رویداد۲۴| سیما صابری: بلک فرایدی یا جمعه سیاه، یکی از بزرگ‌ترین و هیجان‌انگیزترین رویداد‌های خرید سالانه است که در بسیاری از کشور‌ها به عنوان فرصتی برای خرید محصولات با تخفیف‌های ویژه شناخته می‌شود. این رویداد در ایالات متحده و بسیاری از کشور‌های دیگر در آخرین جمعه ماه نوامبر و پس از روز شکرگزاری برگزار می‌شود. در این روز، فروشگاه‌های بزرگ و آنلاین تخفیف‌های شگفت‌انگیزی را ارائه می‌دهند و خریداران از سراسر جهان منتظر این زمان می‌مانند تا کالا‌های موردنیاز خود را با قیمت‌های پایین‌تر تهیه کنند.
در ایران تاریخ بلک فرایدی ۱۴۰۳ از ۹ آذر شروع می‌شود و این تخفیف‌ها گاهی تا شب یلدا یعنی ۳۰ آذر ۱۴۰۳ ادامه دارد.
تاریخچه بلک فرایدی به دهه ۱۹۵۰ میلادی در آمریکا بازمی‌گردد. این روز پس از روز شکرگزاری به‌عنوان آغاز فصل خرید برای کریسمس شناخته می‌شود و اغلب مردم آن را با تخفیف‌های بالا و شلوغی فروشگاه‌ها به یاد می‌آورند. اما چرا نام آن "بلک فرایدی" (جمعه سیاه) است؟ دلایل مختلفی برای نام‌گذاری این روز به این عنوان وجود دارد. برخی معتقدند این نام‌گذاری به شلوغی و ترافیک سنگین پس از روز شکرگزاری مربوط می‌شود، چرا که این ترافیک اغلب باعث می‌شد خیابان‌ها و جاده‌ها شبیه به یک وضعیت بحرانی یا "سیاه" به نظر برسند.
دلیل دیگر به موضوعات مالی مربوط می‌شود. در بسیاری از مواقع، خرده‌فروشان در طول سال دچار ضرر‌های مالی می‌شدند و به اصطلاح در "وضعیت قرمز" قرار داشتند، اما در روز جمعه پس از شکرگزاری و با آغاز خرید‌های کریسمس، فروش آنها به شدت افزایش پیدا می‌کرد و وضعیت مالی آنها از "قرمز" به "سیاه" (نشانه سوددهی) تغییر می‌کرد. به همین دلیل، این روز به نام "بلک فرایدی" شهرت یافت و به نمادی برای روزی با تخفیف‌های ویژه و شلوغی بی‌سابقه تبدیل شد.
بلک فرایدی ابتدا فقط در آمریکا و به عنوان یک رویداد ملی شناخته می‌شد، اما با گسترش اینترنت و تجارت الکترونیک، این رویداد جهانی شد و کشور‌های دیگر نیز این روند را به کار گرفتند. امروزه بلک فرایدی به یک رویداد بین‌المللی تبدیل شده است و در بسیاری از کشور‌ها فروشگاه‌های آنلاین و فیزیکی محصولات خود را با تخفیف‌های چشمگیر عرضه می‌کنند. به علاوه، سایت‌های خرید آنلاین بین‌المللی نیز در این روز تخفیف‌های ویژه‌ای را برای مشتریان خود در نظر می‌گیرند که این موضوع باعث افزایش خرید‌های اینترنتی و رونق تجارت آنلاین در سراسر جهان شده است.
با پیشرفت فناوری و اینترنت، بلک فرایدی دیگر محدود به فروشگاه‌های فیزیکی نیست و خرید‌های آنلاین نیز به همان اندازه اهمیت یافته‌اند. بسیاری از مشتریان ترجیح می‌دهند از طریق اینترنت و از راحتی خانه خود، از تخفیف‌های بلک فرایدی استفاده کنند و کالا‌های مورد نیاز خود را خریداری کنند. این روند باعث شده تا فروشگاه‌های آنلاین نیز در رقابت با فروشگاه‌های فیزیکی، تخفیف‌های جذاب و گاهی حتی بهتری ارائه دهند.
از آنجا که جمعه سیاه در گذشته اغلب با صف‌های طولانی، ازدحام و حتی گاهی هرج‌ومرج همراه بود، خرید آنلاین به یک گزینه محبوب برای مشتریان تبدیل شده است. بسیاری از فروشگاه‌های آنلاین نیز برای جذب مشتریان خود، از چند روز قبل از بلک فرایدی تخفیف‌های ویژه‌ای را ارائه می‌دهند که به آن "پیش‌بلک فرایدی" گفته می‌شود.
پس از موفقیت بلک فرایدی، بسیاری از فروشگاه‌ها و برند‌ها تصمیم گرفتند روز دیگری را نیز به خرید آنلاین اختصاص دهند و به این ترتیب، "سایبر ماندی" یا دوشنبه سایبری پدید آمد. سایبر ماندی، نخستین دوشنبه پس از بلک فرایدی است و بیشتر روی تخفیف‌های آنلاین تمرکز دارد. این روز به‌خصوص برای کسانی که به هر دلیلی نتوانستند از تخفیف‌های بلک فرایدی استفاده کنند، یک فرصت اضافی برای خرید آنلاین فراهم می‌کند.
تخفیف‌های بلک فرایدی انواع مختلفی دارند و شامل تخفیف‌های فصلی، تخفیف‌های درصدی، تخفیف‌های ویژه برای محصولات خاص و تخفیف‌های ترکیبی است. برخی فروشگاه‌ها تا ۷۰ الی ۸۰ درصد تخفیف بر روی کالا‌های خود ارائه می‌دهند و حتی در برخی موارد، محصولات خاصی را با تخفیف‌های ۹۰ درصدی می‌توان یافت.
تخفیف‌های درصدی: تخفیف‌هایی هستند که به درصد مشخصی از قیمت محصول اعمال می‌شود. این تخفیف‌ها معمولاً بین ۲۰ تا ۷۰ درصد متغیر است.
تخفیف‌های ترکیبی: در این نوع از تخفیف‌ها، مشتری می‌تواند با خرید تعداد مشخصی از محصولات، محصولات اضافی را به صورت رایگان یا با تخفیف ویژه دریافت کند.
تخفیف‌های انحصاری آنلاین: فروشگاه‌های آنلاین نیز اغلب تخفیف‌های خاصی را ارائه می‌دهند که فقط برای مشتریان آنلاین قابل دسترسی است.
برای استفاده بهتر از تخفیف‌های بلک فرایدی، بهتر است چند نکته کلیدی را در نظر داشته باشید:
لیست خرید تهیه کنید: قبل از آغاز بلک فرایدی، لیستی از کالا‌هایی که واقعاً به آنها نیاز دارید تهیه کنید تا از خرید‌های غیرضروری اجتناب کنید.
بررسی قیمت‌ها و مقایسه: پیش از خرید، قیمت‌ها را در فروشگاه‌های مختلف مقایسه کنید و از سایت‌های مقایسه قیمت یا برنامه‌های ویژه این کار بهره بگیرید.
به زمان تخفیف‌ها توجه کنید: بعضی از تخفیف‌ها محدودیت زمانی دارند و تنها برای چند ساعت یا حتی چند دقیقه ارائه می‌شوند. بنابراین، به زمان‌بندی تخفیف‌ها دقت کنید.
حفظ امنیت اطلاعات شخصی: اگر قصد خرید آنلاین دارید، مطمئن شوید که از فروشگاه‌های معتبر خرید می‌کنید و اطلاعات شخصی و کارت اعتباری خود را در سایت‌های غیرمعتبر وارد نکنید.
با وجود اینکه بلک فرایدی یک رویداد آمریکایی است، اما در سال‌های اخیر در ایران نیز این روز محبوبیت زیادی پیدا کرده است. فروشگاه‌های آنلاین ایرانی با نام‌های مختلفی از جمله "حراج جمعه" یا "جمعه به‌یادماندنی"، تخفیف‌های ویژه‌ای را ارائه می‌دهند. بسیاری از سایت‌های خرید اینترنتی در ایران نیز در این روز تخفیف‌های چشمگیری را برای جذب مشتریان عرضه می‌کنند.
بلک فرایدی با وجود تخفیف‌های زیاد و فرصت‌های خرید، همواره نقد‌ها و انتقاداتی را نیز به همراه داشته است. برخی معتقدند که این روز باعث ترویج فرهنگ مصرف‌گرایی و خرید‌های بی‌رویه می‌شود. در بسیاری از موارد، مردم کالا‌هایی را می‌خرند که به آنها نیازی ندارند و تنها به خاطر تخفیف بالا وسوسه می‌شوند. این موضوع نه تنها به محیط زیست آسیب می‌رساند، بلکه باعث افزایش هدررفت منابع نیز می‌شود.
با وجود انتقاداتی که به بلک فرایدی وارد می‌شود، تأثیر اقتصادی آن قابل توجه است. این روز فرصت خوبی برای خرده‌فروشان است تا درآمد خود را افزایش دهند و بسیاری از فروشگاه‌ها بخش زیادی از سود سالانه خود را در این دوره کسب می‌کنند. همچنین، بلک فرایدی به افزایش شغل‌های فصلی و رشد تجارت آنلاین کمک زیادی می‌کند. به همین دلیل، این رویداد نه تنها در آمریکا، بلکه در سطح جهانی از اهمیت اقتصادی بالایی برخوردار است.
بلک فرایدی، به عنوان یکی از بزرگ‌ترین و پرهیجان‌ترین روز‌های خرید سال، فرصتی مناسب برای خرید کالا‌ها با تخفیف‌های جذاب و گاه بی‌سابقه است. این روز که در آغاز تنها در آمریکا برگزار می‌شد، اکنون به یک رویداد جهانی تبدیل شده و کشور‌های مختلفی آن را به‌عنوان یک فرصت خرید ویژه برگزار می‌کنند. بلک فرایدی نه تنها فرصتی برای خرید ارزان‌تر است، بلکه به عنوان نمادی از فرهنگ مصرف و تجارت در دنیای مدرن نیز شناخته می‌شود.