رویداد۲۴| از همان وقتی که دونالد ترامپ نامزد ریاست جمهوری شد، نگرانی از بازگشت سیاستهای او در برابر ایران به جان مردم افتاد. حالا که رئیس جمهور شده نیز این نگرانی افزایش یافته است. از همین رو چشممان به کابینه او است و اخبار مربوط به اینکه چه کسی را در چه جایگاهی قرار خواهد داد را پیگیری میکنیم.
در اولین گمانهزنیهای رسانهای، اما سخن از بازگشت چهرههایی مثل مایک پمپئو بود، اما دیدیم که ترامپ دیروز خیال همه را راحت کرد و گفت که از پمپئو و نیکی هیلی برای همکاری در دولت جدید دعوت نخواهد کرد!
عقلانیت ترامپ!
این اقدام او را میتوان پالس مثبتی تلقی و گمان کرد که ترامپ در این دوره از انتخابات رویکرد یا حداقل روشهای نسبتا متفاوتی در پیش بگیرد.
چنانچه غلامرضا نظربلند، در یادداشتی با عنوان «ترامپ سابق، ترامپ عاقل؟» در روزنامه شرق نوشت: «تصمیم ترامپ بر عدم بهکارگیری دو عنصر افراطی و ضدایرانی به هر دلیل و انگیزهای که باشد فینفسه خبر خوشایندی است.»
وی خطاب به مقامات مسئول در دستگاه دیپلماسی کشورمان پیشنهاد کرد: «مقامات ذیصلاح، ازجمله سخنگوی وزارت خارجه یا در صورت مصلحت سخنگوی دولت، با زبانی دیپلماتیک و از موضع عزت نسبت به تصمیم مزبور اقبال نشان دهند و آن را علامتی دال بر نمایانشدن اراده ناظر بر عقلانیت در مدیریت آتی کاخ سفید بدانند که میتواند بعضی موانع انسانی را از سر راه گفتگوهای سازنده ایران و آمریکا بردارد و راه را برای برداشتن قدمهای بعدی هموار کند.»
خداحافظی ترامپ با نومحافظهکاران
هادی خسروشاهین، پژوهشگر مسائل بینالملل نیز در تحلیل این اقدام ترامپ نوشت: «انتخاب سوزی وایلز به عنوان رییس کارکنان کاخ سفید به عنوان اولین انتخاب ترامپ نشاندهنده آن است که او تجربه دولت اول اش را تکرار نمیکند. انتخاب وایلز نشان میدهد که او از حلقه وفاداران نه لزوما کادر سیاسی و حرفهای در حزب جمهوریخواه استفاده خواهد کرد. انتخابهای او در دولت اول تنها باعث بروز مقاومتهای بوروکراتیک در مقابل تصمیماتش شد.»
وی با اشاره به تفاوتهای بارز در گفتمان ترامپیسم با گفتمان کلاسیک در میان جمهوریخواهان، افزوده است: «انتخاب دوباره ترامپ در پنجم نوامبر به منزله پایان ریگانیسم یعنی سیاست خارجی ایدئولوژیک٫به شدت مداخله جویانه و تهاجمی است. ریگانیسم در واقع بیانگر اولویتهای همیشگی نومحافظه کاران در سیاست خارجی آمریکاست.»
او ادامه داد: «ترامپ چند روز قبل از انتخابات و در گفت و گوی سه ساعته با پادکستر معروف جو روگان بزرگترین اشتباه خود در دولت اول اش را بکارگیری برخی چهرههای نو محافظه کار دانست. او در این مصاحبه صراحتا از بولتون نام برده بود.
حال با این اوصاف ترامپ تیم سیاست خارجی٫امنیت ملی و نظامی اش را همچون وایلز از میان حلقه وفاداران اش انتخاب خواهد کرد. پس به جای اسامی مطرح شده در گزارش سی. ان. ان این نامها را به ذهن بسپارید:اوبراین٫جان راکولتا٫اد مک مالن٫کیث کلاگ و بیل هگرتی.»
کنار گذاشتن یاران سابق
روزنامه اصلاحطلب هممیهن با استقبال از تصمیم اخیر ترامپ با این تیتر که «ترامپ یاران قدیم را کنار گذاشت» به سوابق پمپئو و نیکی هیلی و مشخصا ضدیت این دو چهره با ایران اشاره کرده است. «هم میهن» در سرمقاله امروز خود نیز با اشاره به اینکه «شواهد مهمی هست که نشان میدهد ما باید انتظار ترامپی متفاوت از ترامپ ۸سال پیش را داشته باشیم» نوشته: «ترامپ در آخرین موضع خود صریحاً اعلام کرد که: «من از نیکی هیلی، سفیر سابق آمریکا در سازمان ملل یا مایک پمپئو، وزیر خارجه سابق کشورم برای پیوستن به دولت ترامپ که در حال حاضر در حال شکلگیری است، دعوت نخواهم کرد.» همه میدانیم که این دو نفر در کنار جان بولتون مثلث ضد ایرانی را در دولت اول ترامپ تشکیل میدادند. آنان نهفقط درباره ایران بلکه نسبت به موضوعات دیگر هم مواضع رادیکال و تندروانهای داشتند که در نهایت، منجر به جدایی جان بولتون از ترامپ شد؛ ولی دو نفر دیگر در دولت او باقی ماندند. اکنون ترامپ بهجایی رسیده که نهتنها دو نفر باقیمانده را به دولت خود دعوت نمیکند؛ بلکه در اولین فرصت نیز آن را رسماً اعلام میکند. این خبر مثبتی بهویژه در رابطه با موضع احتمالی ترامپ در مورد ایران است. ما معتقد نیستیم که ترامپ لزوماً تغییر مهمی خواهد کرد. از این نظر، میتوان فرض را بر بدترین سیاستهای او گذاشت و خود را برای آن آماده کرد؛ ولی آن روی دیگر سکه هم مهم است و نباید راه را بر احتمال سیاستهای متعارفتر از سوی ترامپ مسدود بدانیم.»
وجه مشترک همه این تحلیلها آن است که تصمیم اخیر ترامپ حتی اگر نوید حضور یک رئیس جمهور منطقی و معقول در کاخ سفید را ندهد، حاکی از آن است که ترامپ در دوره جدید با روشهای متفاوت با ایران برخورد خواهد کرد. حذف چهرههایی مثل نیکی هیلی و پمپئو میتواند اولین گام او برای یک تعامل منطقیتر باشد. این را اگر در کنار دیگر مواضع و سخنان ترامپ قرار دهیم، میتوان امیدوار بود که تقابل به اندازه تجربه پیشین نباشد! این البته به تصمیم تهران نیز بستگی دارد. نکته دیگر هم وضعیت منطقه و اقدامات رژیم صهیونیستی است. قطعا هر اقدام تندی از سوی این رژیم با پاسخ تهران مواجه خواهد شد و پای آمریکا را نیز میان خواهد کشید؛ لذا باید منتظر ماند و دید که آیا مسئولان در ایران در پاسخ به این پالس مثبت ترامپ چه اقداماتی انجام خواهند داد. در عین حال باید امیدوار بار که نتانیاهو این وسط دردسر درست نکند و وضعیت را از این که است، آشفتهتر نکند.