رویداد۲۴ | لیلا فرهادی: بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید خبر ناگواری برای جمهوری اسلامی بود. او کسی است که در سال ۲۰۱۹ دستور ترور قاسم سلیمانی را صادر کرده و حتی پیش از آن هم سران کشور اعلام کرده بودند قصد مذاکره با کسی که از برجام خارج شده و تحریم‌های فلج کننده‌ای را علیه ایران اعمال کرده ندارند. حالا یک بار دیگر این چهره رئیس جمهور آمریکا شده و ایران باید سیاست خارجی خود را بر اساس واقعیت روی زمین تدوین کند. شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد برخلاف تصور افکار عمومی، حاکمیت ایران بازیگر عقلایی است.
در روز‌های گذشته چندین رسانه آمریکایی خبر‌هایی درباره یک دیدار مهم منتشر کرده اند. اولین گزارش در نیویورک تایمز منتشر شد و از دیدار سعید ایروانی نماینده ایران در سازمان ملل با ایلان ماسک چهره نزدیک به ترامپ که قرار است یک وزارت خانه به نام «کارآمدی دولت» را اداره کند، خبر داد. به دنبال آن شبکه خبری سی بی اس،ای بی سی و اسوشیتدپرس نیز خبر‌های مشابهی به نقل از یک مقام آمریکایی منتشر کردند.ای بی سی نیوز گفته این مقام آمریکایی که نامش فاش نشده اعلام کرده دیدار ماسک و ایروانی بدون هیچ تصمیم مشخصی از سوی دو طرف به پایان رسیده است.
دو روایت درباره نحوه انجام این نشست منتشر شده است. نیویورک تایمز گفته دیدار به درخواست ایلان ماسک برگزار شده، اما محل برگزاری آن را ایرانی‌ها پیشنهاد داده اتد. اما اسوشیتدپرس و‌ای بی سی گفته اند اگرچه دیدار در محل نمایندگی ایران در سازمان ملل نبوده، اما ایران درخواست آن را داده است.
کارولین لویت چهره‌ای که به عنوان سخنگوی کاخ سفید دولت ترامپ انتخاب شده در واکنش به این خبر گفته مردم آمریکا به این خاطر یک بار دیگر به ترامپ رای داده اند که به او در اداره کشور و از سرگیری روند‌های صلح در سراسر جهان اعتماد داشتند. زمانی که او به کاخ سفید برگردد، هر کاری برای این منظور لازم باشد انجام خواهد داد.
اگرچه خبر دیدار ایروانی و ماسک با تکذیب وزارت خارجه ایران مواجه شده، اما این خبر واکنش تند جریان‌های اصولگرای افراطی از جمله روزنامه کیهان به مدیرمسئولی حسین شریعتمداری را به دنبال داشته است. شریعتمداری در سرمقاله‌ای دولت پزشکیان را به «دیپلماسی التماسی» متهم کرد و دیدار ماسک و ایروانی را «ملاقات ذلت بار» خواند. او گفته بود «نماینده ایران در سازمان ملل با کدام مجوز قانونی دست به این اقدام زده است.»
با وجود تکذیب وزارت خارجه ایران، اگر این دیدار صحت داشته باشد، چند نکته مهم درباره آن وجود خواهد داشت؛
پاسخ به این سوال منفی است. دفتر نمایندگی ایران در سازمان ملل بار‌ها میزبان دیدار‌هایی در سطوح مختلف با مقامات آمریکایی بوده و در برخی موارد این دیدار‌ها را اعلام هم کرده است.
سال ۱۳۹۸ محمدجواد ظریف وزیر خارجه وقت ایران با دایان فینشتاین سناتور دموکرات آمریکایی در نمایندگی ایران در سازمان ملل دیدار کرد. خبر این دیدار توسط نشریه پولیتیکو منتشر شد و علیرضا میریوسفی سخنگوی وقت نمایندگی ایران در سازمان ملل در واکنش به آن اعلام کرد «این جلسه هم مطابق روال معمول در راستای همان نشست‌هایی است که نماینده ایران با نمایندگان کنگره برگزار می‌کند»
دی ماه ۱۴۰۱ هم خبر‌هایی دال بر دیدار امیرسعید ایروانی نماینده ایران در سازمان ملل با رابرت مالی نماینده ویژه سابق آمریکا در امور ایران منتشر شد. اگرچه این دیدار رسما مورد تایید مقامات ایرانی قرار نگرفت، اما منابع خبری آمریکایی اعلام کردند دست کم سه دیدار مشابه بین راب مالی و سفیر ایران صورت گرفته است. حتی ند پرایس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا هم تلویحا رد و بدل شدن پیام‌هایی بین آمریکایی و جمهوری اسلامی را تایید کرد؛ بنابراین در صورتی که دیداری بین ایلان ماسک و ایروانی صورت گرفته باشد، اتفاق جدیدی رخ نداده و در راستای ماموریت سابق دفتر نمایندگی ایران در سازمان ملل بوده است.
بیشتر بخوانید:
افشای کدام سند مانع توافق ایران و آمریکا شد؟
چرا مجوز امنیتی راب مالی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران تعلیق شد؟
اما مذاکره ایران با یکی از نزدیک‌ترین چهره‌ها به ترامپ، قبل از ورود به او به کاخ سفید اهمیت دارد. دلیل اهمیت این دیدار وضعیت وخیم روابط بین جمهوری اسلامی ایران و شخص دونالد ترامپ است که لزوم رفع خصومت‌ها را تقویت می‌کند.
ترامپ در طول کمپین انتخاباتی خود بار‌ها ایران را به خرابکاری علیه ستاد انتخاباتی و حتی سوقصد علیه جان خود متهم کرده است.
ایران از زمان ترور قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه، تهدید کرده که انتقام خواهد گرفت. جمهوری اسلامی ایران «دونالد ترامپ» رییس‌جمهور وقت، «مایک پمپئو» وزیر خارجه اسبق و «فرانک مکنزی» فرمانده پیشین ستاد فرماندهی مرکزی امریکا (سنتکام) را متهمان عملیات نظامی علیه قاسم سلیمانی می‌داند. حتی دادگاهی با عنوان «رسیدگی به پرونده محاکمه آمران و عاملان ترور سردار شهید سپهبد حاج قاسم سلیمانی» هم در تهران برگزار شده است.
همین نمایش‌ها باعث شده ایران مجبور باشد نسبت به اتهام دست داشتن در تلاش‌های نافرجام ترور ترامپ، موضع گیری رسمی کند. مرداد ماه امسال زمانی که مرد پاکستانی به اتهام توطئه ناکام برای ترور سیاست مداران آمریکا با هدف «انتقام جویی ترور قاسم سلیمانی» بازداشت شد، دفتر نمایندگی ایران در سازمان ملل بیانیه‌ای صادر کرد و گفت این روش با سیاست دولت ایران در تحت پیگرد قضایی قرار دادن قاتل شهید سلیمانی مغایرت دارد.
وال استریت ژورنال و نیویورک تایمز روز جمعه گزارش داده‌اند که ایران اخیرا در نامه‌ای به دولت بایدن اطمینان داده است که سعی ندارد دونالد ترامپ را ترور کند.
ایران باید بتواند شخص ترامپ را نسبت به عدم دست داشتن در توطئه‌های مشابه قانع کند تا بتواند باب گفتگو‌ها با آمریکا با هدف آتش بس در خاورمیانه و لغو تحریم‌ها را باز نگه دارد. در غیر این صورت رویکرد دولت جدید ترامپ در قبال ایران با توجه به اقدامات اخیر، به مراتب خصمانه‌تر از گذشته خواهد بود. ایران مجبور است با رئیس جمهوری در کاخ سفید مدارا کند که تصور می‌کند جمهوری اسلامی قصد ترور او را داشته و از هیچ اقدامی برای رئیس جمهور نشدن او دریغ نکرده است؛ بنابراین همان طور که رسانه‌های غربی گفته اند، دیدار احتمالی ایروانی با ایلان ماسک بدون یک تصمیم مشخص به اتمام رسیده چرا که احتمالا این دیدار نه با هدف طراحی میز مذاکره، بلکه برای رفع این سو تفاهم‌ها برگزار شده است.