رویداد۲۴ | امیرحسین جعفری: دلار در روزهای اخیر ارقام جدیدی را به ثبت رساند و آنچه در کف بازار رخ داد، جا به جایی دلار تا نرخ قریب به ۷۰ هزار تومان بود. اگرچه این رقم ثابت نماند و دوباره ریزش دلار آغاز شد. اگرچه احتمال حمله اسراییل در این جهش نقش داشت اما خود حمله باعث ریزش قیمت شد. تورم و عدم کنترل بانک مرکزی در کنار تنشهای منطقهای بر جهش دلار اثرگذار بوده و شهروندان نسبت به این موضوع نگران شدهاند. آنچه در این بین مبهم باقی مانده، نقش بانک مرکزی و احتمال جهش تا پایان سال است.
جهش منطقهای دلار
میثم رادپور، کارشناس ارز، معتقد است که جهش بازار ارز به خاطر تحولات منطقهای و نرخ بالای تورم بوده است. او میگوید: «اگر عوامل جابهجایی قیمت دلار را بررسی کنیم، دو عامل وجود دارد. اول عوامل سیستماتیک و دوم عوامل اتفاقی که افزایش قیمت را به صورت تئوریک توضیح میدهد. کشوری با تورم ۵۰ درصد، مسلماً افزایش قیمت دلار را تجربه میکند. ضریب همبستگی بین دلار و تورم نزدیک به یک است. با وجود چنین تورمی انتظار داریم که قیمت دلار به اندازه تورم افزایش یابد و این اتفاق میافتد. عوامل تصادفی هم بر افزایش قیمت اثر میگذارد. این عوامل طبیعی، سیستماتیک و دائمی نیستند، مانند تنشهایی که به طور بیسابقهای در منطقه شدت گرفته است. کشور ما رسما در وضعیت تنش قرار دارد، به نظر میآید اسراییل هم دستبردار نیست و با این وجود بازار خیلی هم بیتفاوت بوده است. بازار حس میکند شعلههای این تنش افروخته نخواهد شد اما اگر تنش جدیتر شود، ارقام خیلی بیشتری خواهیم شنید.»
دلار با رئیس جمهور سابق
او درباره تأثیر تورم بر قیمت دلار افزود: «وقتی رئیسی آمد دلار ۲۳ هزار تومان بود، ایشان اگر زنده بود الان ۳ سال از دورهاش میگذشت و دلار همینقدر بود. من پیشبینی کردم اگر رئیسی زنده بود، با تورم ۵۰ درصد دلار در پایان ۸ ساله ایشان ۶۰۰ هزار تومان میشد. »
بیشتر بخوانید: مهمترین عددهای بودجه دولت کدامها هستند؟ | ابهام جدی درباره مهمترین عدد بودجه اول پزشکیان
قیمتهای قابل پیشبینی دلار
رادپور معتقد است که جهش ارز در روزهای اخیر با توجه به تورم، قابل پیشبینی بود اما کسی به آن توجه ندارد. او میگوید: «ماجرای شدت گرفتن تنشها خیلی موضوع مهمی است و کسی به آن توجه ندارد. این تنش به نظر نمیرسد با هزینه کم پیش برود. کشور ما همینطور هم با تحریمها، نمیتواند دسترسی آسانی به ارز داشته باشد، با وجود تنش بیشتر، مسلماً قیمت بیشتر خواهد شد. قیمت دلار ۶۸ هزار تومانی با همین تورم هم قابل پیشبینی بود، اگر اتفاق دیگری رخ دهد، افزایش هم خواهد یافت.»
ناتوانیهای بانک مرکزی
این کارشناس ارز معتقد است که بانک مرکزی توان کنترل بازار را ندارد و همین مسأله هم یکی از دلایل افزایش تنش ارزی است. او میگوید: «بانک مرکزی مدت هاست که کارکرد خود را از دست داده است. بانک مرکزی ما اگر بانک سابق بود و میتوانست درآمدهای نفتی را از اختیار بگیرد و هرجور میخواهد خرج کند، کنترلهایی در بازار داشته باشد. بانک مرکزی رسما هیچ کاری در بازار ارز نمیتواند انجام دهد. بانک مرکزی تنها توزیعکننده ارز با همکاری وزارت صمت است. بانک مرکزی ما حتی نمیتواند یک دلار در نظام بینالمللی بانکی جابهجا کند. چنین مجموعهای چگونه میتواند قیمت ارز را کنترل کند؟ تجارت خارجی ما کلاً بر مبنای پولشویی پیش میرود چون ناچار به پنهان کردن منشأ آن هستیم.»