رویداد۲۴ | امیرحسین جعفری: دولت پزشکیان مدعی است که توانسته جلوی مازوت سوزی را بگیرد. مسألهٔ اساسی اینجاست که این مسیر تا چه حد قابلیت تداوم دارد؟ آیا پزشکیان می‌تواند جلوی مازوتسوزی را بگیرد و قطع برق‌های متداوم هم مردم را اذیت نکند؟ مشکل ناترازی انرژی همواره در ایران وجود داشته اما دولت قبل بدون توجه به آن، تنها به قطع برق و گاز صنایع بسنده کرد و موجب زیان‌های اقتصادی بسیاری نیز برای کشور شد. آنچه در سه سال دولت رئیسی در رابطه با ناترازی رخ داد، ضعف شدید عملکرد و قراردادن کشور در شرایطی بحرانی از نظر تولید انرژی بود که حالا اثرات آن را می‌بینیم.
تجریشی توضیح می‌دهد چگونه مازوت برای سلامتی شهروندان ایجاد خطر می‌کند. به گفته او، مقدار تولید و سوزاندن مازوت در ایران بسیار بیشتر از استانداردهای جهانی است. او می‌گوید: «مازوت آخرین محصولی است که از نفت به دست می‌آید. وقتی بنزین و دیگر محصولات تولید شد، مازوت باقی می‌ماند و تمامی عناصر خطرناک در نفت وجود دارد در آن حفظ می‌شود. وقتی مازوت می‌سوزانیم، یعنی گوگرد را در هوا منتشر می‌کنیم که باعث افزایش ذرات معلق می‌شود. با انتشار مازوت مشکلات تنفسی، سردرد و بیماری‌های سخت گسترش می‌یابد. برخی از مواقع تا ۴۰ پی.پی.ام (تعداد ذرات در میلیون) گوگرد داشته‌ایم.»
این کارشناس محیط‌زیست می‌گوید فارغ از میزان تولید مازوت، کیفیت آن هم باید تغییر کند: «ما باید مجدداً مازوت را پالایش کنیم و مقدار گوگرد آن را کم کنیم. بر اساس مقررات بین‌المللی باید مقدار گوگرد ناوگان دریاییم ما کاهش پیدا کند. همه جای دنیا ۱۰ درصد از نفت مازوت می‌گیرند، ما بالا ۲۵درصد مازوت استخراج می‌کنیم.»
او در توضیح دلیل استخراج مازوت اشاره می‌کند که وزارت نیرو علاقه‌ای به سوزاندن مازوت ندارد چون مازوتسوزی در نیروگاه‌ها، باعث استهلاک و از بین‌رفتن برخی فیلتر‌ها می‌شود « اما چون ناترازی وجود دارد و وزارت نفت نمی‌تواند به میزان کافی گاز تأمین کند، صنایعی مانند سیمان و نیروگاه‌ها ناچار به مازوتسوزی می‌شوند.»
این کارشناس محیط زیست معقد است که افزایش مصرف گاز در ایران بسیار بالاست و با این روند ناترازی تداوم خواهد داشت که به موازات آن شاهد افزایش مصرف مازوت خواهیم بود. او در همین رابطه می‌گوید: «گاز تمیزترین سوخت فسیلی است. ما جز معدود کشور‌هایی هستیم که گاز داریم. برخی از کشور‌های اروپایی زغال‌سنگ می‌سوزانند که دود و گوگرد زیادی در هوا منتشر می‌کند. کشور‌های نفتی هم به جای زغال، مازوت می‌سوزانند.»
بیشتر بخوانید:
رئیس انجمن مهندسی گاز: در آینده نه چندان دور گاز خانگی دچار مشکل می‌شود
کدام دولت در کمبود فعلی گاز مقصر است؟/ کنایه گازی روحانی به زمستان سخت دولت رئیسی
تجریشی در ادامه می‌گوید: «ما اول از همه باید ناترازی گاز و برق را در تابستان و زمستان حل کنیم. هیچگاه مازوت سوزی از آبان شروع نمی‌شده و تنها در ۴۵ روز معین که کمبود گاز داشتیم سوزانده می‌شد. این موضوع از الان مازوتسوزی شروع شده به این دلیل است که امسال نسبت به سال گذشته، مصرف گاز خانگی ۱۲ درصد افزایش پیدا کرده است. در هیچ کجای جهان نمونه‌ای نداریم که مصرف انرژی آن سالانه بیش از ۱۰ درصد افزایش یابد.»
این کارشناس محیط زیست معتقد است که قطع مازوت و به موزات آن قطع برق خانگی، نمی‌تواند تداوم داشته باشد و دولت باید مسأله‌ی ناترازی را به صورت اساسی حل کند. او در رابطه با قطع مازوت سوزی نیروگاه‌ها می‌گوید: «ما ۱۴ نیروگاه در کشور داریم که می‌توانند گاز و مازوت بسوزانند.» به گفته او در تهران اصلاً چنین نیروگاهی نداریم.
تجریشی می‌گوید باید بررسی شود که آیا توقف مازوتسوزی یک راهبرد پایدار است یا خیر؟ «در دولت قبل به قطع برق به عنوان خط قرمز نگاه می‌شد، الان وقتی می‌گوییم حاضر هستیم برق را قطع کنیم، این سؤال پیش می‌آید که آیا این اقدام یک حرکت دائم و پایدار است؟ ما در دو بازه زمانی مشکل ناترازی انرژی داریم؛ ۴۵ روز در تابستان که مصرف برق اضافه می‌شود و برق صنایع را قطع می‌کنند. ما امسال به ۷۷ هزار مگاوات مصرف برق رسیدیم.»
او در ادامه می‌گوید: «۴۵ روز هم در زمستان کمبود گاز داریم که باز هم صنایع را با مشکل مواجه می‌کنند. ما یک میلیارد مترمکعب تولید گاز داریم که ۷۵۰ میلیون مترمکعب آن مصرف خانگی است. در سال‌های گذشته پیک مصرف در حدود دی ماه بود و همواره شاهد قطع گاز پتروشیمی و فولاد بودیم. پتروشیمی‌هایی داریم که ۸۰۰ میلیون دلار زیان از این مسأله دیده‌اند. ما گاز را به قیمت زیان چندین میلیون دلار به بخش خانگی داده‌ایم. در نتیجه باید مسألهٔ قطع و وصل انرژی را خیلی عمیق‌تر از تبلیغات ببینیم.»
تجریشی معتقد است که مازوت سوزی غیرقابل حل نیست و دولت باید به سراغ مشکل حل ناترازی برود. به گفته او، دولت ممکن نیست بتواند این روند را تداوم بخشد و مازوتسوزی ناچاراً انجام خواهد شد. او می‌گوید: «مازوتسوزی معلول است و باید سراغ علت برویم. رفع علتْ سلامت مردم و اقتصاد کشور را تأمین می‌کند. وزیر نفت دولت قبلی می‌دانست که تولید گاز هر سال کاهش پیدا می‌کند و مصرف رو به افزایش است. ما سالیان سال است که می‌دانیم این وضعیت ادامه دارد اما هیچکدام از دولت‌ها آستین بالا نمی‌زنند. مسألهٔ مازوت غیرقابل حل نیست.»
به اعتقاد این کارشناس محیط‌زیست «اگر ۱۵ درصد مصرف گاز و برق خانگی را کاهش دهیم، کلاً مسألهٔ ناترازی شهری حل می‌شود. دولت باید برای حل مشکل ناترازی گاز، بحث موتورخانه‌ها را که در قانون هوای پاک برای آن آیین‌نامه داریم را پیگیری کند.»
او به طور مثال به این نکته اشاره می‌کند که استانی مثل گلستان در انتهای شبکه گاز است و گازرسانی به آنجا سخت است. «اگر بخواهیم مسألهٔ ناترازی گاز را حل کنیم، باید از این استان‌ها شروع کنیم.»