱۱۹۳ قمری آسیب‌های جدی دید، اما مرمت و بازسازی آن به سرعت آغاز شد و امروزه هنوز هم چهره سنتی و قدیمی خود را حفظ کرده است.
بازار بزرگ تبریز در روزهای غیرتعطیل از ساعت ۸ تا ۱۷ باز است. اگر قصد دارید به طور کامل از این بازار و سراهای مختلف آن بازدید کنید، بهتر است یک روز کامل را به این کار اختصاص دهید.
یکی از جاذبه‌های دیدنی تبریز که حتماً باید در سفر به این شهر به آن مراجعه کنید، مقبره الشعرا است. این مکان به ویژه برای علاقه‌مندان به شعر و ادبیات و کسانی که می‌خواهند با شاعران و ادیبان ایرانی آشنا شوند، جذابیت خاصی دارد. قدمت این مکان به ۸۰۰ سال پیش می‌رسد، اما مانند سایر جاذبه‌های تاریخی تبریز، در اثر حوادث طبیعی و زلزله آسیب‌های جدی دیده و تا چندین سال متروکه باقی ماند. به همین دلیل، آنچه امروز از این گورستان تاریخی مشاهده می‌کنید، نمایی جدیدتر و نسبتاً مدرن‌تر است که در سال ۱۳۵۰ بازسازی شده است.
در حال حاضر، بیش از ۴۰۰ نفر از چهره‌های برجسته هنر و ادبیات در این مکان دفن شده‌اند، که از معروف‌ترین آن‌ها می‌توان به استاد شهریار اشاره کرد. این جاذبه محبوب گردشگری در محله ششگلان تبریز واقع شده و امکان بازدید از آن از ساعت ۸:۳۰ صبح تا ۱۸ فراهم است. توجه داشته باشید که وقایع مختلف و تعطیلات ممکن است بر ساعات بازدید تأثیر بگذارد، بنابراین بهتر است پیش از مراجعه از ساعات باز بودن آن اطمینان حاصل کنید.
برخی از جاذبه‌های دیدنی تبریز از زلزله‌های این شهر جان سالم به در برده‌اند و مسجد جامع تبریز یکی از این بناهاست. این مسجد که یادگاری از دوران سلجوقیان به شمار می‌رود، با بازسازی‌هایی که انجام شده، ترکیبی از معماری قدیم و جدید را به نمایش می‌گذارد.
مسجد جامع تبریز در نزدیکی بازار بزرگ این شهر واقع شده است، بنابراین بازدید از آن در حین گشت‌وگذار در بازار به راحتی امکان‌پذیر است. از ویژگی‌های منحصر به فرد این مسجد می‌توان به ستون‌های هشت‌گوش آجری و گچ‌بری‌های ظریف و هنرمندانه آن اشاره کرد. قدمت این بنا به دوران سلجوقیان برمی‌گردد.
ارگ علیشاه، که به نام ارگ تبریز نیز شناخته می‌شود، یکی دیگر از جاذبه‌های تاریخی این شهر است که حوادث زیادی را تجربه کرده است. این ارگ به ۷۰۰ سال پیش برمی‌گردد و به عنوان یکی از بلندترین و قدیمی‌ترین دیوارهای تاریخی ایران شناخته می‌شود.
می‌توان ترک‌هایی را که در طول تاریخ به بدنه این ارگ قدیمی آسیب زده‌اند، مشاهده کرد و به تاریخ آن پی برد. کاربردهای ارگ علیشاه از زمان ساخت تا کنون بسیار متنوع بوده است؛ از مسجد و انبار غلات گرفته تا سنگر نظامی، ارگ علیشاه به خوبی وظایف محول شده به خود را انجام داده است.
اگرچه ممکن است به نظر برسد که ارگ علیشاه فقط یک دیوار قدیمی است، اما برای علاقه‌مندان به تاریخ و وقایع تاریخی، بازدید از این اثر مهم تبریز یک تجربه ارزشمند خواهد بود. شما می‌توانید در هر ساعت از شبانه‌روز به صورت رایگان از این دیوار قدیمی دیدن کنید، کافی است به مرکز شهر بروید.
این خانه و موزه قدیمی با مساحت ۱۳۰۰ مترمربع به سبک معماری قاجاریه ساخته شده است. خانه مشروطه تبریز به خودی خود زیبایی خیره‌کننده‌ای دارد که شامل حیاط سرسبز و حوضچه زیبای آن و ساختمانی دو طبقه می‌شود که پیش از ورود به محوطه موزه، توجه همگان را جلب می‌کند. از زیبایی‌های داخلی این خانه قدیمی می‌توان به پنجره‌های مشبک و رنگی آن اشاره کرد که با عبور نورهای رنگی، فضایی منحصر به فرد و شگفت‌انگیز در داخل ساختمان ایجاد می‌کند.
موزه آذربایجان یکی از جاذبه‌های دیدنی تبریز است که برای علاقه‌مندان به گنجینه‌های باستانی بسیار جذاب می‌باشد. این موزه، دومین موزه باستان‌شناسی کشور پس از موزه ملی ایران به شمار می‌آید و آثار تاریخی و هنری متعددی از دوران پیش از اسلام و دوران اسلامی را در خود جای داده است. نزدیکی این موزه به مسجد کبود امکان بازدید از هر دو جاذبه را در یک روز فراهم می‌کند.
موزه آذربایجان از سال ۱۳۴۱ فعالیت خود را آغاز کرده و در آن می‌توانید بخشی از تاریخ باستانی ایران را از طریق اشیاء عتیقه و سکه‌های قدیمی مشاهده کنید. همچنین، سیر تاریخی شکل‌گیری و گسترش شهر تبریز به صورت مجازی در این موزه بازسازی شده است.
در ۵۰ کیلومتری تبریز یکی از جاذبه‌های دیدنی و منحصر به فرد واقع شده که بیش از هزار سال قدمت دارد. روستای کندوان به دلیل سبک معماری کم‌نظیرش در سال ۱۳۷۶ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد. این روستا یکی از سه روستای صخره‌ای جهان به شمار می‌رود و تنها منطقه صخره‌ای است که نزدیک به ۱۲۰ خانواده در فضاهای صخره‌ای (لانه زنبوری) سکونت دارند. کندوان به عنوان تنها نمونه زنده معماری صخره‌ای که زندگی در آن ادامه دارد، در دنیا شناخته می‌شود.