رویداد۲۴ | لیلا فرهادی: روسیه، پس از حمله اخیر اسرائیل به ایران، واکنش مستقیم و تندی علیه اسرائیل نشان نداده و موضع محتاطانه اش با انتقادات زیادی در ایران همراه شده است. منتقدان می‌گویند حمایت‌های ایران از روسیه در جنگ اوکراین و رسانه‌ای شدن برخی مراوادات نظامی از جمله فروش موشک‌های ایرانی به روسیه دردسر‌های زیادی برای جمهوری اسلامی به دنبال داشته و این ارتباطات نظامی هیچ عایدی برای ایران در جنگ مستقیم ایران با اسرائیل نداشته است.
عدم حمایت مستقیم روسیه از ایران در جنگ با اسرائیل باعث شده یکبار دیگر معضل درخواست‌های بی جواب ایران برای خرید اس-۴۰۰ و سوخو ۳۵ روسی رسانه‌ای شود. ایران سالهاست که خواستار دریافت سامانه‌های پیشرفته دفاع هوایی روسیه به نام اس-۴۰۰ و جنگنده‌های روسی سوخو-۳۵ است، اما تاکنون به هیچ یک از این تسلیحات دست پیدا نکرده است. تسلیحاتی که می‌توانست در حملات اخیر اسرائیل به ایران بر توانایی کشور در دفع حمله تاثیر بسزایی بگذارد.
تا این لحظه، ایران سامانه‌های پدافند هوایی مختلفی مانند سامانه باور ۳۷۳ (ساخت ایران) و اس-۳۰۰ (که در سال ۲۰۱۶ بعد از نزدیک به ۹ سال از قرارداد اولیه از روسیه تحویل گرفته) را در اختیار دارد. اسرائیل در حمله فروردین ماه خود به پایگاهی در اصفهان محل نگهداری سامانه‌های اس-۳۰۰ را هدف قرار داد و اینبار نیز مدعی است که در موج اول حمله به ایران، تمامی سامانه‌های پدافند هوایی ایران شامل اس-۳۰۰های روسی را منهدم کرده است.
سامانه اس-۴۰۰ (S-۴۰۰ Triumf) یک سامانه دفاع هوایی بسیار پیشرفته ساخت روسیه است که توانایی مقابله با تهدیدات هوایی از جمله هواپیماها، موشک‌های بالستیک و کروز را در فاصله‌های بلند و ارتفاعات مختلف دارد. این سامانه، یکی از پیشرفته‌ترین سامانه‌های دفاع موشکی در جهان به شمار می‌آید و توسط شرکت روسی آلماز-آنتی توسعه یافته است.
بیشتر بخوانید:
سوخو ۳۵ روسیه چه زمانی تحویل ایران می‌شود؟
چرا ایران به جای جنگنده سوخو، یاک تحویل گرفت؟
چرا روسیه بیانیه ضد ایرانی کشورهای عرب درباره جزایر سه گانه را امضا کرد؟
دیدار در حیاط خلوت روسیه | چرا اولین دیدار مسعود پزشکیان و ولادیمیر پوتین مهم است؟
این سامانه توانایی رهگیری اهداف تا شعاعی حدود ۴۰۰ کیلومتر و در ارتفاع ۳۰ کیلومتری را داراست و می‌تواند تا ۳۶ هدف را همزمان رهگیری کرده و در برابر آن‌ها واکنش نشان دهد.
سامانه اس-۴۰۰ از چند نوع موشک با برد‌های متفاوت بهره می‌برد که برای مقابله با اهداف مختلف طراحی شده‌اند. این امر به سامانه قابلیت انعطاف‌پذیری بالایی می‌دهد.
این سامانه می‌تواند به اهدافی که در حال حرکت هستند، از جمله جنگنده‌ها و موشک‌های کروز، حمله کند.
تاکنون چند کشور از جمله چین، ترکیه، هند و عربستان سعودی این سامانه را خریداری کرده‌اند. از میان این کشورها، ترکیه یکی از اعضای ناتو است و خرید اس-۴۰۰ توسط این کشور باعث تنش‌های زیادی بین آنکارا و واشنگتن شد.
تاکنون بار‌ها گزارش‌هایی مبنی بر علاقه ایران به خرید اس-۴۰۰ منتشر شده است. شایعات بر این اساس بود که ایران پهپاد‌های کامیکازه خود را به شرط دریافت سامانه‌های -۴۰۰ در جریان حنگ اوکراین در اختیار روسیه قرار داده است.
سال ۱۴۰۰ خبرگزاری بلومبرگ آمریکا به نقل از منابع آگاه مدعی شد که ایران به دنبال خرید سامانه دفاع هوایی اس-۴۰۰ روسیه است. این گزارش به نقل از منابع آمریکایی و اسرائیلی ناشناس هشدار داد که چنین خریدی هر گونه تصمیم برای حمله به برنامه هسته‌ای ایران را تسریع خواهد کرد.
آخرین بار شهریورماه برخی رسانه‌های نزدیک به سپاه از جمله صابرین‌نیوز مدعی شدند که ایران سامانه دفاع موشکی پیشرفته اس-۴۰۰ را از روسیه خریداری کرده است. اما این خبر هیچ وقت تایید نشد. در جریان حمله اسرائیل به ایران نیز خبری از سامانه‌های دفاع هوایی اس-۴۰۰ در پدافند دفاعی ایران نبود.
برخی تحلیل‌گران معتقدند آنچه تاکنون مانع تحویل اس-۴۰۰ به ایران شده، مخالفت اسرائیل و عربستان سعودی بوده است. روسیه می‌داند که ارائه اس-۴۰۰ به ایران ممکن است توازن قوا در خاورمیانه را به شدت تحت‌تأثیر قرار دهد و این موجب نگرانی اسرائیل و عربستان است. در نتیجه تاکنون به دلیل این ملاحظات و فشار‌های بین‌المللی تحریم، از تحویل این سامانه‌های دفاعی به ایران سرباز زده است.