رویداد۲۴| انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا انجام و دونالد ترامپ بار دیگر رئیس جمهور شد. کل دنیا نیز با حساسیتی ویژه روند این انتخابات را از شکلگیری کمپینها انتخاباتی تا مشخص شدن نتیجه پیگیری کرد. در ایران نیز شاهد بودیم که این انتخابات بعد از اخبار مربوط به جنگ و درگیریهای منطقه، بیش از هر موضوعی در مرکز توجه بود. نگرانی مردم این است که بازگشت ترامپ با اعمال تحریمهای بیشتر سفره آنها را تحت تاثیر قرار دهد یا با سیاستهای خارجی و نظامی آمریکا وضعیت آشفته منطقه را بیش از حالا بهم بریزد!
مسئولان و مقامات رسمی، اما در رویکرد کاملا در تعارض با جامعه اصرار دارند که نتیجه این انتخابات اهمیتی ندارد! جریان سیاسی اصولگرا نیز البته همین نظر دارد و حتی معتقد است که باید با آنهایی که نگاه متفاوتی دارند نیز باید برخورد کرد! این در حالی است که بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران به جد معتقدند که فرق دارد چه کسی در کاخ سفید باشد.
صادق زیباکلام از جمله همین کارشناسان است و به «هممیهن» گفته: «در ایران یک باور غلطی ظرف پنج دهه گذشته وجود داشته و آن این است که «فرقی نمیکند چه کسی رئیسجمهور آمریکا شود». این نظر همان قدر غلط است که مثلاً بگوییم فرقی نمیکند چه کسی در ایران رئیسجمهور باشد. آیا هشت سال دولت خاتمی با هشت سال دولت احمدینژاد یکی بود؟ آیا دولت سهساله مرحوم رئیسی با هشت سال دولت روحانی یکسان بود؟ من از آقای پزشکیان میپرسم که اگر سعید جلیلی به جای ایشان رئیسجمهور شده بود، هیچ تفاوتی نمیکرد؟ اگر یک فرد مخالف کشور میگفت فرقی نمیکند چه کسی رئیسجمهور آمریکا شود، قابل پذیرش است، چون او خواسته دیگری دارد. ولی نمیتوان از رئیسجمهوری مانند آقای پزشکیان یا سخنگوی دولت ایشان بپذیریم که بگویند هیچ فرقی ندارد چه کسی رئیسجمهور آمریکا میشود. گفته شد که ما برنامهریزی کردیم. سوالم این است که دو ماه دیگر اگر ترامپ پیغام داد که آماده مذاکره هستیم، برنامه ما چیست؟»
محمد مهاجری و فیاضزاهد نیز با تاکید به اینکه خوشمان بیاید یا نیاید باید واقعیت را بپذیریم در یادداشتی مشترک که «اعتماد» منتشر کرده، نوشتهاند: «او قطعا رییسجمهور جنگطلبی نیست، اما تجربه قبلی نشان داده راه فشار بر ایران را بلد است. ما آنقدر هم دارای ظرفیت بزرگ اقتصادی نیستیم که چین به خاطر ما در برابر امریکا بایستد، روسیه هم رفیق قابل اعتمادی نیست که از روابط شخصی پوتین با ترامپ سود ببریم؛ تازه باید خدا را شاکر باشیم اگر از ما به عنوان کارت قربانی در داستان اوکراین سود نبرد.»
آنها در پایان نوشتهاند: «نکته پایانی در این میان مواضع رییسجمهور است. گاهی احساس میشود وزیر خارجه و مقامات دیگر دولت یادشان رفته چرا و به چه علتی این دولت رای آورده! خب گاهی آدمی مجبور است تن به حرکات موزون بدهد، اما بیشتر از آن را که نخواستهاند! باید این بزرگواران دقت بیشتری در انتخاب واژگان کنند. در این کشور به اندازه کافی سخنران و طالب کلمات انقلابی و جنگطلبانه وجود دارد، به شما دیگر نیازی نیست. شما اوضاع را میدانید، از وضعیت سرمایه اجتماعی ساختار باخبرید، از ناترازیها و مشکلات و کسری بودجه و ... باخبرید. شما آن دولتی باید باشید که برود و با منطق و استدلال توضیح دهد که چه راهی برای کلیت بقا و حفظ هیمنه و اقتدار کشور باید و لازم است. شما را چنان سیاستی باید.»
فریدون مجلسی، دیپلمات پیشین نیز معتقد است که «رویکرد ترامپ نسبت به ایران پیچیده است و به راحتی نمیتوان آن را پیشبینی کرد». او در مصاحبه با روزنامه هم میهن گفته: «ایران باید تصمیم بگیرد که میخواهد سیاست پیشین در قبال اسرائیل را ادامه دهد یا به کشورهای عربی بپیوندد که یک برنامه تعامل و صلح را دنبال میکنند. مقامات کشورمان نسبت به بایدن اظهار عدم رضایت میکردند و نسبت به تصمیمهای ترامپ نگراناند. امید این است که ترامپ به همان اندازه که در عرصه ستیزهجویی ممکن است خشونت به خرج دهد، در عرصه سازگاری نیز مشتاق باشد.»
حشمتالله فلاحتپیشه، نماینده پیشین مجلس نیز در توئیتر نوشته بود: «ایدئولوژیک کردن اختلاف با ترامپ چند نتیجه دارد: چهار سال تعلیق دیپلماسی، انزوا و تحریم حداکثری، دست باز نتانیاهو در کشاندن جنگ به ایران، تبدیل شدن منافع ملی ما به کارت بازی و تبانی چین و روسیه با آمریکا و توافق تروئیکای اروپا با واشنگتن در فعالسازی مکانیسم ماشه.»
رضا نصری، تحلیلگر روابط بینالملل نیز رویکردی هفتگانه برای مواجهه با ترامپ پیشنهاد داد: «تقویت وفاق با مردم و افزایش رضایتمندی جهت تحکیم رابطه دولت-ملت، پرهیز از هر سیاست اقتصادی که منجر به شوک و تضعیف قشر آسیبپذیر خواهد شد، همافزایی میان جناحهای سیاسی و نهادهای حاکمیتی حول محور امنیت و منافع ملی، ایجاد انضباط در موضعگیریها در حوزه سیاست خارجی و ایجاد تکصدایی با محوریت دستگاه دیپلماسی، استفاده هوشمندانه از همه ابزارها - از قدرت نظامی گرفته تا دیپلماسی عمومی تا مذاکرات شرافتمندانه - برای تامین امنیت کشور، تقویت دیپلماسی منطقهای برای مشارکت هر چه موثرتر ایران در فرآیند شکلدهی به نظم جدید منطقه، تقویت روابط با چین و روسیه و بریکس.»
حمید ابوطالبی، دیپلمات پیشین و مشاور روحانی نیز به دولت یادآور شد که در بزنگاه یا حالا و یا هیچ وقت قرار داریم. در عین حال تاکید کرد که باید در مقابل ترامپ شهامت به خرج داد و پیشنهاد کرد که به او تبریک هم گفته شود.همین پیشنهاد ابوطالبی، اما کافی بود تا خون جریان سیاسی مخالف به جوش آید. مطلب امروز روزنامه فرهیختگان که معتقد است ابوطالبی و همفکرانش در جریان اصلاحات درحال سادهسازی مساله هستند، مصداق این مدعا است. آنچه سایر روزنامههای اصولگرا نوشتهاندو پیشنهاد «کیهان» برای برخورد قضایی با این گروه نیز شاهدی دیگر برای اینکه یک جریان به سختی مقابل درک شرایط گارد گرفته و اصرار دارد بگوید فرقی ندارد چه کسی در کاخ سفید است. تفاوت آمدن ترامپ، اما به زودی مشخص خواهد شد، تنها امید است که مسئولان و مقامات رسمی در عین حال که موضع اعلامی همسو با جریان اصولگرا دارند، در عمل گوشه چشمی به واقعیت و پیشنهادهای منطقی جریان اصلاحات نیز داشته باشند و تصمیماتی در برابر آمریکا تحت مدیریت ترامپ بگیرند که کمترین آسیب را به کشور و مردم بزند.