رویداد۲۴| همراهی ایلان ماسک با دونالد ترامپ در جریان رقابتهای انتخاباتی اخیر و نقشی که در پیروزی دوباره ترامپ ایفا کرد، نشان میدهد که این میلیاردر معروف در دولت جدید آمریکا نقش قابل توجهی ایفا کند. توجه خاصل ایلان ماسک به ایران و ایرانیان خاصه در یکی، دو سال اخیر نیز این گمانه را تقویت میکرد که او در رویکرد ترامپ نسبت به ایران نیز دارای نقش باشد. با این حال تصور نمیشد آن نقش به قدری جدی یا رو باشد که او خود درخواست دیدار و گفتگو با نماینده ایران در سازمان ملل را مطرح کند و این مسئولیت هم به او سپرده شود!
از همین رو است که موقعیت و نقش ایلان ماسک در دولت ترامپ بیش از قبل مورد توجه رسانههای ایرانی قرار گرفته است.
مثلا روزنامه «صبح نو» که نزدیک به قالیباف است ویژگیهای «کانال X» را مورد بررسی قرار داده و در شرح این ویژگیها آورده است: «ایلان ماسک بهعنوان یک چهره غیردیپلماتیک و غیرسیاسی، ممکن است برای ایران جذابتر باشد، زیرا ارتباط با او در مقایسه با مقامات رسمی، پیامدهای سیاسی و حساسیتهای کمتری دارد. این انتخاب به ایران اجازه میدهد از تقابل مستقیم با مقامات آمریکایی اجتناب کند و درعینحال، پیامهای خود را به دولت ترامپ منتقل کند.»
این روزنامه اصولگرا ارتباط نزدیک ماسک با ترامپ و نفوذ او در دولت جدید آمریکا را یک ویژگی مهم دیگر دانسته و نوشته: «این موقعیت به ماسک امکان میدهد بهعنوان یک میانجی بین دو کشور عمل کند، بدون آنکه مستقیما درگیر ساختارهای رسمی دیپلماسی شود».
«صبح نو» همچنین معتقد است: «ایلان ماسک به دلیل جایگاه برجستهاش بهعنوان یک کارآفرین و رهبر فناوری در سطح جهانی از اعتبار بینالمللی برخوردار است. این جایگاه میتواند باعث شود که ایران او را بهعنوان فردی بیطرفتر در مقایسه با سیاستمداران سنتی آمریکایی ببیند.»
این روزنامه در ادامه نوشته: «ترامپ به دلیل استفاده از تاکتیکهای غیرمتعارف در سیاستگذاری و دیپلماسی شهرت دارد. او بارها نشان داده که علاقهمند به بهرهگیری از بازیگران غیردیپلماتیک برای حل مسائل پیچیده است. انتخاب ماسک بهعنوان فرستادهای غیررسمی میتواند بهعنوان بخشی از این استراتژی غیرسنتی در ارتباط با ایران تلقی شود.... در دوره نخست ریاستجمهوری او، «جرد کوشنر»، داماد و مشاور ارشد ترامپ، نقش کلیدی در سیاستهای غرب آسیا ایفا کرد. اکنون با انتخاب ایلان ماسک برای ارتباط غیررسمی با ایران، به نظر میرسد این استراتژی دوباره در دستور کار ترامپ قرار گرفته است.»
این روزنامه افزوده است: «جرد کوشنر که تجربهای در سیاست خارجی یا دیپلماسی رسمی نداشت، به دلیل نزدیکی به ترامپ و رویکرد عملگرایانهاش، توانست به پیشبرد پروندههایی مانند عادیسازی روابط اسرائیل و برخی کشورهای عربی از طریق توافقنامه ابراهیم کمک کند. او نقشی شبیه به یک «تلفن قرمز» بین طرفین ایفا میکرد؛ واسطهای که بدون واسطهگریهای پیچیده دیپلماتیک، پیامها و نظرات را منتقل میکرد.
اکنون، ایلان ماسک ظاهرا قرار است همان نقش را در روابط حساس ایران و آمریکا بازی کند. دیدار اخیر ماسک با نماینده ایران در سازمان ملل که نیویورکتایمز آن را «مثبت» توصیف کرده، نشاندهنده جایگاه ویژه او در سیاست خارجی غیررسمی ترامپ است.»
روزنامه نزدیک به قالیباف اگرچه از وجود یک تلفن قرمز و یک میانجی غیر رسمی بین ایران و آمریکا استقبال کرده، اما معتقد است که چالشهایی نیز در این بین وجود دارد. مثلا «- کمبود تجربه دیپلماتیک: همانطور که در مورد کوشنر هم دیده شد، نبود تجربه کافی میتواند به پیچیدگیها یا سوءتفاهمهایی منجر شود.
- تأثیرگذاری محدود: اگر این دیدارها به نتایج ملموس منجر نشود، ممکن است تنها بهعنوان حرکتی نمایشی تلقی شود؛ اما این سوال باقی میماند که آیا این استراتژی میتواند از سطح گفتگوهای غیررسمی فراتر رود و به تغییری واقعی در روابط ایران و آمریکا منجر شود؟
آیا ماسک جدا از جمهوری خواهان رادیکالی است که سالها برای ایران خط و نشان کشیدند؟ زمان مشخص خواهد کرد.»